Bệnh của tôm nuôi và phương pháp phòng trị - Chương 4

CHƯƠNG IV : MỘT SỐ BỆNH THƯỜNG GẶP Ở TÔM NUÔI (Phần 1) " Bệnh của tôm nuôi và phương pháp phòng trị " đề cập đến các bệnh thường gặp ở tôm và biện pháp phòng trị bệnh chung cho tôm cũng như những giải pháp cụ thể
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh của tôm nuôi và phương pháp phòng trị - Chương 450 BÖnh cña t«m nu«i vµ biÖn ph¸p phßng trÞ Ch−¬ng 4 Mét sè bÖnh th−êng gÆp ë t«m nu«i1. BÖnh virót1.1. BÖnh MBV (Monodon Baculovirus) ë t«m só.1.1.1. T¸c nh©n g©y bÖnh.T¸c nh©n g©y bÖnh MBV (Monodon Baculovirus) lµ virus type A Baculovirus monodon, cÊutróc nh©n (acid nucleoic) lµ ds ADN, cã líp vá bao, d¹ng h×nh que (h×nh 32). Theo J.Mari vµCTV, 1993 th× chñng MBV cña t«m só tõ Ên §é Th¸i B×nh D−¬ng cã kÝch th−íc nh©n 42 ± 3 x246 ± 15 nm, kÝch th−íc vá bao 75 ± 4 x 324 ± 33 nm. Chñng PMV cña t«m (P.plebejus, P.monodon, P. merguiensis) tõ óc cã kÝch th−íc nh©n 45-52 x 260-300 nm, kÝch th−íc vá bao60 x 420 nm.H×nh 32: ThÓ virus g©y bÖnh MBV (nhuém ©m, ¶nh KHV§T): a-b- thÓ virus kh«ng cã vá baovµ vá bao ë phÝa trªn (a); vá bao ë phÝa d−íi (b); (v¹ch kÎ = 100nm); c-f- thÓ virus kh«ng cãvá bao (v¹ch kÎ = 150; 150; 60; 80nm) (theo Graindorge & Flegel, 1999)Virus ký sinh ë tÕ bµo biÓu m« h×nh èng gan tuþ (Hepatopancreas) vµ tÕ bµo biÓu b× phÝa tr−ícruét gi÷a, virus t¸i s¶n xuÊt bªn trong nh©n tÕ bµo vËt nu«i, bao gåm c¸c giai ®o¹n sau:- Giai ®o¹n O (tiÒm Èn): Sau khi tÕ bµo nhiÔm MBV lµ giai ®o¹n sím cña tÕ bµo chÊt biÕn ®æi. Download» http://Agriviet.Com Bïi Quang TÒ 51- Giai ®o¹n 1: Nh©n tÕ bµo s−ng nhÑ, c¸c nhiÔm s¾c thÓ tan ra vµ di chuyÓn ra s¸t mµng nh©n.TÕ bµo chÊt mÊt dÇn chøc n¨ng cña chóng vµ h×nh thµnh giät mì. Virus b¾t ®Çu g©y ¶nhh−ëng.- Giai ®o¹n 2: Nh©n s−ng nhanh, sè l−îng virus t¨ng nhanh, xuÊt hiÖn thÓ Èn (Occlusionbodies) trong nh©n (h×nh 33-37).- Giai ®o¹n 3: tÕ bµo bÞ bÖnh, nh©n t¨ng lªn gÊp 2 lÇn, ®−êng kÝnh b×nh th−êng vµ t¨ng 6 lÇn vÒthÓ tÝch. bªn trong nh©n cã 1 ®Õn nhiÒu thÓ Èn (h×nh 33,37), trong thÓ Èn chøa ®Çy c¸c virus.C¸c virus ph¸ huû c¸c tÕ bµo ký chñ, tiÕp tôc di chuyÓn sang tÕ bµo kh¸c hoÆc theo chÊt bµitiÕt ra ngoµi m«i tr−êng, t¹o thµnh virus tù do tån t¹i trong bïn vµ n−íc.1.1.2. DÊu hiÖu bÖnh lý.Khi t«m míi nhiÔm virus MBV, dÊu hiÖu bÖnh kh«ng biÓu hiÖn râ rµng. Khi t«m nhiÔm bÖnhnÆng vµ ph¸t bÖnh th−êng cã biÓu hiÖn mét sè dÊu hiÖu sau:- T«m cã mµu tèi hoÆc xanh t¸i, xanh xÉm. T«m kÐm ¨n, ho¹t ®éng yÕu vµ sinh tr−ëng chËm(chËm lín) (h×nh 38).