Bước đầu đánh giá kết quả điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Tocilizumab ở bệnh nhân đáp ứng không đầy đủ với methotrexat tại Bệnh viện Quân y 103

Phương pháp nghiên cứu của bài viết là điều trị 6 bệnh nhân (BN) viêm khớp dạng thấp (VKDT) đáp ứng không đầy đủ với methotrexat (MTX) bằng tocilizumab - TCZ (actemra) 8 mg/kg/tháng phối hợp với MTX 15 mg/tuần, theo dõi trong 3 tháng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu đánh giá kết quả điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Tocilizumab ở bệnh nhân đáp ứng không đầy đủ với methotrexat tại Bệnh viện Quân y 103TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015BƢỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VIÊM KHỚPDẠNG THẤP BẰNG TOCILIZUMAB Ở BỆNH NHÂNĐÁP ỨNG KHÔNG ĐẦY ĐỦ VỚI METHOTREXATTẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103Nguyễn Huy Thông*; Đoàn Việt Cường*; Nguyễn Minh Núi*Nguyễn Ngọc Châu*; Nguyễn Thị Phi Nga*TÓM TẮTĐiều trị 6 bệnh nhân (BN) viêm khớp dạng thấp (VKDT) đáp ứng không đầy đủ với methotrexat(MTX) bằng tocilizumab - TCZ (actemra) 8 mg/kg/tháng phối hợp với MTX 15 mg/tuần, theo dõitrong 3 tháng. Kết quả: số lượng khớp sưng, số lượng khớp đau, điểm VAS, tốc độ lắng hồngcầu, nồng độ CRP, các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh đều giảm. Chỉ số DAS28 giảm< 3,2, đạt mục tiêu kiểm soát hoạt tính bệnh VKDT; không có BN nào xuất hiện các tác dụngngoại ý như rối lipid máu, tăng men gan và nhiễm khuẩn.* Từ khóa: Viêm khớp dạng thấp; Methotrexat; Tocilizumab.The Effectiveness of Tocilizumab in Treatment of Rheumatoid Arthritisin Patients with Incomplete Response to MethotrexateSummary69TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-20156 patients with rheumatoid arthritis (RA) who had an incomplete respone to MTX were treatedwith TCZ 8 mg/kg/month combined with MTX 15 mg/week for 3 months. The result showed thatTCZ had high effects on decrease in swollen and tender joints, VAS, ESR, CRP and DAS indexin RA. No patients had dislipidemia, hyper-hepatoenzyme and infection.* Key words: Rheumatoid arthritis; Methotrexate; Tocilizumab.ĐẶT VẤN ĐỀViêm khớp dạng thấp là một bệnhkhớp viêm mạn tính do cơ chế tự miễndịch với tổn thương ban đầu đặc hiệu làviêm mạn tính màng hoạt dịch. Có nhiềucytokine liên quan tới cơ chế bệnh sinhcủa VKDT, trong đó người ta tìm thấy vaitrò quan trọng của các cytokine như TNF,IL-1, IL-6 và IL-17.Cho tới nay, nhiều nghiên cứu chothấy hiệu quả của các thuốc chống thấpkhớp làm thay đổi bệnh (DiseaseModifying Anti-Rheumatoid Arthritis DMARDs) kinh điển trong điều trị VKDT;việc kết hợp MTX với hydroxychloroquin(HCQ), sulfasalazin (SSZ) cho thấy dungnạp tốt và hiệu quả hơn MTX đơn thuần[4, 10]. Tuy nhiên, khi kết hợp MTX vớisulfasalazin (SSZ) và* Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): §oµn ViÖt C-¬ng (drcuong1983@yahoo.com.vn)Ngày nhận bài: 27/11/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 25/12/2014Ngày bài báo được đăng: 31/12/2015hydroxychloroquin (HCQ) được gọi là liệupháp 3 thuốc vẫn có tới 30% BN khôngđáp ứng đầy đủ với trị liệu này. Hơn nữa,ở những BN phải dùng corticoid kéo dàidẫn đến nhiều tác dụng ngoại ý muốn,phụ thuộc liều, làm tăng gánh nặng bệnhtật và chi phí y tế [8].Do vậy, trong những năm gần đây,việc sử dụng các tác nhân sinh học là mộtlựa chọn trong điều trị VKDT. Điều trị đíchkháng cytokine là một phần quan trọngtrong điều trị VKDT bằng tác nhân sinhhọc, cho thấy những kết quả khả quantrên lâm sàng, đặc biệt trên BN đáp ứngkhông đầy đủ với MTX. Cho đến nay, cácthuốc kháng cytokine được sử dụng điềutrị VKDT là kháng TNF, kháng IL-1 vàkháng IL-6.Tocilizumab là một kháng thể đơndòng kháng thụ thể IL-6 của người tái tổ70hợp, gắn với thụ cảm thể của IL-6 dạnghòa tan và trên màng tế bào, ức chế hoạttính tiền viêm thông qua trung gian IL-6[7]. Do nồng độ IL-6 huyết thanh liên quanhoạt tính bệnh VKDT, nên điều trị nhắmđích kháng thụ cảm thể của IL-6 bằngTCZ là một hướng tiếp cận lý tưởng trongđiều trị VKDT.Tocilizumab được chỉ định trong điềutrị VKDT đáp ứng không đầy đủ với cácDMARDs thường quy [6] cũng như ở BNVKDT thất bại với kháng TNF [5].Tuy nhiên, ở Việt Nam, giá thành cácthuốc sinh học quá cao so với thu nhập,việc sử dụng các tác nhân sinh học cònchưa nhiều. Vì vậy, hiệu quả, tính an toàncủa TCZ trên người Việt Nam như thếnào là vấn đề cần phải nghiên cứu.Khoa Khớp - Nội tiết, Bệnh viện Quâny 103 đã điều trị bằng TCZ cho BN VKDTTẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015đáp ứng không đầy đủ với MTX, có yếu tốtiên lượng nặng, hoặc thất bại với khángTNF. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nàyvới mục tiêu: Bước đầu đánh giá kết quả,tính an toàn của tocilizumab (actemra)trong điều trị VKDT ở BN thất bại vớimethotrexat.+ BN đang dùng hoặc mới dừng sửdụng một tác nhân sinh học khác.+ BN không đồng ý dùng TCZ.+ BN xuất hiện nhiễm trùng nặng trongquá trình điều trị TCZ.+ BN bỏ điều trị trước 3 tháng.2. Phương pháp nghiên cứu.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.06 BN VKDT điều trị nội trú tại KhoaKhớp - Nội tiết, Bệnh viện Quân y 103 từ3 - 2014 đến 10 - 2014 bằng TCZ(actemra) 8 mg/kg/tháng kết hợp với MTX15 mg/tuần.* Tiêu chuẩn lựa chọn BN:+ Chẩn đoán VKDT theo ACR (1987)(American College of Rheumatology).+ Đã điều trị bằng MTX với 15 mg/tuầntrong thời gian 6 tháng.+ Chưa đạt mục tiêu điều trị với DAS28(CRP) > 3,2.+ Không có chống chỉ định với TCZ.* Tiêu chuẩn loại trừ:Nghiên cứu mô tả, the ...