Bụi mỏ và giải pháp ngăn ngừa bụi trong mỏ than hầm lò

Bài viết đề cập đến các vấn đề về bụi trong mỏ than hầm lò và đưa ra một số tiêu chí về bụi mỏ, đánh giá tình hình bụi trong mỏ và phân tích tác hại của bụi mỏ cũng như đưa ra các giải pháp quan trọng để ngăn ngừa bụi mỏ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bụi mỏ và giải pháp ngăn ngừa bụi trong mỏ than hầm lòTHÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ BỤI MỎ VÀ GIẢI PHÁP NGĂN NGỪA BỤI TRONG MỎ THAN HẦM LÒ TS. Bùi Việt Hưng, ThS. Phạm Hữu Hải, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - Vinacomin TS. Phùng Quốc Huy Biên tập: ThS. Phạm Chân Chính Tóm tắt: Than là nhiên liệu quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp tại Việt Nam. Ngày nay, hầu hết cácmỏ khai thác bằng phương pháp hầm lò. Bài báo đề cập đến các vấn đề về bụi trong mỏ than hầmlò và đưa ra một số tiêu chí về bụi mỏ, đánh giá tình hình bụi trong mỏ và phân tích tác hại của bụimỏ cũng như đưa ra các giải pháp quan trọng để ngăn ngừa bụi mỏ. 1. Đặt vấn đề khuyếch tán vào không khí mỏ… Bụi trong mỏ than hầm lò (bụi mỏ) luôn luôn 2.2. Phân loại bụi trong mỏ than hầm lòtồn tại và xuất hiện do các hoạt động khai thác - Bụi có kích thước từ 0,001÷10 m: Về mặtthan trong không gian chật hẹp kết hợp với hoạt sinh học loại bụi này thường gây tổn thươngđộng thông gió gây nên. Bụi mỏ không chỉ nguy nặng cho cơ quan hô hấp, nhất là bệnh phổihiểm đối với sức khỏe của người lao động mà nhiễm bụi thạch anh (Silic).còn làm giảm chất lượng, tuổi thọ của các trang - Bụi có kích thước lớn hơn 10 mm: Về mặtthiết bị mỏ, đặc biệt bụi than (một dạng bụi mỏ) sinh học loại bụi này thường gây tác hại cho da,có thể là tác nhân dẫn tới các vụ cháy nổ bụi mắt, gây nhiễm trùng, gây dị ứng.than mà hậu quả sẽ vô cùng thảm khốc. Trong Trong quá trình khai thác mỏ bụi được chianhững năm qua các đơn vị ngành than đã có làm hai loại:nhiều cố gắng trong việc cải thiện điều kiện làmviệc cho người lao động, đặc biệt đối với những - Bụi độc: Như bụi chì, bụi man gan, bụi thuỷngười lao động làm việc trực tiếp trong hầm lò ngân, bụi đá ...như trang cấp các trang thiết bị bảo hộ lao động, - Bụi không độc: Như bụi thực vật, bụi củamặt nạ phòng bụi, đầu tư các công nghệ khai khoáng chất...thác than, dập bụi tiên tiến… Tuy nhiên, trong 2.3. Tác hại của bụi mỏ đến sức khỏebối cảnh điều kiện làm việc tại các mỏ than ngày người lao độngcàng khó khăn, việc ngăn ngừa và kiểm soát Bụi mỏ ngoài tác động lên máy móc thiết bị:bụi nhằm bảo vệ sức khỏe cho người lao động gây mài mòn của các bộ phận chuyển động, làmtrong mỏ than hầm lò hiện nay mới chỉ ở mức độ giảm khả năng cách điện, hư hỏng thiết bị. Đốinhất định, vì vậy cần phải tiếp tục nghiên cứu để với người lao động bụi làm giảm tầm nhìn củađưa ra những giải pháp phù hợp nhằm hạn chế mắt, làm bẩn mắt, gây kích thích da và hạn chếbụi mỏ một cách hiệu quả nhất. sự hô hấp. Bụi vào phổi sẽ phá huỷ hệ thống 2. Bụi mỏ và một số tiêu chuẩn quy định dây thần kinh hô hấp, dây thần kinh trung ương 2.1. Nguyên nhân phát sinh bụi mỏ và gây ra bệnh bụi phổi. Trong mỏ hầm lò bụi phát sinh chủ yếu do Bệnh bụi phổi có hai loại:các nguyên nhân sau: - Bệnh phổi do hít phải bụi than trong thời - Do quá trình khai thác than và đào lò; gian dài, các triệu chứng như: ho trong thời gian - Do khoan các lỗ khoan sử dụng phương dài, thở khò khè khó thở, có đờm.pháp thoát phoi bằng khí nén; - Bệnh phổi do hít phải bụi silic trong thời gian - Do quá trình xúc bốc, vận chuyển than bằng dài, các triệu chứng như: khó thở. Có thể làmcác thiết bị không có hệ thống dập bụi; cho người lao động bị các bệnh liên quan đến đường hô hấp, ung thư phổi. - Do hệ thống thông gió không hợp lý, khi tốcđộ gió lớn làm cho lượng bụi ở trong đường lò Để hạn chế ảnh hưởng của bụi đến môi KHCNM SỐ 5/2019 * AN TOÀN MỎ 39 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ Hình 1. Phần phổi người bình thường (trái) và phổi do hít nhiều bụi than (phải) [5]trường làm việc, Việt Nam đã đưa ra một số các 3. Đánh giá hiện trạng bụi phát sinh trongtiêu chuẩn, quy chuẩn về bụi như sau: các mỏ than hầm lò vùng Quảng Ninh - Tiêu chuẩn quốc gia, TCVN 5509 : 2009 về Bụi phát sinh hầu hết ở các khâu công táckhông khí vùng làm việc - Silic dioxit trong bụi ở trong mỏ và thường gây ô nhiễm nặng bầuhô hấp – Giới hạn tiếp xúc tối đa quy định nồng không khí trong mỏ. Thời gian vừa qua, Trungđộ bụi tối đa cho phép, xem Bảng 1 và Bảng 2. tâm An toàn Mỏ kết hợp cùng Ban KCM thuộc - Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về an toàn Tập đoàn TKV đã đo xác định nồng độ bụi trongtrong khai thác hầm lò, QCVN 01:2011/BCT quy mỏ than hầm lò (xem hình 3).định về nồng độ bụi giới hạn cho phép tại khu Một số kết quả đo đạc nồng độ bụi tại cácvực làm việc trong hầm lò than, xem Bảng 3. thời điểm khác nhau ở một số mỏ than vùng Quảng Ninh xem bảng 4. Bảng 1. Số lượng hạt bụi tối đa cho phép [3] Bụi toàn phần (hạt/cm3) Bụi hô hấp (hạt/cm3) Nhóm bụi Hàm lượng silic (%) Lấy theo thời Lấy theo thời Lấy theo ca Lấy theo ca đi ...