Biến đổi lâm sàng, cận lâm sàng ca ghép phổi từ người cho sống đầu tiên tại Việt Nam

Mục tiêu của bài báo nhằm đánh giá biến đổi lâm sàng, cận lâm sàng sau 6 tháng của ca ghép phổi đầu tiên từ người cho sống tại Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến đổi lâm sàng, cận lâm sàng ca ghép phổi từ người cho sống đầu tiên tại Việt NamTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2018BIẾN ĐỔI LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CA GHÉP PHỔITỪ NGƢỜI CHO SỐNG ĐẦU TIÊN TẠI VIỆT NAMĐỗ Quyết*; Hoàng Mạnh An**; Trần Viết Tiến**Nguyễn Trường Giang*; Tạ Bá Thắng** và CSTÓM TẮTGhép phổi là một lựa chọn điều trị tối ưu cho bệnh nhân (BN) bệnh phổi ở giai đoạn cuối.Chỉ định chính của ghép phổi bao gồm bệnh tắc nghẽn mạn tính, xơ hóa phổi vô căn và giãnphế quản, tăng áp lực động mạch phổi. Ghép thùy phổi từ người cho sống đã mang lại kết quảtốt hơn ghép phổi từ người cho chết não. Mục tiêu: đánh giá biến đổi lâm sàng, cận lâm sàng ởBN sau ghép phổi từ người cho sống. Đối tượng và phương pháp: BN nam, 7 tuổi, chẩn đoángiãn phế quản lan tỏa bẩm sinh biến chứng suy hô hấp, tâm phế mạn được ghép 2 phổi từ2 thùy phổi của người cho sống. Đánh giá sự thay đổi lâm sàng, cận lâm sàng của BN sau6 tháng phẫu thuật. Kết quả: sau 1 tuần phẫu thuật, BN hết các triệu chứng hô hấp, vận độngtại phòng, xét nghiệm đánh giá chức năng các cơ quan, X quang phổi trở về bình thường.Sau 3 và 6 tháng, BN có tiến triển lâm sàng tốt (không có triệu chứng lâm sàng, tăng cân),các xét nghiệm cận lâm sàng trong giới hạn bình thường, không có nhiễm trùng cơ hội. Kết luận:kết quả bước đầu rất tốt của ca ghép phổi đầu tiên từ người cho sống tại Việt Nam.* Từ khóa: Ghép phổi từ người cho sống; Biến đổi lâm sàng, cận lâm sàng.Clinical, Subclinical Changes of the First Lung Transplantation Casefrom Living Donors in VietnamSummaryLung transplantation is an established treatment option for patients of end-stage lung diseases.Leading indications include chronic obstructive pulmonary disease, idiopathic pulmonary fibrosisand bronchiectasis, pulmonary arterial hypertension. Lobar lung transplantation from livingdonor had better result than from brain dead. Objectives: To evaluate the clinical, subclinicalchanges of the patient with lung transplantation from living donors. Subject and method: A male,7-year-old patient with difuse congenital bronchiectasis, chronic respiratory failure and cor-pulmonalwas performed lung transplantation from living donors. Evaluate the clinical, subclinical changesof the patient with lung transplantation from living donors after 6 months. Results: After oneweek of surgery, the patient had no respiratory symptom, walking at room, functional tests oforgans and chest X-ray are normal. After 3 and 6 months, the patient has good clinicalprogression (no clinical signs, weight gain), subclinical tests in normal limits, no opportunisticinfection. Conclusion: The initial result of the first lung transplantation from living donor in Vietnamis very good.* Keywords: Lung transplantation from living donor; Clinical, subclinical changes.