Bóc tách động mạch vành tự nhiên: Nhân một trường hợp lâm sàng điều trị bằng can thiệp qua da

Bài viết báo cáo một trường hợp lâm sàng không điển hình đã được điều trị thành công bằng can thiệp qua da. Bóc tách tự nhiên động mạch vành (ĐMV) là một bệnh hiếm gặp trong lâm sàng và chủ yếu gặp ở phụ nữ trong giai đoạn sinh đẻ. Dưới đây chúng tôi báo cáo một trường hợp lâm sàng không điển hình và được điều trị bằng can thiệp ĐMV qua da.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bóc tách động mạch vành tự nhiên: Nhân một trường hợp lâm sàng điều trị bằng can thiệp qua daTẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2016BÓC TÁCH ĐỘNG MẠCH VÀNH TỰ NHIÊN:NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG ĐIỀU TRỊBẰNG CAN THIỆP QUA DAĐỗ Văn Chiến*; Lê Duy Thành*; Phạm Thái Giang*TÓM TẮTBóc tách tự nhiên động mạch vành (ĐMV) là một bệnh hiếm gặp trong lâm sàng và chủ yếugặp ở phụ nữ trong giai đoạn sinh đẻ. Dưới đây chúng tôi báo cáo một trường hợp lâm sàngkhông điển hình và được điều trị bằng can thiệp ĐMV qua da.* Từ khóa: Bóc tách động mạch vành; Can thiệp qua da.Spontaneous Coronary Artery Dissection: A Case of SuccessfulPercutaneous InterventionSummarySpontaneous coronary artery dissection is a rare pathological condition, which can be seenfrequently in mature females. We reported an infrequent case, which was treated by percutaneouscoronary intervention.* Key words: Spontaneous coronary dissection; Intervention.GIỚI THIỆUBóc tách tự nhiên ĐMV là một bệnhhiếm gặp, là nguyên nhân hiếm gặp gâynhồi máu cơ tim (NMCT) hoặc đột tử.Bệnh thường gặp ở phụ nữ trong thời kỳmang thai. Bóc tách động mạch chủthường đi kèm với các bệnh hệ thống,bệnh tự miễn, hội chứng Marfan, chấnthương ngực hoặc gắng sức nặng.Chúng tôi báo cáo một trường hợp lâmsàng không điển hình đã được điều trịthành công bằng can thiệp qua da.TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNGBệnh nhân Đ.T.L.H, nữ, sinh năm1962, nhập viện cấp cứu tại Bệnh việnTWQĐ 108 với biểu hiện cấp tính: đaungực dữ dội sau xương ức ngày thứ 2của bệnh, cơn đau điển hình: tức nặngsau xương ức, lan sang tay trái kèm cảmgiác khó thở, không buồn nôn, khôngnôn. BN được tuyến trước chẩn đoánnhồi máu cơ tim (NMCT) cấp và đượcchuyển đến Bệnh viện TWQĐ 108 để xétcan thiệp ĐMV qua da. Tại Khoa Cấpcứu, BN vẫn còn đau ngực, mạch nhanhđều 100 lần/phút, huyết áp 150/90mmHg, SpO2 95%. Trên điện tim có hìnhảnh ST chênh lên ở các chuyển đạo V3V6. Siêu âm tim có giảm vận động vùngvách liên thất và mỏm tim, chức năng cobóp giảm (EF 40%). Xét nghiệm men timtroponin 3,4 ng/ml, CK-MB 89 ng/ml. BNđược xác định NMCT cấp vùng trướcvách mỏm giờ thứ 18, TIMI I nên đượcchuyển điều trị nội khoa tích cực tạiKhoa Tim mạch. Sau đó xét can thiệpĐMV thì hai.* Bệnh viện TWQĐ 108Người phản hồi (Corresponding): Đỗ Văn Chiến (vmechiendo@yahoo.com)Ngày nhận bài: 18/02/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 30/05/2016Ngày bài báo được đăng: 03/06/2016225TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2016Hình 1: Điện tim đồ khi nhập viện, STchênh lên ở chuyển đạo V3-V6.Bóc tách động mạch liên thất trướcĐộng mạch mũ bình thườngHình 2: Hình ảnh khuyết xạ có hồi phục ởmỏm tim.Do hình ảnh xạ hình tưới máu còn hồiphục ở mỏm tim nên BN có chỉ định chụpĐMV với kết quả như sau: ĐMV phải bìnhthường, động mạch mũ bình thường, hẹp50% đoạn giữa động mạch liên thấttrước, có bóc tách thành động mạch đoạnxa. Tuy nhiên, do đây là trường hợp cónhiều rủi ro nên BN đã được hội chẩn tạiViện Tim mạch, Bệnh viện TWQĐ 108 vàchụp thêm cắt lớp vi tính CT 320 lớp cắtđể xác định lòng thật và lòng giả.226ĐMV phải bình thườngHình 3: Hình ảnh chụp ĐMV dưới mànhình tăng sáng.TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2016* Quá trình can thiệp ĐMV:Đường vào can thiệp là động mạchquay với ống thông can thiệp EBU 3.5(Hãng Medtronic). Đi dây dẫn rất mềm,đầu nhọn Fielder XT ( Hãng Asahi) trongống thông nhỏ (microcatheter). Đưa dâydẫn vào lòng thật như hình ảnh của CT320 ở mặt cắt ngang đã gợi ý. Kiểm traxem liệu ống thông có nằm trong lòng thậthay không bằng cách hút máu qua ốngthông, nối áp lực và chụp kiểm tra với ốngtiêm nhỏ 3 ml. Kết quả cho thấy ốngthông nhỏ đã nằm trong lòng thật, đưadây dẫn mềm thông thường Runthrough(Hãng Terumo) để dẫn đường. Rút ốngthông nhỏ và sử dụng bóng 2,0 x 15Tazuna (Hãng Terumo), nong bóng áp lực2 atm sau đó xẹp bóng để kiểm tra dòngchảy. Tiếp tục nong bóng áp lực cao hơn4, 6 và 8 atm. Chụp kiểm tra thấy dòngchảy trong lòng thật tốt. Đặt stent 2,25 x20 Amazonia Sir (Hãng Minvasys), áp lựclần lượt 4, 6,10 và 12 atm. Chụp kiểm trathấy lòng giả bị bít hoàn toàn, dòng chảytrong long thật rất tốt. Nong bóng áp lựccao bổ sung Yangtze 2,5 x 15 (HãngMinvasys) áp lực 16 atm.Hình 4: Quá trình can thiệp động mạchliên thất trước: 1. Đưa dây dẫn mềm vàolòng thật, 2. Kiểm tra lòng thật bằng cáchbơm cản quan qua ống thông nhỏ(microcatheter), 3. Nong bóng và kiểm tradòng chảy, 4. Kết quả sau khi can thiệpthành công.227TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2016BÀN LUẬNBóc tách ĐMV tự nhiên thường gặp ởphụ nữ trong thời kỳ mang thai [2]. Tronggiai đoạn này, một số yếu tố như giảmsản lượng các sợi collagen hay tăng quátrình thoái giáng sợi collagen trong lớp áptrong và giữa của thành mạch, tăng áplực lên thành mạch do cung lượng timcao, tăng đông máu trong thời kỳ hậumang thai. Theo Koul và CS, hiện tượngnày thường gặp ở phụ nữ ngoài 30 tuổivà chủ yếu gặp ở động mạch liên thấttrước [4]. Chỉ 1/3 số BN ...