Biện pháp nâng cao hiệu quả đánh giá trong môn Toán ở các lớp 4, 5 theo định hướng phát triển năng lực người học

Bài viết này trên cơ sở tìm hiểu một số vấn đề về đánh giá trong giáo dục tiểu học, từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả đánh giá trong môn Toán ở các lớp 4, 5 theo định hướng phát triển năng lực người học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biện pháp nâng cao hiệu quả đánh giá trong môn Toán ở các lớp 4, 5 theo định hướng phát triển năng lực người học KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC SINH VIÊN | 12/2019 BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐÁNH GIÁ TRONG MÔN TOÁN Ở CÁC LỚP 4, 5 THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƯỜI HỌC NGUYỄN THỊ ANH THƯ, MAI THỊ HOÀI DUNG TRẦN THỊ HẢI LÝ, HOÀNG THỊ NGÀ Khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế Tóm tắt: Hiện nay, việc đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa cấp Tiểu học kéo theo sự đổi mới về phương pháp, hình thức tổ chức, phương tiện dạy học cũng như đổi mới đánh giá trong giáo dục tiểu học. Trong đó, đánh giá được xem là một khâu phản ánh rõ nét chất lượng và hiệu quả của hoạt động dạy học. Việc chuyển đổi từ dạy học cung cấp kiến thức kĩ năng sang dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học đòi hỏi đánh giá phải hướng đến xác nhận học sinh đã đạt đến những yêu cầu cần đạt nào của phẩm chất, năng lực. Bài viết này trên cơ sở tìm hiểu một số vấn đề về đánh giá trong giáo dục tiểu học, từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả đánh giá trong môn Toán ở các lớp 4, 5 theo định hướng phát triển năng lực người học. Từ khóa: Đánh giá, học sinh tiểu học, năng lực, môn Toán. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngày nay, với những khó khăn, thách thức, để bảo đảm phát triển bền vững, nhiều quốc gia đã không ngừng đổi mới giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trang bị cho các thế hệ tương lai nền tảng văn hóa vững chắc và năng lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội. Đổi mới giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn cầu, trong đó có những vấn đề về đổi mới mục tiêu giáo dục, đổi mới các cấp học, bậc học trong đó có đổi mới ở bậc Tiểu học. Đổi mới nội dung giáo dục Tiểu học theo hướng tinh giản, hiện đại, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi; tăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn… Việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa và phương pháp dạy học đòi hỏi sự đồng hành với đổi mới đánh giá học sinh. Ở Tiểu học, các thử nghiệm về đổi mới kiểm tra, đánh giá đã được triển khai thông qua các Thông tư số 5737 (Thông tư đánh giá học sinh theo mô hình trường học mới Việt Nam), Thông tư 30, Thông tư 22 về đánh giá học sinh tiểu học. Trong đó tập trung chủ yếu ở việc chuyển từ đánh giá học sinh thông qua học lực và hạnh kiểm sang đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh, chuyển từ đánh giá thường xuyên bằng điểm số sang đánh giá bằng nhận xét, đặc biệt chú ý đến đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh. Đánh giá trong dạy học nói chung và trong môn Toán ở tiểu học nói riêng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học môn Toán. Đây vừa là khâu mở đầu vừa là khâu kết thúc của một quá trình dạy học để bắt đầu một quá trình dạy học mới cao hơn, đồng thời nó cũng có tác động điều tiết trở lại quá trình đào tạo. Các tư tưởng đổi mới đánh giá học sinh tiểu học là rất tốt, tiếp cận với xu thế chung của thế giới. Tuy vậy, trong quá trình triển khai thực hiện, giáo viên vẫn còn khá nhiều lúng túng trong việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật đánh giá thường xuyên, định kì để đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh. Đặc biệt, gần đây nhất là việc áp dụng văn bản hợp nhất 03 trong đánh giá học sinh tiểu học của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì giáo viên còn gặp khá nhiều khó khăn trong việc tiếp nhận và việc triển khai đánh giá chưa mang lại hiệu quả cao. Bài viết này, nhằm đề xuất một số biện pháp hướng giáo viên tới việc phản ánh, nhận định rõ nét về năng lực toán học của học sinh các lớp 4, 5. 127 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾ | HNKH 2019 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Khái quát về đánh giá theo định hướng phát triển năng lực người học Trong dạy học, đánh giá là một khâu quan trọng, là một phần của hoạt động giảng dạy. Đánh giá trong dạy học được định nghĩa: “Đánh giá là quá trình thu thập thông tin, chứng cứ về đối tượng đánh giá và đưa ra những phán xét, nhận định về mức độ đạt được theo các tiêu chí đã đưa ra trong các chuẩn hay kết quả học tập” [1]. Theo quan điểm phát triển năng lực, việc đánh giá kết quả học tập không lấy việc kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức đã học làm trung tâm của việc đánh giá. Đánh giá kết quả học tập theo năng lực cần chú trọng khả năng vận dụng sáng tạo tri thức trong những tình huống ứng dụng khác nhau. Theo Leen pil, đánh giá theo năng lực là đánh giá kiến thức, kỹ năng và thái độ trong bối cảnh có ý nghĩa [6]. Theo Nguyễn Công Khanh thì “đánh giá học sinh theo cách tiếp cận năng lực là đánh giá theo chuẩn về sản phẩm đầu ...