Bệnhtrùngmỏneocánướcngọt

PhânlớpCopepodaM.MilneEdward,1840 BộCyclopoidaBurmeister,1834 HọLernaeidaeCobbold,1879 PhânhọLernaeinaeYamaguti,1963. HìnhdạngngoàicủaLernaea,cơthểgồm3phần:đầu,ngực,bụng.Phần đầuconđựcgiốnghìnhdạngCyclopssốngtựdo,cònconcáisaukhigiao phốisốngkýsinhhìnhdạngthayđổirấtlớn.Cơthểkéodài,cácđốthợp lạithànhốnghơivặnmình,phầnđầukéodàithànhsừnggiốngmỏneo đâmthủngbámchắcvàotổchứckýchủnêncòncótênlàtrùngmỏneo. Hìnhdạngvàsốlượngcủasừnglưng....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BệnhtrùngmỏneocánướcngọtBệnhtrùngmỏneocánướcngọtLernaeosis1.TácnhângâybệnhPhânlớpCopepodaM.MilneEdward,1840BộCyclopoidaBurmeister,1834HọLernaeidaeCobbold,1879PhânhọLernaeinaeYamaguti,1963GiốngLernaeaLinne,1746(Hình351)HìnhdạngngoàicủaLernaea,cơthểgồm3phần:đầu,ngực,bụng.Phần đầuconđựcgiốnghìnhdạngCyclopssốngtựdo,cònconcáisaukhigiao phốisốngkýsinhhìnhdạngthayđổirấtlớn.Cơthểkéodài,cácđốthợp lạithànhốnghơivặnmình,phầnđầukéodàithànhsừnggiốngmỏneo đâmthủngbámchắcvàotổchứckýchủnêncòncótênlàtrùngmỏneo.Hìnhdạngvàsốlượngcủasừnglưng,sừngbụngcósựsaikhácgiữacác loài.Cóloàisừnglưngvàsừngbụngdài,giaonhaunhưchữ“X”,cóloài sừnglưnghaysừngbụngphânnhánh,cóloàithiếusừngbụng.Dựavàosự saikháccủasừngđểphânloạichúngđếnloài.Phầnđầudođốtđầuvàđốtngựcthứ1hợplạithànhchínhgiữacóláđầu hìnhnửavòngtròn,bêntrêncómắtdo3mắtnhỏtạothành.Miệngcómôitrên,môidưới,rănghàmlớn,rănghàmnhỏvàchehàm.Đôi antenthứ1và2đềungắn,nhỏ.Đôiantenthứ1có4đốt,trêncócáclông cứng;đôithứ2có3đốt,trêncócáclôngcứng.AntencủaLernaeakhông tạothànhcơquanbámnhưErgasilus.Rănghàmlớnlà1đôigainhọn,dàitrơntruhướngvềbêntrongvàrasau thànhhìnhchữ“S”.Đoạnđầunhọnđếntrungtâmmiệng.Phầnchâncủa rănghàmnhỏto,đoạnđầuhìnhthànhmộtgailớndạnghìnhlưỡiconglại thànhnửavòngtròn,2đôigailớnnàyởgiữagặpnhau.Chânhàmvàrăng hàmnhỏcáchnhautươngđốixa;có2đốtgốcthô,dàicómấu,trêncógai nhỏ,đốtthứ2ngắnthô,trênđầumọc5ngón.Phầnngực:GiốngLernaeaphầnngựcvàphầnđàukhôngrõranhgiới. Ngựccó6đốt.Đốtngựcthứ1dínhliềnvớiđốtđầutạothànhđầungực. Đốtngựcthứ2đốtngựcthứ6hợpthànhốngthẳng,ranggiớigiữacácđốt khôngrõràng,cácđốtngựchơilớndầnvềphíasau.Đốtthứ6lớnnhất.Phầnngựccócácđôichân,sovớigiốngloàibộ Copepoda,chânbơicủagiốngLernaearấtnhỏ.Bốnđôichântrướccó2 nhánh;nhánhngoàivànhánhtrong,mỗinhánhcó3đốt.