Bên giòng lịch sử 1940 - 1965 - Lần gặp gỡ thứ nhất giữa tôi và cụ Hồ

Lần gặp gỡ thứ nhất giữa tôi và cụ Hồ: Số phận người công giáo trong số phận Việt NamCụ Hồ xuất hiện, đứng yên trên cửa phi cơ. Tôi không hiểu nhờ đâu mà tôi biết được đó là cụ Hồ. Có lẽ nhờ dáng người đặc biệt của cụ, nhờ những mô tả trước đây chăng hoặc là nhờ cụ là người Việt Nam đầu tiên hiện lên trên bậc thang trước cửa phi cơ. Cụ Hồ đưa tay vẫy chào mọi người, rồi chậm rãi bước xuống. Sau cụ là ông Jean Sainteny, rồi đến các nhân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bên giòng lịch sử 1940 - 1965 - Lần gặp gỡ thứ nhất giữa tôi và cụ Hồ Lần gặp gỡ thứ nhất giữa tôi và cụ Hồ: Số phận người công giáo trong số phận Việt NamCụ Hồ xuất hiện, đứng yên trên cửa phi cơ. Tôi không hiểu nhờ đâu mà tôi biếtđược đó là cụ Hồ. Có lẽ nhờ dáng người đặc biệt của cụ, nhờ những mô tả trướcđây chăng hoặc là nhờ cụ là người Việt Nam đầu tiên hiện lên trên bậc thang trướccửa phi cơ. Cụ Hồ đưa tay vẫy chào mọi người, rồi chậm rãi bước xuống. Sau cụlà ông Jean Sainteny, rồi đến các nhân vật Việt Nam mà tôi không biết rõ.Phái đoàn chính phủ Pháp tiến ra tận chân thang máy bay chào đón cụ Hồ. Chúngtôi vẫn đứng yên, tuy nhiên có một vài đại diện Việt kiều ôm bó hoa bước ra, đi vềphía cụ Hồ. Ánh mắt cụ Hồ sáng lên, nhìn vào đám Việt kiều, và tiến ngay đếnphía mấy đại diện ôm bó hoa. Cụ Hồ có cử chỉ thân mật tự nhiên, cụ ôm bó hoa,và ôm luôn người tặng hoa, mắt chớp chớp như muốn khóc.Tôi tin là cụ cảm động thật, chớ không phải nhờ tài đóng kịch. Cụ làm cái việcduyệt hàng quân danh dự rất nhanh, cho xong, rồi đi thẳng đến đám Việt kiều. Tôikhông hiểu vì đâu mà cụ đến ngay trước mặt tôi trước tiên, rồi tiếp đến các chabên cạnh. Cụ bận bộ quần áo kaki vàng sẫm màu, cổ cao và thẳng theo lối cổ áolính Tàu. Cụ bắt tay tôi thật chặt, tươi cười.Nguyễn Mạnh Hà theo sát sau cụ, giới thiệu một số Việt kiều với cụ. Cụ hẹn sẽgặp lại tôi và anh em Việt kiều. Lúc nói chuyện với tôi, cụ Hồ có những cử chỉ màtôi không quên được. Tôi bận áo chùng, ngoài khoác áo lạnh có hàng nút xuốngtận chân. Cụ Hồ khi thì đặt tay lên vai tôi, khi mân mê những chiếc nút trước ngựctôi. Cụ nghe tôi nói tiếng Nghệ Tĩnh, cụ cũng nói toàn giọng Nghệ Tĩnh.Ai mà không cảm động khi nghe tiếng nói quê hương mình, giọng nói làng mạcmình? Và tôi không cần chối là tôi đã cảm động thật tình, mặc dầu những câuchuyện trao đổi ngắn ngủi trên phi trường Bourget sáng 22-6 chẳng có ý nghĩa gìđặc biệt.Nguyễn Mạnh Hà dừng lại, nói nhỏ với tôi:- Cha nên tìm dịp lên gặp cụ chủ tịch, khuyên cụ bỏ cái việc đòi lập giáo hội tự trị.Hà nháy tôi và hẹn sẽ gặp lại sau. Cụ Hồ có vẻ vui thích khi đi tiếp xúc với cácViệt kiều. Cụ để mặc những người Pháp trong phái đoàn chính