Bệnh nấm Mucorales

Bệnh khởi phát ở mũi và xoang cạnh mũi tạo ra mộtbệnh cảnh lâm sàng đặc trưng: sốt nhẹ, đau âm ỉvùng xoang, có thể có sung huyết mũi hay chảy nướcmũi loãng có lẫn máu; mấy ngày sau bệnh nhân bịsong thị, sốt cao, mất tri giác. Khám thấy giảm vậnđộng một mắt, phù kết mạc, lồi mắt; xương xoăn mũiở vách đỏ sậm hay hoại tử; có thể hoại tử một vùng ởkhẩu cái cứng; viêm da gò má; dễ bị mù do nấm xâmnhập vào nhãn cầu hay động mạch mắt....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh nấm Mucorales Bệnh nấm Mucorales - Tai họakhôn lườngBệnh khởi phát ở mũi và xoang cạnh mũi tạo ra mộtbệnh cảnh lâm sàng đặc trưng: sốt nhẹ, đau âm ỉvùng xoang, có thể có sung huyết mũi hay chảy nướcmũi loãng có lẫn máu; mấy ngày sau bệnh nhân bịsong thị, sốt cao, mất tri giác. Khám thấy giảm vậnđộng một mắt, phù kết mạc, lồi mắt; xương xoăn mũiở vách đỏ sậm hay hoại tử; có thể hoại tử một vùng ởkhẩu cái cứng; viêm da gò má; dễ bị mù do nấm xâmnhập vào nhãn cầu hay động mạch mắt. Gây bệnh nấm Mucorales gặp nhiều nhất là những loài nấm Rhizopus. Rhizomucor, Cuninghamella, các loài ảnh nấmHình Apophysomyces, Saksenaea,mucorales trên kính Mucor, Absidia ít gặp hơn. Nấmhiển vi. khó phát triển ở mô bị nhiễm, chỉgồm những sợi nấm rộng, hiếm khi có vách, đường kínhkhoảng 6 - 50mm, trong khi nó mọc nhanh chóng và đadạng ở những môi trường cấy trong nhiệt độ phòng.Những yếu tố gây nhiễm nấmNhiệt độ nóng, độ ẩm cao, mưa ướt, không khí ô nhiễm,nhiều bụi bặm thích hợp cho nấm phát triển, khả năngnhiễm nấm cao.Các nghề như: nông, lâm, ngư nghiệp, hoặc tiếp xúcthường xuyên với ngũ cốc, lâm thổ, hải sản dễ nhiễm nấmgây bệnh.Những bệnh gây giảm thông khí xoang, giảm sự dẫn lưucủa xoang như: viêm tắc lỗ thông mũi xoang, vẹo váchngăn mũi, polyp, dị vật trong mũi xoang...Bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch như: nhiễm HIV, tiểuđường, bệnh về máu, do dùng thuốc corticoid, kháng sinh,thuốc ức chế miễn dịch, hóa trị liệu...Bệnh nấm Mucorales hay gặp ở những bệnh nhân trướcđây đã từng mắc các bệnh nặng khác. Bệnh khởi phát từnhững xoang cạnh mũi và mũi hay gặp ở bệnh nhân đáitháo đường. Bệnh ở xoang hoặc phổi lại gặp nhiều ở cácbệnh nhân cấy ghép cơ quan, bệnh máu ác tính. Bệnh tạiđường tiêu hóa xuất hiện ở những bệnh nhân bị ure máucao, suy dinh dưỡng nặng hay bị tiêu chảy mạn tính.Người mắc bệnh từ tự nhiên, không lây từ người nàysang người khác. Mọi thể bệnh do nấm Mucorales gây racó đặc điểm nổi bật là sợi nấm xâm nhập mạch máu; thiếumáu hay hoại tử xuất huyết là đặc điểm tổ chức học cầnlưu ý.Biểu hiện lâm sàngBệnh khởi phát ở mũi và xoang cạnh mũi tạo ra một bệnhcảnh lâm sàng đặc trưng: sốt nhẹ, đau âm ỉ vùng xoang,có thể có sung huyết mũi hay chảy nước mũi loãng có lẫnmáu; mấy ngày sau bệnh nhân bị song thị, sốt cao, mất trigiác. Khám thấy giảm vận động một mắt, phù kết mạc, lồimắt; xương xoăn mũi ở vách đỏ sậm hay hoại tử; có thểhoại tử một vùng ở khẩu cái cứng; viêm da gò má; dễ bịmù do nấm xâm nhập vào nhãn cầu hay động mạch mắt.Chụp cắt lớp hay cộng hưởng từ thấy mờ ở một hoặcnhiều xoang. Chụp động mạch cảnh có thể thấy hình ảnhxâm nhập hay tắc nghẽn động mạch. Nếu nấm xâm nhậpvào não ở thùy trán có thể gây hôn mê. Biểu hiện bệnh lúcđầu rất giống với viêm xoang do nhiễm khuẩn. Khi xuấthiện tình trạng lơ mơ có thể là đã bị nhiễm toan do tiểuđường. Nếu ổ mắt bị nấm xâm nhập, có thể dẫn đếnhuyết khối xoang hang. Những trường hợp không chẩn đoán được bệnh sớm hoặc không được điều trị, bệnh nhân có thể tửNấm mucorales trên vong sau vài ngày hay vài tuần. Khihoa quả. phổi bị nhiễm nấm gây bệnh, cáctriệu chứng giống như trường hợp viêm phổi tiến triểnnặng có kèm theo sốt cao và biểu hiện nhiễm độc. Các ổthâm nhiễm rộng có thể hóa nang ở vùng trung tâm bịhoại tử. Nguy hiểm nhất là nấm lan theo đường máu đếngây tổn thương ở các vùng phổi khác hay đến não và cáccơ quan khắp cơ thể. Ở thể bệnh này, hiếm thấy bệnhnhân sống sót được trên hai tuần.Trường hợp nấm xâm nhập vào đường tiêu hóa gây bệnh,thường biểu hiện từ một đến nhiều vết loét tiến triển dẫnđến thủng ống tiêu hóa. Bệnh bắt nguồn từ xoang cạnhmũi, phổi hay ống tiêu hóa có thể lan tỏa toàn thân donấm theo đường máu. Dùng phương pháp chụp CT hayMRI rất tốt để đánh giá mức độ viêm xoang trước khi mổvà theo dõi diễn tiến của bệnh nhân sau mổ. Chụp CTgiúp phát hiện sự ăn mòn xương; còn MRI cho phép quansát rõ sự xâm lấn của nấm vào trong thùy trán hay độngmạch cảnh. Phương pháp sinh thiết giúp chẩn đoán tốtcác tổn thương ở phổi và sọ mặt. Chụp Xquang thôngthường thấy xoang mờ, đôi khi có ổ lắng đọng canxi. Giảiphẫu bệnh mổ xoang thấy trong xoang có những khối màuđen, dễ vỡ hoặc giống như bùn. Soi bệnh phẩm dưới kínhhiển vi thấy những sợi nấm và những bào tử nấm thâmnhập trong các lớp niêm mạc xoang; nuôi cấy trong môitrường thích hợp cho nấm phát triển, soi dưới kính hiển vichẩn đoán xác định. Huyết thanh chẩn đoán thường âmtính trong giai đoạn nấm chưa xâm lấn, nhưng dương tí ...