Bệnh lý thực vật - Tuyến trùng hại thực vật

Đặc điểm chung-Là loại động vật hạ đẳng, không có xương sống, ngànhgiun tròn (Nemathelminthes) - Đa số sống tự do, một số ký sinh trên động vật khôngxương sống, động vật có xương sống, ký sinh cây trồng( 2.000 loài ) -Phần lớn sống trong đất, tập trung nhiều ở tầng canh tác độ sâu 10cm- Có hình thể, kích thước nhỏ bé, số lượng loài lớn- Chiếm 90%số lượng các động vật hạ đẳng- Cơ thể đa bào  đối tượng dịch hại vô cùng nguy hiểm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh lý thực vật - Tuyến trùng hại thực vật MÔN HỌC BỆNH LÝ THỰC VẬT(Plant Pathology – Phytopathology)TUYẾN TRÙNG HẠI THỰC VẬT (Phytonematodes)Đặc điểm chung -Là loại động vật hạ đẳng, không có xương sống, ngành giun tròn (Nemathelminthes) - Đa số sống tự do, một số ký sinh trên động vật không xương sống, động vật có xương sống, ký sinh cây trồng (> 2.000 loài ) -Phần lớn sống trong đất, tập trung nhiều ở tầng canh tác độ sâu 10cm - Có hình thể, kích thước nhỏ bé, số lượng loài lớn - Chiếm 90% số lượng các động vật hạ đẳng - Cơ thể đa bào  đối tượng dịch hại vô cùng nguy hiểm Nhóm 1: Tuyến trùng vùng rễ- Trong đất, không xâm nhập vào vùng rễ, dùng kimchích vào rễ hút chất dinh dưỡng- Phát triển, hoàn thành vòng đời trong đất, sinh sảnchậm, số lượng không lớn. (Plectidae, Alaimidae,Monchisteridae) Nhóm 2: Tuyến trùng hoại sinh điển hình- Sống trong đất, thức ăn là thực vật đang phân hủy,chất hữu cơ của mô thực vật rơi vào đất- Cơ thể phát triển hoàn chỉnh, đẻ nhiều trứng, sinh sảnnhanh vài thế hệ trong thời gian ngắn (Rabditis,Cheilobus, Diplogaster)Vai trò - lan truyền nguồn bệnh vi khuẩn - tăng hoạt động gây hại và mật độ của các loài tuyến trùng ký trong đất Nhóm 3: Tuyến trùng hoại sinh không điển hình- Có khả năng sống trong đất, mô tế bào thực vật đangthối rữa, tế bào mô khoẻ (họ Cephalobidae -Cephalobus, Eucephalobus, Panagrolaimus) Nhóm 4: Tuyến trùng ký sinh thực vật-Tính ký sinh cao (Tylenchida, Dorylaimida,ïLongidoridae, Trichodoridae)- Cơ quan bên trong khá phát triển  có hệ thống mentiêu hoá  phân hủy tế bào cây (Helicotylenchus,Radopholus)- Tạo nang (bọc), u sần rễ + Quan hệ: không cây trồng - tuyến trùng chết + Họ Heteroridae, Tylenchulidae.- Phá vỡ tổ chức mô tế bào  ký sinh nhiều loại câytrồng, cây dại (Ditylenchus)- Ký sinh thân, lá, cơ quan sinh sản của cây  bộ phậncây thay đổi biến dạng (Anguina, Paraguina,Nothanguina - kim chích dài, hệ thống men tiêu hoáphát triển mạnh) Nhóm 5: Tuyến trùng ký sinh không chuyên tính- Sống ở mô thực vật bị bệnh do các nguyên nhân khácgây ra- Một số ăn sợi nấm: Aphelenchidae, Tylenchidae,Aphelenchoididae, Neotylenchidae-Một số loài dùng kim chích hút dịch cây:Tylenchorhynchus, Rotylenchulus, Helicotylenchus,Pratylenchoides, Scutellonema- Một số gây hiện tượng thối khô, thối ướt lẫn với thối donấm khó xác định nguyên nhânTầm quan trọng của tuyến trùng trong nông nghiệp - Giảm 10-20% năng suất cây trồng / năm Bắc Carolin (Mỹ): sản lượng thuốc lá giảm 0,77%, thiệt hại hàng triệu dollars - Kết hợp với nấm, vi khuẩn  phá vỡ mô tế bào, mạch dẫn  mở đường cho các vi sinh vật khác xâm nhập  cây trồng bị bệnh với nhiều triệu chứng cùng một lúcĐặc điểm hình thái và cấu tạo - Nhiều dạng khác nhau: hình lãi kim (đực), hình quả lê (cái) - Dạng sợi chỉ: nằm trong gian bào của tế bào thực vật - Dạng hình trụ, thoi: sống trong đất, phá hủy mô tế bào - Kích thước nhỏ bé, dài 0,2-1mm (phổ biến  Ñaàu - Caáu taïo bôûi cô voøng ôû phía tröôùc thaân: xoang moâi, loã mieäng (tuyeán truøng khoâng coù maét, caûm giaùc qua da), kím chích· - Loã mieäng coù 2 daõy chi phuï Daõy 1: chuyeån ñoäng ñöôïc Daõy 2: goàm nhöõng u loài treân ñaàu khoâng cöû ñoäng  Thaân - Laø phaàn oáng daøi nhaát - Baét ñaàu töø sau phaàn ñaàu ñeán loã haäu moân (ôû con caùi vaø aáu truøng) hoaëc töø ñaàu ñeán huyeät (con ñöïc)· Đuôi- Từ sau hậu môn đến hết phần còn lại của cơ thể- Có nhiều dạng khác nhau tùy theo loài: hình kim nhọn,thon tròn, có mấu gai hoặc không  tiêu chuẩn phânloạiCác dạng đuôi tuyến trùng1- Hình ngón tay2- Hình tháp3- Hình chóp bằng đầu4- Hình chóp tù5- Hình nhọn ngắn6- Hình chóp có gai nhọn ở đuôi7- Hình nhọn dài8- Hình kim nối liền9- Hình kim phân rõ Caáu taïo beân trongHeä thoáng tuaàn hoaøn vaø hoâ haáp khoângphaùt trieån roõ reät (hoâ haáp qua da)Heä thaàn kinh laø nhöõng voøng daây thaànkinh ñôn giaûn ôû quanh ñöôøng tieâu hoaùHeä thoáng baøi tieát: laø moät loã baøi tieátnaèm ôû khoaûng giöõa thaânBoä maùy tieâu hoaù: xoang mieäng, oáng thöïcquaûn, ruoät vaø loã baøi tieát + xoang mieäng: voøng moâi (heulostoma): 3-6 - coù raêng giaû (onkhi) –Rhabditidae - coù lao (odontostin): chích vaøo caây -Plectidae - raêng bieán thaønh maáu (stylet) – kim chíchhuùt + di chuyeån veà phía tröôùc do caùcbaép thòt co ruùt + ruoät maáu raát nhoû  thöùc aênloûng môùi qua ñöôïc + daïng maáu ñôn giaûn: hình truï daøi,ñaàu nhoïn, vaùch moûng (Aphelenchidae) + daïng maáu phöùc taïp: goác coù 3nuoám  baép thòt baùm vaøo, ñaåymaáu veà phía tröôùc (Tylenchidae) Cephalobidae RhabditidaeDiplogasteridae Dorylaimydae Tylenchoidae Các dạng ...