Biểu tượng trong lễ hội Rija Praong của người Chăm ở Nam Trung Bộ

Rija Praong là lễ hội múa lớn nằm trong hệ thống lễ hội dân gian của người Chăm do tộc họ tổ chức, có ảnh hưởng của văn hóa Hồi giáo từ Malaysia. Bài viết trình bày một số biểu tượng và ý nghĩa của nó trong lễ hội Rija Praong của người Chăm vùng Nam Trung Bộ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biểu tượng trong lễ hội Rija Praong của người Chăm ở Nam Trung BộTAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 32 (57) - Thaùng 9/2017 Biểu tượng trong lễ hội Rija Praong của người Chăm ở Nam Trung Bộ Symbols in the Rija Praong festival among Cham people in South Central Vietnam ThS. Từ Thị Phi Điệp, Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ Tu Thi Phi Diep, M.A., Southern Institute of Social SciencesTóm tắtRija Praong là lễ hội múa lớn nằm trong hệ thống lễ hội dân gian của người Chăm do tộc họ tổ chức, cóảnh hưởng của văn hóa Hồi giáo từ Malaysia. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng trong hệ thốnglễ nghi tín ngưỡng của người Chăm mang tính ma thuật, nghiêng về phương thức trình diễn, múa hát,kịch nghệ nhằm để chữa bệnh, cầu cúng tổ tiên và vị thần linh phù hộ độ trì dân chúng. Nhiều biểutượng nghi lễ, diễn xướng xuất hiện trong lễ hội này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc của lễ hộivà sự gửi gắm những tâm tư, nguyện vọng của họ đến thần linh, gia đình, tộc họ, thông qua đó hiểuđược những giá trị của văn hóa Chăm trong sự giao lưu tiếp biến với văn hóa bên ngoài. Bài viết trìnhbày một số biểu tượng và ý nghĩa của nó trong lễ hội Rija Praong của người Chăm vùng Nam Trung Bộ.Từ khóa: biểu tượng, âm nhạc, múa, người Chăm, Rija Praong.AbstractRija Praong is a big dancing festival in the set of folk festivals held by Cham families, due to theinfluence of Islamic culture from Malaysia. It is one of the important religious rites of Cham people,imbued with the witchcraft practice and inclined to the folk dancing, singing and dramatic performancefor the purpose of curing sick people, making worship to the ancestors and the deities, and asking forblessing. Many ritual symbols and performing activities carried out in the festival provide us withfurther understanding of the origin of the festival as well as the aspirations and desires that Cham peoplewould like to pray for and whereby we can realize the folk cultural values of Cham people in theacculturation and exchange with the external cultures. The paper focuses on describing some symbolsand their meanings in the Rija Praong festival of Cham people in South Central Vietnam.Keywords: symbol, music, dance, Cham people, Rija Praong. 1. Một vài quan niệm về biểu tượng nhiều hơn một ý nghĩa là đại diện cho Về mặt thuật ngữ, biểu tượng (symbol chính bản thân nó”. Biểu tượng có tính đatrong tiếng Anh) là một từ bắt nguồn từ nghĩa nhưng chúng ta có thể chia làm haingôn ngữ cổ ở châu Âu (symbolus trong nghĩa chính là biểu hình (visible sign) vàtiếng La Mã và symbolon trong tiếng Hy biểu ý (idea). Ở giai đoạn ban đầu có lẽLạp). Theo Từ điển biểu tượng (Dictionary ngôn ngữ biểu tượng thường mang tínhof Symbols) của C. G. Liungman thì đơn giản và ước lệ. Về sau, do sự phát triển“những gì được gọi là biểu tượng khi nó của xã hội loài người, ngôn ngữ biểu tượngđược một nhóm người đồng ý rằng nó có ngày càng được mở rộng đến mọi thành tố 130 TỪ THỊ PHI ĐI Pvăn hóa và mọi mặt đời sống của con thông qua tính “động” đặc thù của văn hóa.người. Bên cạnh đó, ý nghĩa của các biểu Quan điểm của Victor Turner vàtượng cũng ngày càng rộng lớn hơn, trừu Clifford Geertz về thuyết nhân học biểutượng hơn và tính chất biểu đạt cũng không tượng như sau: “Biểu tượng là đơn vị nhỏcòn ranh giới giữa biểu hình và biểu ý như nhất của nghi lễ, cái giữ lại những thuộcgiai đoạn đầu mà thường là sự kết hợp của tính cụ thể của hành vi nghi lễ, nó đơn vịcả hai [1]. cơ bản của một cấu trúc cụ thể trong bối Biểu tượng là cách dùng hình này để cảnh nghi lễ”. “Nghi lễ là hành vi được quytỏ nghĩa nọ, là mượn một cái gì đó để định có tính chất nghi thức dành cho nhữngtượng trưng cho một cái gì khác. Trên tinh dịp, không liên quan đến các công việc cóthần đó, có người coi biểu tượng là một cái tính chất kỹ thuật hàng ngày, mà có quangì, ngoài ý nghĩa vốn có của nó, còn hàm hệ với các niềm tin vào đấng tối cao haychứa một ý nghĩa khác, tức ngoài nghĩa các sức mạnh thần bí” [3].đen còn có nghĩa bóng. Ông quan tâm tới sự vận hành của biểu Biểu tượng là một sản phẩm đặc biệt ...