* Học viện Quân y** Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): Tạ Bá Thắng (tabathang@yahoo.com)Ngày nhận bài: 15/01/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 24/02/2018Ngày bài báo được đăng: 02/03/201865TẠP CHÍ Y DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2018ĐẶT VẤN ĐỀGhép phổi là biện pháp điều trị tối ưucho những BN bệnh phổi ở giai đoạncuối. Từ 1963, Hardy thực hiện ca ghépphổi đầu tiên trên người tại Đại họcMississipi (Hoa Kỳ). Năm 1981, Reitz và CSghép khối tim-phổi thành công đầu tiên tạiĐại học Stanford; năm 1983, Cooper và CSghép thành công 1 phổi và năm 1986,ghép thành công 2 phổi [2, 6, 8]. Năm 1990,Starnes và CS thực hiện ghép thùy phổitừ người cho sống. Đến cuối 2012, cókhoảng 400 BN được ghép phổi từ ngườicho sống trên thế giới, chủ yếu ở Nhật Bản,Anh, Brazil, Trung Quốc [3, 7]. Ghép phổiđược chỉ định cho nhiều bệnh phổi mạntính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,giãn phế quản, xơ nang phổi, xơ phổi kẽkhông đặc hiệu, tăng áp lực động mạchphổi… Có nhiều kỹ thuật ghép phổi:ghép khối tim-phổi, ghép 1 phổi, ghép2 phổi, ghép thùy phổi từ người cho sống.Các nghiên cứu cho thấy ghép phổi từngười cho sống cho kết quả tốt hơn ghépphổi từ người cho chết não [5, 6, 8, 12].Điều trị, chăm sóc và theo dõi sau ghépphổi có vai trò rất quan trọng, do nguy cơthải ghép, nhiễm trùng và các biến chứngkhác (hẹp đường thở, biến chứng tim mạch)gặp tỷ lệ cao hơn so với ghép các tạngkhác. Đánh giá biến đổi lâm sàng, cậnlâm sàng ở BN sau ghép giúp phát hiệnsớm các biến chứng và tăng hiệu quảđiều trị [9, 10, 11, 12]. Ngày 21 - 2 - 2017,tại Bệnh viện Quân y 103, Học việnQuân y, ca ghép phổi đầu tiên từ ngườicho sống đã được thực hiện tại Việt Nam.Mục tiêu của bài báo: Đánh giá biến đổilâm sàng, cận lâm sàng sau 6 tháng củaca ghép phổi đầu tiên từ người cho sốngtại Việt Nam.66ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.- Người nhận: BN nam, 7 tuổi, đượcchẩn đoán xác định giãn phế quản lan tỏabẩm sinh biến chứng suy hô hấp, tâm phếmạn, suy dinh dưỡng độ III, tiền sử cónhiễm trùng hô hấp tái diễn. Chẩn đoánxác định giãn phế quản dựa vào chụp cắtlớp vi tính lồng ngực độ phân giải cao.- Người sống cho phổi: bố (người cho 1)28 tuổi và bác ruột (anh của bố) (ngườicho 2) 30 tuổi. Nghề nghiệp nông dân,tiền sử khỏe mạnh. Người cho 2 có tiền sửhút thuốc lá 15 năm với mức độ 15 bao/nămvà đã bỏ 2 tháng.2. Phương pháp nghiên cứu.Người nhận và 2 người cho đều đượckhám lâm sàng, làm các xét nghiệm, tư vấntâm lý để lựa chọn chỉ định nhận và chophổi. Chỉ định nhận phổi theo chỉ định củaHội Ghép Tim Phổi Quốc tế [2]. Chỉ địnhngười sống cho phổi theo tiêu chuẩn củaNhật Bản [3].* Kỹ thuật ghép: lấy thùy dưới phổi tráicủa bố và thùy dưới phải của bác. Rửa vàbảo quản 2 thùy phổi trong 30 phút. Thờigian lấy và rửa mỗi thùy cách nhau 60 phút.Tiến hành mở lồng ngực, đặt tuần hoànngoài cơ thể cho người nhận phổi, bộc lộvà cắt phổi người nhận: cắt phổi trái trước,phổi phải sau, sau đó thực hiện ghép phổitrái trước, phổi phải sau. Khi ghép xong,tiến hành tái tưới máu và thông khí phổi.Tổng thời gian phẫu thuật cho người nhận10 giờ [1].* Điều trị, ...