Bệnh Dại và Vacxin

Sau khi L. Pasteur tìm ra được vacxin phòng bệnh dại vào năm 1885, loài người tưởng như khống chế và loại trừ được căn bệnh chết người này. Vậy mà đến nay 97% trường hợp gây bệnh dại hiện nay ở Việt Nam là do chó và 80% các trường hợp mắc là ở châu Á. Năm 2003 có sự gia tăng bệnh dại trở lại ở Trung Quốc: trong 9 tháng năm 2003 đã có tới 1.300 người tử vong so với cả năm 2001 chỉ có 854 người. Nguyên nhân là do phong trào nuôi chó...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh Dại và Vacxin Bệnh Dại và VacxinSau khi L. Pasteur tìm ra được vacxin phòng bệnh dại vào năm 1885, loàingười tưởng như khống chế và loại trừ được căn bệnh chết người này. Vậymà đến nay 97% trường hợp gây bệnh dại hiện nay ở Việt Nam là do chó và80% các trường hợp mắc là ở châu Á.Năm 2003 có sự gia tăng bệnh dại trở lại ở Trung Quốc: trong 9 tháng năm2003 đã có tới 1.300 người tử vong so với cả năm 2001 chỉ có 854 người.Nguyên nhân là do phong trào nuôi chó c ảnh gia tăng, chó lang thang tăngvà tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại thấp. Hàn Quốc cũng tuyên bố đã loại trừ đượcbệnh dại từ năm 1984 nhưng đến năm 2003 xuất hiện trở lại và gây tử vongcho 2 người. Hàng năm, toàn thế giới vẫn còn 50.000 người tử vong vì cănbệnh nguy hiểm này.Bệnh dại tái xuất hiện ở một số nước, đặc biệt là châu ÁCứ 15 phút có 1 người châu Á tử vong vì bệnh dại: 40% số này là trẻ emdưới 15 tuổi. Đó là tuyên bố của bác sĩ FX-Meslin tại Hội nghị quốc tế vềbệnh dại họp ở Băng Cốc (Thái Lan). BS. Meslin còn cho biết cứ mỗi giờ có800 người châu Á nghi bị súc vật dại cắn và phải đi tiêm vaccin.Ở Việt Nam, hàng năm có tới 650.000 người bị súc vật (chủ yếu là chó nghidại) cắn phải đi tiêm vaccin. Số người tử vong vì bệnh dại từ mức 400-500người trước năm 1995, nay còn 50-60 trường hợp. Đó là nhờ tiêm phòngvaccin và huyết thanh kháng dại, với tổn phí lên đến khoảng 70 tỷ đồng,chưa kể ảnh hưởng lớn về sức khỏe và ngày công lao động. Ngoài ra, Bộ Ytế còn phải chi mỗi năm 250 triệu đồng cho Chương trình Phòng chống bệnhdại quốc gia và Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn chi hàng chục tỷđồng để tiêm vaccin cho đàn chó nuôi (mặc dù mới đạt tỷ lệ rất thấp là 20%). Sau châu Á, vùng có nguy cơ mắc bệnh dại cao là châu Phi và NamMỹ. Thậm chí một số nước châu Âu như Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Đức,Luxembourg, Hà Lan, Thụy Sĩ vẫn còn lưu hành bệnh dại nhưng ở mức thấpvà nguồn bệnh là từ chó chuyển sang các loài thú khác như chồn, cáo, dơi.Thực trạng về việc phòng chống bệnh dại ở các nước châu ÁHiện nay, việc tăng cường giám sát bệnh dại đã được các nước châu Á quantâm hơn; như Malaysia có nhiều phòng xét nghiệm chẩn đoán bệnh từ mẫusúc vật bằng phương pháp kháng thể huỳnh quang. Việc chẩn đoán bệnh vàtheo dõi lâm sàng trên người tính chung ở cả châu Á chỉ đạt 27%, mặc d ùmột số nước có phòng thí nghiệm với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ kỹthuật viên giỏi, như Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia... Các nước khác có đầutư thiết bị nhưng không duy trì thường xuyên việc giám sát bệnh phẩm, nhấtlà ở vùng sâu, vùng xa nên khó kiểm soát triệt để; Không những lơi là việcgiám sát chó mà còn không quan tâm đến các đối tượng khác, nhất là súc vậthoang dã nên việc khống chế, tiến tới loại bỏ căn bệnh chết người này sẽ khóđạt kết quả trong vài ba năm tới.Tiêm vaccin cho chó để tạo vành đai an toàn bảo vệ người đã được thực hiệnở Trung Quốc, Thái Lan và có kết quả rõ rệt: hạ được tỷ lệ tử vong do bệnhdại. Malaysia đã tiến hành tiêm phòng vaccin cho chó dọc biên giới, tạo“vành đai miễn dịch quốc gia”. Ấn Độ, Philippin, Srilanka và Thái Lan đãdùng vaccin dạng uống cho đông đảo quần thể chó thả rông và có hiệu quảrõ rệt, đương nhiên là tốn kém nhiều. Còn Việt Nam mới chỉ tiến hành việcnày ở các thành phố lớn, đông dân. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp &øPhát triển Nông thôn, hàng năm Bộ tổ chức hai chiến dịch tiêm phòng chochó nhưng mới đạt 60% ở các thành phố lớn, còn vùng nông thôn tuy cónhiều chó thả rông nhưng lại được tiêm phòng quá ít (15%).Ở nước ta, số ổ dịch dại ở chó trong năm 1998 là 214, đến năm 2004 giảmcòn 2; Và số ổ dịch ở mèo khi so sánh ở 2 năm đó là 14 và 0. Tuy kết quảphòng chống bệnh dại đã đạt kết quả khá khả quan, nhưng với 2 tập quán:nuôi chó thả rông và ăn thịt chó, việc giảm số chó nuôi và giảm nguy cơbệnh dịch khó có thể thực hiện được trong vài ba năm tới. Mặt khác, dù chóđã được tiêm vaccin, nhưng khi cắn người vẫn không thể khẳng định là vôhại và người bị chó cắn vẫn phải đi tiêm vaccin. Vì thế, vaccin cho ngườivẫn đang được quan tâm phát triển và sử dụng ở châu Á.Vaccin từ mô thần kinh súc vật lớn (cừu, bê) đã có từ cuối thế kỷ 19 và đếnnăm 1958 được thay thế bằng vaccin làm từ não chuột ổ (phương phápFuenzalida). Vaccin Fuenzalida có nhiều ưu điểm như giá thành hạ, giảmdần số lần tiêm và lượng tiêm..., đã có đóng góp lớn trong việc dự phòngbệnh dại ở các nước trong 4 thập niên vừa qua. Song, vì còn những nhượcđiểm lớn về tính an toàn và công hiệu nên Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáokhông nên dùng. Các nước như Thái Lan, Philippin, Srilanka đã ngưng sửdụng vaccin Fuenzalida từ những năm giữa thập niên 1990 và chuyển sangdùng vaccin nuôi cấy tế bào. Vaccin mới có hiệu quả bảo vệ cao và đặc biệtan toàn hơn nhiều nhưng lại quá đắt, gấp 10-20 lần so với vaccin cũ nênchưa phổ biến. Triển vọng Khi virus dại nhiễm vào người sẽ không có thuốc đặc ...