Biến chứng hạ đường máu

Khi bị hạ các cơ quan trong cơ thể bị lâm vào tình trạng thiếu năng lượng, các hoạt động bị đình trệ. Dù cơ thể có khả năng huy động năng lượng từ các nguồn khác như từ lipid, protid nhưng cũng chỉ tạm thời và không đủ. Đặc biệt là não (và hồng cầu) là 2 cơ quan trong cơ thể phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn năng lượng từ glucose. Vì thế hạ đường máu nặng hoặc kéo dài có thể gây tổn thương não nặng, thậm chí gây tử vong. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến chứng hạ đường máu Biến chứng hạ đường máuKhi bị hạ các cơ quan trong cơ thể bị lâm vào tình trạng thiếunăng lượng, các hoạt động bị đình trệ. Dù cơ thể có khả nănghuy động năng lượng từ các nguồn khác như từ lipid, protidnhưng cũng chỉ tạm thời và không đủ. Đặc biệt là não (và hồngcầu) là 2 cơ quan trong cơ thể phụ thuộc hoàn toàn vào nguồnnăng lượng từ glucose. Vì thế hạ đường máu nặng hoặc kéo dàicó thể gây tổn thương não nặng, thậm chí gây tử vong. Do vậyviệc phát hiện và điều trị hạ đường máu phải kịp thời và tích cực.Các triệu chứng của hạ đường máu như thế nào? Các triệu chứng hạ đường máu xuất hiện qua 3 giai đoạn:Hạ đường máu gây cảm Giai đoạn đầu (đường máu giảmgiác mệt mỏi. xuống còn 4-3 mmol/l), cơ thể sẽ sinh ra các chất làm tăng đường máuphản ứng, chủ yếu là các hormon của tuyến tuỵ, thượng thận,tuyến yên… các chất này làm BN có cảm giác đói, vã mồ hôi, runchân tay, hồi hộp đánh trống ngực và lo sợ… Đa số các BN bị hạđường máu nhận biết và tự điều trị ở giai đoạn này.Giai đoạn sau (đường máu giảm xuống còn 3-2 mmol/l), lúc nàynổi bật là các triệu chứng của thiếu glucose cho não, BN có cảmgiác yếu, mệt, đau đầu, nhìn mờ và lơ mơ.Giai đoạn cuối, một số ít BN (khi đường máu < 2 mmol/l) sẽ đivào hôn mê, có thể bị co giật.Lưu ý ở những BN bị ĐTĐ đã lâu, đã có các biến chứng thầnkinh, biến chứng tim mạch hoặc những BN đã bị hạ đường máunhiều lần thì các triệu chứng trên rất mờ nhạt, thậm chí có thểkhông có bất cứ triệu chứng nào. Một số BN ĐTĐ đang đượcđiều trị các thuốc nhóm chẹn beta giao cảm như inderal,tenormin, betaloc (điều trị suy tim, tăng huyết áp…) thì các triệuchứng của hạ đường máu cũng rất mờ nhạt hoặc mất hoàn toàn.Những BN này có thể đột ngột đi vào hôn mê mà không có bất cứdấu hiệu báo trước nào.− Hạ đường máu cũng có thể xảy ra khi BN đang ngủ về đêmnên không thể biết trước được nhưng phải nghi ngờ nếu thấy mêác mộng nhiều, sáng ngủ dậy thấy người ướt đẫm mồ hôi, rấtmệt, khó chịu, đau đầu…- Nếu đường máu < 4 mmol/l thì gần như chắc chắn là bạn đã bịhạ đường máu. Tuy nhiên có 1 số trường hợp người bệnh ĐTĐcó những dấu hiệu giống như hạ đường máu nhưng khi đo thìthấy đường máu không thấp (từ 4-6 mmol/l), nguyên nhân là dotrước đó đường máu của họ thường xuyên cao nên khi đườngmáu giảm thì một số cơ quan có cảm giác bị “thiếu” giả tạo vàphát ra những dấu hiệu như khi đường máu hạ thấp.Vì sao bị hạ đường máu?Những BN ĐTĐ có thể bị hạ đường máu khi sử dụng các thuốcđể điều trị tăng đường máu. Hạ đường máu thường xảy ra trongnhững trường hợp sau đây:- Ăn quá ít, bỏ bữa ăn hoặc ăn chậm sau khi uống/tiêm thuốcđiều trị ĐTĐ.- Uống/tiêm liều quá cao các thuốc điều trị ĐTĐ như insulin,sulfonylurea (diamicron, glibenclamide…). Nên nhớ là các thuốcglucobay, glucophage, avandia hay pioz không gây hạ đườngmáu khi dùng một mình nhưng có thể gây hạ đường máu khi phốihợp với các thuốc khác. Tập luyện hoặc lao động quá nặng, quálâu so với bình thường. Một số thuốc có tương tác, làm tăng tácdụng của các thuốc điều trị ĐTĐ, gây hạ đường máu như cácthuốc chống viêm giảm đau mobic, voltaren, aspirin..., một sốthuốc điều trị nấm hoặc kháng sinh như biseptol…- Uống rượu quá nhiều sẽ ức chế gan sản sinh glucose từglycogen- Bị các bệnh gan, thận, tim nặng hoặc bị bệnh viêm nhiễm nặng.Ví dụ các BN vừa bị ĐTĐ, vừa bị suy giáp hoặc suy thượng thậnthì rất dễ bị hạ đường máu.Cấp cứu hạ đường máuHạ đường máu ở các BN ĐTĐ thường ở mức nhẹ hoặc vừa vàsau khi ăn thì sẽ hết. Tuy nhiên có 1 số trường hợp bị hạ đườngmáu nặng, đặc biệt là hạ đường máu do dùng thuốc hạ đườngmáu nhóm sulfonylurea ở những BN có suy thận thường nặng vàkéo dài, sau khi được cấp cứu BN đã tỉnh nhưng rất dễ bị hạđường máu trở lại.Trường hợp bị hạ đường máu nhẹ, BN hãy ăn hoặc uống ngayđồ uống có chứa đường glucose vì những loại này làm tăngđường máu lên rất nhanh đến mức an toàn, ví dụ: 2-3 viênđường, 1/2 cốc nước hoa quả, 1/2 cốc nước ngọt (coca cola,pepsi), 1 cốc sữa có đường, 4-5 viên kẹo ngọt, 1-2 thìa mật ong,1-2 quả chuối, 2-3 cái bánh bích qui…Sau 15 phút phải đo lại đường máu, nếu vẫn thấp thì phải ănthêm những đồ ăn uống trên cho đến khi đường máu tăng lên 4mmol/l. Sau đó chuẩn bị ăn cơm hoặc ăn bữa phụ. Lưu ý là khi bịhạ đường máu không nên ăn các loại thức ăn như khoai lang,khoai sọ hay mì tôm... vì nó làm đường máu tăng chậm.Với những BN bị hạ đường máu nặng có hôn mê, không thể ănhoặc uống được thì cần tiêm ngay 1 ống glucagon. Đây cũng làmột loại hormon của tuyến tuỵ, có tác dụng đối lập với insulin vàlàm tăng đường máu. Nó được sản xuất dưới dạng ống thuốc cósẵn bơm tiêm để tiện cho việc sử dụng. Tuy nhiên ở Việt Namh ...