Đôichânbơithứ5nhỏ,chỉcó1nhánhtrong,1đốtđầucó4gaicứng,còn nhánhngoàichỉlồilênthànhmấu,trêncógaicứng.Conđựccóđôichânbơithứ6.Đốtsinhsảncủaconcáicó1đôitúitrứng treo2bêncơthể,trứngxếpthànhnhiềuhàngtrongtúitrong,sốlượngtừ mấychụcđếnmấytrăm.Phầnbụngngắn,nhỏ,phânđốtkhôngrõràng,đoạncuốicónạngđuôi, trêncócáclôngcứngngắn.Cấutạobêntrong:Cơquantiêuhoátừmiệngđếnhậumôngầnnhưmột ốngthẳng.Hệthốngsinhdụcconđựccócấutạogiốngcấutạoconđực củahọErgasilidae.Concáicơquansinhdụcgồm2tuyếntrứng,hình trứngởmặtlưngphầnsauđầu,tiếpđólàtửcunglàmộtốngnhỏ,2nhánh, mộtnhánhhướngraphíasau,mộtnhánhhướngraphíatrước.Haiốngdẫn trứngthôngđếnđốtsinhsản.Lỗâmđạoởgiữamặtbụngđốtsinhsản. Saukhikýsinhtuyếntrứngthìphầnđầungựcchuyểndầnxuốngsauchân bơithứ4,nguyênlàđoạntrướcchuyểnthànhđoạnsau,ốngdẫntrứng đoạntrướcđếngiữachânbơithứ3và4cũngbẻgậplại,hướngrasauvà chạyxuốngđốtsinhsản.Túithụtinhtừđốtsinhsảnhướngphíatrướckéo dàiđếngầnchânbơithứ....hợpvớiốngđẫntrứng.2.ChukỳpháttriểnĐếngiaiđoạnấutrùngcóđốtMetanauplius5,conđựcconcáitiếnhành giaiphối1lần.Sauđóconđựcsốngtựdomộtngàytrongmôitrườngrồichết.Concái saukhigiaophối,tinhdịchđựơcchứatrongtúithụtinhvàsửdụngtrong suốtquátrìnhsống.Từkhigiaophốiconcáitìmđếnvịtríkýsinhthích hợptrêncơthểcávàkýsinhvĩnhviễnchođếnkhichết.ChukỳpháttriểncủagiốngLernaeaquanhiềugiaiđoạnấutrùnggiốnghọ Ergasilidae.Trứngđãthụtinhralỗđẻ,tuyếnnhờntiếtdịchnhờnbaolạithànhtúi trứng,thờigianhìnhthànhtúitrứngphụthuộcvàonhiệtđộ.Ởnhiệtđộ2025oCLernaeapolymorphatrong28ngàysinhsản10đôitúi trứng.Lernaeactenopharyngodontis21oCtrong2023ngàysinhsản7túi trứng.Từkhihìnhthànhtúitrứngđếnkhinởraấutrùngnhiệtđộchiphốirấtlớn, nhiệtđộtrêndưới18độCLernaeactenopharyngodontisphảicần35 ngày,nhưngnhiệtđộ20độCchỉcần3ngày.VớiloàiLernaeapolymorphaởnhiệtđộ25độCcần2ngày,ởnhiệtđộ2627độCchỉcần11,5ngày.Nếugiảmnhiệtđộxuốngcòn15độCthìphải cần56ngày,dưới7độCtrứngkhôngnở.TrứngnởraấutrùngkhôngđốtđầutiênlàNaupliuscóhìnhdạngvàcấu tạogầngiốngNauplius1củahọErgasilidae.CơthểNauplius1(hình352 A)hìnhtrứng,hơidài,chínhgiữaphầntrướcmắt,giữamàuhồng,haibên mặtbụngcơthểcó4đôichân,đôithứ1có2đốt,đôithứ2và3đốtgốcdài vàto,bêntrêncó2nhánh,mộtnhánhcó4đốtcònmộtnhánhchỏcó1 đốt.Đốtthứ4ng ...