Bệnh nguy hiểm trên ngao nuôi

Trong thời gian vừa qua ngao nuôi ở một số tỉnh trong cả nước bị chết hàng loạt gây tổn thất rất lớn về kinh tế cho người nuôi. Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do nguồn nước bị ô nhiễm, sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ mặn. Tuy nhiên trên thế giới đã có những nước có nghề nuôi ngao phát triển như Mỹ, Canada cũng đã từng bị thiệt hại do dịch bệnh gây ra. NNVN xin giới thiệu cùng bạn đọc một số tư liệu về bệnh QPX (Quahog Paratise Unknown)...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh nguy hiểm trên ngao nuôi Bệnh nguy hiểm trên ngao nuôiTrong thời gian vừa qua ngao nuôi ở một số tỉnh trong cả nướcbị chết hàng loạt gây tổn thất rất lớn về kinh tế cho người nuôi.Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do nguồn nước bị ônhiễm, sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ mặn. Tuy nhiêntrên thế giới đã có những nước có nghề nuôi ngao phát triển nhưMỹ, Canada cũng đã từng bị thiệt hại do dịch bệnh gây ra.NNVN xin giới thiệu cùng bạn đọc một số tư liệu về bệnh QPX(Quahog Paratise Unknown) trên loài ngao Mercenariamercenaria.* Lịch sử của bệnh:Bệnh lần đầu tiên được nhắc đến tại bờ biển Đại Tây Dương -Canada trong những năm 50. Bệnh chưa được chú ý bởi nókhông phải là nguyên nhân chính gây thiệt hại lớn về kinh tế chongao nuôi. Tuy nhiên gần đây bệnh QPX là nguyên nhân gây ratỷ lệ chết đáng kể trên ngao ở vịnh Raritan, New York vào năm2002 và ở đảo Rhode (Mỹ) năm 2003.* Nguyên nhân của bệnh:Bệnh QPX là do một loại sinh vật ký sinh trên loài ngao vỏ cứngMercenaria mercenaria. Khi phân tích DNA thì thấy đây là loàinấm ở biển giống như sinh vật đơn bào (Labyrinthomorpha,Thraustochytriales). Những sinh vật thuộc nhóm trên xuất hiện ởbiển và khu vực vùng triều, cửa sông. Trong khi nghiên cứu vềbệnh QPX thì do sự khan hiếm thông tin về gen của những loàitương tự nên khó khăn trong việc phân loại chính xác về loàigây bệnh. Trong các mô của ngao thì QPX xuất hiện với nhiềuhình dạng khác nhau trong vòng đời của bệnh vì thế tên đượcđặt theo thuật ngữ khuẩn học như Thali có đường kính (4-15micromet), sporangia (10-25 micromet) và endospores (2micromet).QPX là nguyên nhân chính gây ra phản ứng viêm nhiễm ở ngao.Phản ứng viêm nhiễm này thường có nhiều điểm, có u hạt (hạtviêm có kích thước nhỏ). Những huyết cầu của ngao không thểtiêu diệt (ăn theo lối thực bào) những tế bào của QPX bởi vìnhững ký sinh trùng này được bao bọc bởi một lượng lớn chấtnhờn (nước nhầy). Đó chính là lý do tại sao các huyết cầu củangao cố gắng cô lập những ký sinh trùng và đó chính là nguyênnhân gây ra phản ứng viêm. Những phản ứng viêm ở vật chủ(ngao) có thể thành công và làm giảm lượng ký sinh trùng gâybệnh hoặc các ký sinh trùng này có thể tiếp tục sinh sôi nảy nởvà là nguyên nhân cuối cùng gây chết cho ngao.* Dấu hiệu của bệnh và tỷ lệ chết:- Dấu hiệu của bệnh: Màng áo của ngao bị bệnh có những ubướu nhỏ màu vàng sẫm sưng tấy lên đường kính từ 1-5mm.Mang của ngao cũng có thể bị viêm nhiễm. Có chất nhầy trongcơ thể và có thể gặp những hạt cát nhỏ ở giữa màng áo bị sưngvà mép vỏ.Ký sinh trùng gây bệnh QPX được tìm thấy nhiều trong nhữngcon ngao đạt và gần đạt kích cỡ thương phẩm. Trong một sốtrường hợp thông báo về bệnh này thì tỷ lệ gây chết của bệnhnày ở mức rất cao khoảng từ 80-95%.* Phương pháp phòng ngừa:Trong khi hầu hết bệnh QPX bùng nổ đều có tài liệu cho rằngnguồn bệnh bắt nguồn từ trại giống và vùng nuôi thương phẩmtuy nhiên ngao cũng có thể nhiễm bệnh từ ngoài tự nhiên ví dụnhư tại vịnh Raritan. Bệnh QPX không hoàn toàn phụ thuộc vàovật chủ nhưng có thể trở thành nguyên nhân làm bùng phát dịchbệnh khi ngao bị căng thẳng (stress) như độ mặn, nhiệt độ vùngnuôi thay đổi đột ngột... Việc thả nuôi ngao với mật độ cao vàkỹ thuật chăm sóc quản lý nghèo nàn cũng được cho là nguyênnhân làm cho bệnh này thêm phát triển. Mỗi khu vực nuôi ngaosau khi thu hoạch xong hoặc có ngao bị chết cần cải tạo và vệsinh vùng nuôi thật tốt để hạn chế những rủi ro có thể xảy ratrong những vụ nuôi tiếp theo