Biển đảo Việt Nam và quy chế pháp lý của nó

Việt Nam là một quốc gia ven biển có bờ biển dài trên 3.200km, có các vùng biển và thềm lục địa khoảng một triệu km2, gần 3.000 đảo nằm rải rác trên biển Đông từ Bắc chí Nam, bao gồm các đảo ven bờ và hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa nằm giữa biển. Biển và đảo ngày càng có vai trò quan trọng về nhiều mặt kinh tế, quân sự, chính trị... Vì vậy, lịch sử phát triển của đất nước ta luôn gắn chặt với việc bảo vệ các vùng biển và hải đảo thuộc chủ quyền của đất nước,... Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết sau đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biển đảo Việt Nam và quy chế pháp lý của nó 23 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 4 (75). 2009 BIEÅN, ÑAÛO VIEÄT NAM VAØ QUY CHEÁ PHAÙP LYÙ CUÛA NOÙ Phan Đăng Thanh* Vieät Nam laø moät quoác gia ven bieån coù bôø bieån daøi treân 3.200km, coù caùcvuøng bieån vaø theàm luïc ñòa khoaûng moät trieäu km2, gaàn 3.000 ñaûo naèm raûiraùc treân bieån Ñoâng töø baéc chí nam, bao goàm caùc ñaûo ven bôø vaø hai quaàn ñaûoHoaøng Sa, Tröôøng Sa naèm giöõa bieån. Bieån vaø ñaûo ngaøy caøng coù vai troø quantroïng veà nhieàu maët kinh teá, quaân söï, chính trò... Vì vaäy, lòch söû phaùt trieåncuûa ñaát nöôùc ta luoân gaén chaët vôùi vieäc baûo veä caùc vuøng bieån vaø haûi ñaûo thuoäcchuû quyeàn cuûa ñaát nöôùc. Hieän nay, trong söï nghieäp ñoåi môùi toaøn dieän, Ñaïihoäi Ñaûng laàn thöù X (2006) chæ roõ: “Phaùt trieån maïnh kinh teá bieån vöøa toaøndieän vöøa coù troïng taâm, troïng ñieåm vôùi nhöõng ngaønh coù lôïi theá so saùnh ñeåñöa nöôùc ta trôû thaønh quoác gia maïnh veà kinh teá bieån gaén vôùi baûo ñaûm quoácphoøng, an ninh vaø hôïp taùc quoác teá (...) nhanh choùng phaùt trieån kinh teá-xaõhoäi ôû caùc haûi ñaûo gaén vôùi baûo ñaûm quoác phoøng, an ninh”. Theo luaät phaùp quoác teá veà bieån, ñaëc bieät laø Coâng öôùc Lieân Hieäp Quoácveà Luaät bieån naêm 1982 vaø caùc tuyeân boá, caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaätcuûa nhaø nöôùc ta ñöôïc ban haønh trong maáy chuïc naêm gaàn ñaây, Vieät Nam coùchuû quyeàn, quyeàn chuû quyeàn vaø quyeàn taøi phaùn ñoái vôùi nhöõng vuøng bieån vaøhaûi ñaûo cuûa mình vôùi caùc cheá ñoä phaùp lyù khaùc nhau. I. Bieån vaø ñaûo, boä phaän laõnh thoå ngaøy caøng quan troïng Vieäc söû duïng, khai thaùc bieån laø truyeàn thoáng laâu ñôøi cuûa daân toäc VieätNam. Ngay töø buoåi hoang sô, qua nhöõng truyeàn thuyeát cuûa thôøi ñaïi HuøngVöông (Laïc Long Quaân-AÂu Cô, Mai An Tieâm, Tieân Dung-Chöõ Ñoàng Töû...) ñaõcho thaáy nhaân daân ta töø laâu ñaõ bieát khai thaùc, söû duïng lôïi theá cuûa bieån vaøñaûo. Trong quaù trình toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa lòch söû maáy ngaøn naêm, daântoäc Vieät Nam vaø caùc nhaø nöôùc keá tuïc quaûn lyù ñaát nöôùc luoân coù yù thöùc baûo veäbieân giôùi laõnh thoå treân ñaát lieàn vaø ngoaøi bieån, theå hieän chuû quyeàn treân bieånvaø caùc haûi ñaûo cuûa ñaát nöôùc mình. Vieät Nam laø moät quoác gia bieån vôùi dieän tích vuøng bieån gaáp ba laàn dieäntích ñaát lieàn (1.000.000km2/330.363km2). Bieån cuûa Vieät Nam naèm ôû phía taâyThaùi Bình Döông, traûi roäng töø phía ñoâng ñeán phía taây ñaát nöôùc vôùi nhieàu teângoïi khaùc nhau: bieån Ñoâng, bieån Nam Haûi... Bieån Ñoâng laø moät trong saùu bieånlôùn nhaát cuûa theá giôùi, coù dieän tích khoaûng 3.447.000km2, tieáp giaùp vôùi caùcnöôùc khaùc trong khu vöïc: Malaysia, Indonesia, Philippines, Brunei, Singapore,Thaùi Lan, Campuchia, vuøng laõnh thoå Ñaøi Loan vaø luïc ñòa Trung Quoác.