Béo phì và những nguy cơ tiềm ẩn

Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khỏe. Béo phì là tình trạng sức khỏe có nguyên nhân dinh dưỡng. Một người trưởng thành khỏe mạnh, dinh dưỡng hợp lý, cân nặng của họ dao động trong giới hạn nhất định. Tổ chức y tế thế giới thường dùng chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index - BMI) để nhận định tình trạng gầy béo. Công thức để tính chỉ số BMI như sau: W = Cân nặng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Béo phì và những nguy cơ tiềm ẩn Béo phì và những nguy cơ tiềm ẩnBéo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và khôngbình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đếnmức ảnh hưởng tới sức khỏe. Béo phì là tình trạngsức khỏe có nguyên nhân dinh dưỡng.Một người trưởng thành khỏe mạnh, dinh dưỡnghợp lý, cân nặng của họ dao động trong giới hạnnhất định. Tổ chức y tế thế giới thường dùng chỉ sốkhối cơ thể (Body Mass Index - BMI) để nhận địnhtình trạng gầy béo. Công thức để tính chỉ số BMI như sau:W = Cân nặng (kg)H = Chiều cao (m)Chỉ số BMI ở giới hạn 20-25 được coi là bình thường, trên 25 là thừa cân và trên30 là béo phì.Hiện nay, tình hình thừa cân và béo phì đang tǎng lên với tốc độ báo động khôngnhững ở các quốc gia phát triển mà ở cả các quốc gia đang phát triển. Đây thật sựlà mối đe dọa tiềm ẩn trong tương lai đối với toàn nhân loại.Nguy cơ mắc nhiều căn bệnh nguy hiểmNgười bị béo phì có nguy cơ mắc nhiều bệnh như rối loạn lipit máu, tăng huyết áp,bệnh tim mạch do mạch vành, sỏi mật, đái tháo đường, xương khớp... và ung thư.Ở phụ nữ mãn kinh, các nguy cơ ung thư túi mật, ung thư vú và tử cung tǎng lên ởnhững người béo phì, còn ở nam giới béo phì, bệnh ung thư thận và tuyến tiền liệthay gặp hơn. Tỷ lệ tử vong ở những người béo phì cũng cao hơn, nhất là trong cácbệnh kể trên.Người béo phì thường có cảm giác khó chịu về mùa hè do lớp mỡ dày như một hệthống cách nhiệt. Người béo phì cũng thường xuyên cảm thấy mệt mỏi chung toànthân, hay nhức đầu, tê buốt ở hai chân làm cho cuộc sống thiếu thoải mái.Nguyên nhân dẫn đến béo phìNǎng lượng (calorie) đưa vào cơ thể qua thức ǎn, thức uống được hấp thu và đượcoxy hoá để tạo thành nhiệt lượng. Nǎng lượng được cung cấp vượt quá nhu cầu sẽđược dự trữ dưới dạng mỡ.Khi vào cơ thể, các chất protein, lipid, gluxit đều có thể chuyển thành chất béo dựtrữ. Chế độ ǎn giàu chất béo (lipid) có liên quan chặt chẽ với gia tǎng tỉ lệ béo phì,nhưng các thức ǎn giàu chất béo thường ngon miệng nên chúng ta có xu hướng ǎnthừa mà không biết. Khẩu phần nhiều mỡ, dù số lượng nhỏ cũng có thể gây thừacalorie và tǎng cân. Ngoài ra, ǎn nhiều chất bột, đường, đồ ngọt đều có thể gâybéo.Thường xuyên ăn nhiều đường, các món sào, rán, đặc biệt là vào bữa tối… là mộtđặc trưng của trẻ béo phì.Sự giảm hoạt động thể lực, thời gian dành cho xem tivi, đọc báo, làm việc bằngmáy tính… cũng là những yếu tố gây béo phì.Di truyền cũng có vai trò nhất định đối với những trẻ béo phì thường có cha mẹbéo, tuy nhiên yếu tố này không lớn.Ngoài ra, yếu tố xã hội cũng có một phần liên quan. Ở các nước đang phát triển, tỉlệ người béo phì ở người nghèo thường thấp (thiếu ǎn, lao động chân tay nặng,phương tiện đi lại khó khǎn) và béo phì thường được coi là một đặc điểm của tầnglớp giàu có. Ở các nước đã phát triển, khi thiếu ǎn không còn phổ biến nữa thì tỉ lệbéo phì lại thường cao ở tầng lớp nghèo, ít học so với ở các tầng lớp trên.Một số cách giảm cân hiệu quảĐể tránh tăng cân - béo phì, theo các chuyên gia dinh dưỡng, cần thực hiện ít nhất2 việc là: có một chế độ ăn uống hợp lý và thường xuyên vận động thể lực cáchthích hợp.- Giữa việc vận động cơ thể và ăn kiêng thì cần chú ý vai trò của việc ăn kiêngtrong giảm cân là chính và có tính quyết định hơn so với việc vận động cơ thể.Ngoài 2 yếu tố trên, các phương tiện khác cũng chỉ là những biện pháp hổ trợ.- Luôn có sẵn một thứ thức ăn nào đó, để ăn khi đói hay thèm ăn, không bao giờnhịn đói hay chớ để bụng đói đến mức đụng cái gì cũng ăn.- Tích cực vận động cơ thể một cách đều đặn và thường xuyên từ 30 - 60 phút mỗingày, qua việc đi bộ, chạy bộ, đạp xe, thể dục thẩm mỹ… sẽ giúp giảm cân hoặcduy trì được trọng lượng cần.- Ăn rau nhiều rất tốt cho việc ăn kiêng nhưng cần chú ý trái cây, nhất là nhữngloại có vị ngọt, không giúp ích gì cho việc giảm cân. Rau có năng lượng khôngcao nhưng trong rau có nhiều loại vitamin.- Uống thật nhiều nước, bất kỳ lúc nào có thể uống, mỗi ngày nên uống từ 3 - 4 lítnước lọc. Nên uống nước trước bữa ăn và ngay khi ngủ dậy.- Khi có thời gian rảnh, nên chọn việc đọc sách, báo, đi dạo, tập trang điểm… thaycho việc nấu nướng hay đi mua thức ăn.