Bệnh cơ - xương - khớp hay gặp ở tuổi thiếu niên

Thoái hóa xương sụn thường có tiến triển âm ỉ, đautại vị trí tổn thương có thể phân chia thành nhiều loạibệnh khác nhau như bệnh sưng đau lồi củ trướcxương chày, viêm xương sụn bóc tách...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh cơ - xương - khớp hay gặp ở tuổi thiếu niênBệnh cơ - xương - khớphay gặp ở tuổi thiếu niênThoái hóa xương sụn thường có tiến triển âm ỉ, đautại vị trí tổn thương có thể phân chia thành nhiều loạibệnh khác nhau như bệnh sưng đau lồi củ trướcxương chày, viêm xương sụn bóc tách... Để xác địnhbệnh, thầy thuốc thường phải dựa vào lâm sàng vàhình ảnh Xquang. Kết quả điều trị lại phụ thuộc vào vịtrí tổn thương và thời điểm phát hiện bệnh sớm haymuộn. Bệnh sưng đau lồi củ trước xương chày Đây là bệnh hay xảy ra ở trẻ em dưới 16 tuổi, đặc biệt là nam giớivà những em chơi các môn thể thao như đá bóng, nhảycao, nhảy xa hay chạy. Những môn này đòi hỏi cơ tứ đầuđùi phải vận cơ mạnh và động tác lặp đi lặp lại. Chỗ bámcủa gân cơ tứ đầu đùi vào lồi củ trước xương chày bị kíchthích nhiều gây ra tổn thương tại chỗ viêm và sưng đau,thậm chí đứt gân hay bong xương tại chỗ bám. Triệuchứng bệnh bao gồm đau tại lồi củ trước ở đầu trênxương chày, ngay dưới xương bánh chè. Chỗ sưng đaunhiều, đau lặp đi lặp lại nhiều đợt, nặng lên sau, trong hayngay sau các hoạt động gắng sức và đỡ khi nghỉ ngơi.Đau có thể tồn tại vài tháng hoặc thậm chí chỉ hết khi trẻtrưởng thành. Khám: ấn tại vị trí dưới xương bánh chèđau nhiều, hơi sưng, có thể hơi ấm hơn bên lành. Một sốít trường hợp có thể điểm bám bị giật đứt khỏi xươngchày làm người bệnh đau rất nhiều và hạn chế vận độngcác động tác như duỗi chân, động tác đá. Nếu tình trạngbong điểm bám diễn ra lâu dài có thể dẫn đến bị teo cơ.Khám khớp gối bình thường. Hình ảnh Xquang tại chỗthấy lồi củ trước xương chày hơi lồi ra, có thể có canxihóa gân cơ tứ đầu đùi hay mảnh xương nhỏ bong ra khỏixương chày.Về điều trị, cần nghỉ ngơi, tránh các nguyên nhân gây khởiphát hoặc làm nặng tình trạng bệnh. Khi đau nhiều có thểdùng thuốc giảm đau paracetamol đơn thuần hoặc thuốcchống viêm giảm đau không steroid như diclofenac,meloxicam. Có thể dùng corticoid tiêm tại chỗ nhưng cầnthận trọng, phải có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa khớp.Nếu triệu chứng kéo dài dai dẳng cần bất động khớp gối.Một số ít trường hợp cần phẫu thuật lấy bỏ tổ chức viêmvà xương bị bong, cố định lại điểm bám của gân cơ tứ đầuđùi mới giải quyết được triệt để bệnh. Một câu hỏi đặt ra làcó nên ngừng hẳn chơi thể thao? Nhìn chung không cầnngừng tuyệt đối, tuy nhiên nên ngừng chơi một thời giannhững môn thể thao tác động xấu như đá bóng, nhảy cao,nhảy xa hay chạy khi đang đau nhiều. Nếu vẫn đau daidẳng, cần ngừng chơi tất cả các môn. Chườm đá tại chỗkhoảng 5 phút trước và sau khi chơi thể thao cũng gópphần giảm đau, giảm viêm. Cần đeo các tấm che gối khichơi các môn thể thao như đá bóng để tránh chấn thươngtrực tiếp.Viêm xương sụn bóc táchTổn thương trong bệnhsưng đau lồi củ trước Là bệnh trong đó một mảnh sụn bị bong tách ra khỏi xương rơixương chày. vào trong ổ khớp. Bệnh thườngxảy ra ở nam giới trẻ tuổi, đặc biệt sau chấn thương ởkhớp. Khớp gối là khớp bị ảnh hưởng nhiều nhất, mặc dùbệnh có thể gặp ở bất kỳ khớp nào như khuỷu, vai, hángvà khớp cổ chân.Bệnh nhân thường đau tại khớp tổn thương: là triệuchứng phổ biến nhất. Nếu bị ở khớp gối thường khởi phátsau hoạt động thể lực như leo cầu thang, leo núi hoặcchơi thể thao. Kẹt khớp do mảnh sụn bong ra rơi vào giữakhớp gối gây triệu chứng kẹt cứng khớp ở một vị trí,không gấp duỗi được như bình thường. Ngoài ra có thểyếu khớp, giảm biên độ vận động khớp, sưng đau nóngquanh khớp hiếm gặp. Để chẩn đoán xác định bệnh cầnchụp Xquang. Chụp cắt lớp vi tính cho hình ảnh rõ hơnchụp Xquang: thấy hình lún xương, mảnh xương sụn bóctách một phần hay hoàn toàn. Chụp cộng hưởng từ thấyhình ảnh phù tủy, kén dưới sụn, mảnh xương sụn bóctách.Điều trị: mục đích duy trì, phục hồi chức năng khớp bị ảnhhưởng, giảm đau, giảm nguy cơ thoái hóa. Điều trị bảotồn, đặc biệt khi phát hiện sớm: cho khớp được nghỉ ngơi,tránh các hoạt động, vận động đặc biệt như chạy, nhảy.Có thể cần đi nạng khi đau nhiều. Tập các bài tập vậnđộng cơ mà không có tính chất ép lên vùng khớp tổnthương nhằm duy trì, bảo tồn sức cơ, biên độ vận độngkhớp. Điều trị phẫu thuật trong trường hợp điều trị bảo tồnkhông hiệu quả, đặc biệt khi bong mảnh xương sụn vàokhớp gây triệu chứng kẹt khớp cần lấy bỏ những mảnh đãrời ra. Đa phần chỉ cần can thiệp nội soi khớp, hiếm khicần phẫu thuật mở khớp.Bệnh KienbockBệnh mang tên Robert Kienbock, một nhà Xquang ngườiÁo, người đầu tiên mô tả hình ảnh nhuyễn xương ởxương nguyệt năm 1910. Xương nguyệt là một trong támxương nhỏ ở cổ tay. Ngoài các nguyên nhân như đã đềcập ở trên, tình trạng thiếu máu trong bệnh còn có thể liênquan đến bất thường ngắn đầu xa của xương trụ ...