* Luaät sö, Tieán só, coâng taùc taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh.24 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 4 (75). 2009 Bieån Ñoâng coù taøi nguyeân bieån phong phuù vaø ña daïng, ñaëc bieät laø taøinguyeân sinh vaät (vôùi caùc ñaøn caù xuyeân bieân giôùi, toâm, san hoâ, chim yeán...);taøi nguyeân thöïc vaät; taøi nguyeân khoaùng saûn (daàu khí, than ñaù, quaëng saét,titan, caùt thuûy tinh, phaân chim...); taøi nguyeân giao thoâng-vaän taûi bieån, taøinguyeân du lòch... ÔÛ bieån Ñoâng, Vieät Nam coù khoaûng 3.000 ñaûo, phaân boá khoâng ñeàu, chuûyeáu taäp trung ôû hai khu vöïc vònh Baéc Boä vaø Nam Boä. Nhöõng ñaûo, quaàn ñaûoven bieån coù daân cö sinh soáng nhö: Coâ Toâ, Caùi Baàu (Quaûng Ninh), Caùt Baø,Baïch Long Vó (Haûi Phoøng), Hoøn Lôùn, Hoøn Tre (Khaùnh Hoøa), Lyù Sôn (QuaûngNgaõi), Phuù Quyù (Bình Thuaän), Coân Sôn (Baø Ròa-Vuõng Taøu), Phuù Quoác, ThoåChu, Nam Du (Kieân Giang)... Ñaëc bieät coù hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø TröôøngSa naèm ngoaøi khôi phía ñoâng caùc tænh Quaûng Trò, Thöøa Thieân Hueá, QuaûngNam, Quaûng Ngaõi, Bình Thuaän vaøo ñeán caùc tænh Nam Boä, bao goàm nhieàu ñaûonhoû, nhieàu baõi caùt ngaàm, baõi ñaù, baõi san hoâ. Thôøi gian qua, lôïi duïng hoaøncaûnh nöôùc ta bò chieán tranh, töø naêm 1974 Trung Quoác ñaõ ñöa quaân ñaùnhchieám toaøn boä quaàn ñaûo Hoaøng Sa cuûa ta vaø moät soá nöôùc trong khu vöïc (nhöPhilippines, Malaysia, Trung Quoác vaø chính quyeàn Ñaøi Loan) ñaõ chieám ñoùngmoät soá ñaûo, baõi ñaù ngaàm trong quaàn ñaûo Tröôøng Sa. Ngaøy nay nöôùc naøo cuõng quan taâm ñeán bieån vaø caùc haûi ñaûo, coù xu höôùng“tieán ra bieån” vì lôïi ích nhieàu maët, thaønh thöû deã daãn ñeán caùc tranh chaáp veàchuû quyeàn bieån, ñaûo. Rieâng Vieät Nam thôøi gian qua ñaõ coù lieân quan tôùi 7 treân16 vuï tranh chaáp bieån ôû bieån Ñoâng vôùi caùc nöôùc khaùc, trong ñoù thaùch thöùcto lôùn, phöùc taïp nhaát laø tranh chaáp chuû quyeàn treân caùc ñaûo thuoäc hai quaànñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa. Ñeå giaûi quyeát moái quan heä naøy, yeâu caàu khaùchquan ñoøi hoûi coù moät heä thoáng luaät quoác teá oån ñònh vaø yù thöùc phaùp luaät roängraõi ñeå cuøng nhau thieát laäp moät traät töï phaùp lyù treân bieån. Yeâu caàu aáy ñaët ranhieàu vaán ñeà maø chuùng ta caàn quan taâm. II. Luaät quoác teá ñieàu chænh quan heä quoác teá lieân quan ñeán bieånvaø ñaûo Töø laâu ñôøi, trong moái quan heä bang giao giöõa nöôùc ta vôùi caùc nöôùc laânbang, chuû yeáu laø Trung Quoác vaø Chieâm Thaønh, Chaân Laïp coi nhö khoâng coù“luaät phaùp quoác teá” naøo ñaùng keå. Caùch xöû söï chung giöõa caùc nöôùc laø maïnhñöôïc yeáu thua; chuû quyeàn laõnh thoå khoâng coù chuû ñöôïc xaùc laäp baèng söï coângkhai chieám höõu ngay tình vaø quaûn lyù, söû duïng thöïc teá qua thôøi gian daøi, nhötröôøng ...