- C¸c phÇn phô vµ vá kitin cã hiÖn t−îng ho¹i tö, cã nhiÒu sinh vËt b¸m (ký sinh trïng ®¬nbµo, t¶o b¸m vµ vi khuÈn d¹ng sîi).- Gan tuþ teo l¹i cã mµu tr¾ng h¬i vµng, thèi rÊt nhanh.- Tû lÖ chÕt dån tÝch, cao tíi 70% hoÆc cã thÓ t«m chÕt hÇu hÕt trong ao.H×nh 33: gan tuþ t«m só nhuém xanh malachite 0, 5%, thÊy râ c¸c thÓ Èn ( ) trong nh©n tÕbµo. X400H×nh 34: gan tuþ t«m só nhiÔm MBV, xuÊthiÖn c¸c thÓ Èn ( ) nhuém xanh malachite0,5%, (X200) H×nh 35: thÓ Èn cña bÖnh MBV- ¶nh KHV§T Download» http://Agriviet.Com52 BÖnh cña t«m nu«i vµ biÖn ph¸p phßng trÞH×nh 36: gan tuþ t«m só nhiÔm bÖnh MBV, c¸c thÓ Èn ( ) mµu ®á, nh©n mµu xanh tÝm, nhuémmµu H&E (X400)H×nh 37: gan tuþ t«m só nhiÔm bÖnh MBV, c¸c thÓ Èn ( ) mµu ®á, nh©n mµu xanh tÝm,nhuém mµu H&E H×nh 38: t«m só nhiÔm bÖnh MBV chËm lín, mµu xanh xÉm1.1.3. Ph©n bè vµ lan truyÒn bÖnh. Download» http://Agriviet.Com Bïi Quang TÒ 53BÖnh MBV ®−îc ph¸t hiÖn ®Çu tiªn n¨m 1980 á ®µn t«m só (Penaues monodon) ®−a tõ §µiLoan ®Õn nu«i ë Mehico (Lightner vµ CTV, 1981, 1983). TiÕp theo c¸c nhµ nghiªn cøu ®·ph¸t hiÖn bÖnh MBV cã xuÊt ph¸t tõ §µi Loan, Philippines, Malaysia, Polynesia thuéc Ph¸p,Singapore, Indonesia, Th¸i Lan, Trung Quèc...ë §µi Loan bÖnh MBV cã liªn quan ®Õn thiÖth¹i nghiªm träng cho nghÒ nu«i t«m só n¨m 1987 vµ 1988 (Chen vµ CTV, 1989). Cho ®Õn nayng−êi ta biÕt bÖnh MBV ph©n bè rÊt réng r·i: ch©u ¸, Th¸i B×nh D−¬ng, ch©u Phi, miÒn Namch©u ¢u, ch©u Mü. T«m só (P. monodon) th−êng xuyªn nhiÔm bÖnh MBV vµ mét sè t«mkh¸c còng nhiÔm bÖnh MBV: P. merguiensis, P. semisulcatus, P. kerathurus, P. plebejus, P.indicus, P. penicillatus, P. esculentus, P. vannamei (cã kh¶ n¨ng). Virus MBV nhiÔm tõ Post-larvae ®Õn t«m tr−ëng thµnh.BÖnh MBV lan truyÒn theo ph−¬ng n»m ngang, kh«ng truyÒn bÖnh theo ph−¬ng th¼ng ®øng.ë ViÖt Nam th¸ng 10-11/1994 Bïi Quang TÒ lÇn ®Çu tiªn ®· nghiªn cøu vÒ møc ®é nhiÔmbÖnh MBV trªn t«m só nu«i c¸c tØnh ven biÓn phÝa nam: T«m só nu«i nhiÔm virus MBV kh¸cao: T«m thÞt ë Minh h¶i: 50-85,7%, ë Sãc Tr¨ng 92,8%; T«m gièng ë Bµ RÞa-Vòng Tµu 5,5-31,6%, t«m gièng Nha Trang 70-100%. BÖnh MBV lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y chÕtt«m ë c¸c TØnh phÝa nam n¨m 1993-1994. TiÕp theo § ...