phủ Pháp đứng ngơngẩn, hay lẽo đẽo theo sau cụ.Cụ chẳng có vẻ gì vội vàng, trái lại như cứ muốn nói chuyện mãi với người ViệtNam. Chỉ có ông Jean Sainteny là đi theo cụ từ đầu đến cuối. Lúc bắt tay khắp hếtcác Việt kiều, cụ quay trở về phía phái đoàn chính phủ Pháp, và đi vào phòngkhách danh dự của phi trường.Chúng tôi vẫn chưa về vội, đứng lại cho đến lúc cụ Hồ cùng với phái đoàn Pháplên xe rời phi trường. Lúc ngồi trên xe, cụ còn nhoài người ra vẫy tay chào chúngtôi, và ra dấu hẹn gặp lại.Vài hôm sau, Nguyễn Mạnh Hà đến gặp tôi kể lại cho tôi nghe những chuyện xảyra bên nước nhà, liên quan đến đạo công giáo. Ông cho tôi biết chính phủ ViệtMinh đang có chủ trương đòi tách rời giáo hội Việt Nam ra khỏi tòa thánh Vaticanlập giáo hội Việt Nam tự trị, thay thế tất cả các giám mục Pháp, các linh mục Pháp,bằng những giám mục Việt Nam, linh mục Việt Nam. Nguyễn Mạnh Hà khuyêntôi nên xin gặp cụ chủ tịch trình bày cho cụ biết điều đó không được. Tôi đồng ývà lên Hotel Royal là nơi cụ Hồ và phái đoàn Việt Nam ở, xin yết kiến. Tôi nhậnthấy lần này chính phủ Pháp đón tiếp cụ Hồ xứng đáng với một vị quốc trưởngViệt Nam hơn. Trước cửa Hotel Royal treo hai lá cờ lớn, một lá cờ tam tài Pháp vàmột lá cờ đỏ sao vàng. Chính phủ Pháp còn cử một tiểu đội gác danh dự trước cửakhách sạn sau này. Khi tôi vào, thì có một người Việt Nam tiếp tôi, ghi vào phiếulời yêu cầu xin gặp, danh tính tôi, và lý do xin gặp. Tôi chỉ nói vắn tắt: xin gặp cụchủ tịch. Người thư ký không cho biết bao giờ được cụ Hồ tiếp, nhưng niềm nởhẹn sẽ có thiếp mời đến tận nhà tôi sau.Đâu chừng hai hôm sau thì có một người đem thiếp mời hẹn giờ được tiếp kiếnđến cho tôi. Tôi đã suy nghĩ và sắp xếp trong đầu óc những gì sẽ thưa với cụ Hồ.Tôi nghĩ đến số phận giáo hội Việt Nam một phần. Nhưng nghĩ nhiều hơn đến sốphận đất nước Việt Nam.* Buổi nói chuyện lần thứ nhất với Hồ Chí Minh.Tôi đến Hotel Royal trước giờ hẹn vài phút. Tôi được dẫn vào một phòng kháchsang trọng, được mời ngồi đối diện với một cánh cửa thứ hai, khác với cánh cửavào phòng khách. Ít phút sau cánh cửa trước mặt tôi mở ra cụ Hồ và một ngườinhư là thư ký của cụ, bước vào. Cụ Hồ đứng yên một lúc khá lâu, mắt nhìn đămđăm về phía tôi, có vẻ như ngạc nhiên, ngơ ngác. Rồi cụ mỉm cười, đưa tay ra hiệumời ngồi. Cụ chậm rãi đi ra phía tôi và bắt tay tôi. Tôi vẫn đứng trước mặt cụ, mặcdù sau khi bắt tay tôi, cụ đã ngồi xuống ghế, ngẩng nhìn tôi như chờ đợi.Sau những câu chào mừng, chúc tụng, tôi vào đề ngay:- Thưa cụ Chủ Tịch, cụ sang Pháp công cán cho nước nhà. Với tư cách riêng và tưcách tuyên úy các Việt kiều Công giáo ở Pháp, tôi xin đến chào cụ cầu chúc cụlàm tròn sứ mệnh đòi lại độc lập cho nước nhà.Cụ Hồ gật gù, mỉm cười, đưa tay mời tôi ngồi xuống lần nữa, nh ...