Bước đầu phát triển công cụ tối ưu góc Collimator trong xạ phẫu có nhiều thể tích điều trị

Nghiên cứu này bước đầu phát triển công cụ tính toán tối ưu góc Collimator cho xạ phẫu có từ hai thể tích điều trị trở lên để khắc phục hiện thượng cầu liều và cải thiện chỉ số Gamma Pass Rate khi kiểm tra chất lượng kế hoạch điều trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu phát triển công cụ tối ưu góc Collimator trong xạ phẫu có nhiều thể tích điều trị Tạp chí Ung thư học Việt Nam Số 5-2020-Tập 2 Journal of Oncology Viet Nam - Issue N5-2020-Vol 2 BƯỚC ĐẦU PHÁT TRIỂN CÔNG CỤ TỐI ƯU GÓC COLLIMATOR TRONG XẠ PHẪU CÓ NHIỀU THỂ TÍCH ĐIỀU TRỊ MAI THÁI HỌC1, PHẠM QUANG TRUNG2 TÓM TẮT Đối tượng: Nghiên cứu này bước đầu phát triển công cụ tính toán tối ưu góc Collimator cho xạ phẫu có từ hai thể tích điều trị trở lên để khắc phục hiện thượng cầu liều và cải thiện chỉ số Gamma Pass Rate khi kiểm tra chất lượng kế hoạch điều trị. Phương pháp: Kích thước, tọa độ các thể tích điều trị được xác định trên phần mềm lập kế hoạch Eclipse v13.6 là dữ liệu đầu vào của công cụ tối ưu góc Collimator. Với mỗi góc Collimator, có vector Collimator tương ứng qua đó xác định một mặt phẳng nhận vector Collimator làm vector pháp tuyến gọi là mặt phẳng chiếu. Thực hiện quay Gantry hết một cung, mỗi góc quay tính diện tích chồng chập các hình chiếu của các thể tích điều trị trên mặt phẳng chiếu cộng vào tổng S. Góc Collimator tối ưu là góc có tổng diện tích S nhỏ nhất. Kết quả: Đánh giá 5 trường hợp được chỉ định xạ phẫu, có từ 2 đến 3 thể tích điều trị, kế hoạch được lập với góc Collimator theo khuyến cáo của công cụ tối ưu đều cho kết quả giảm cầu liều và tăng chỉ số Gamma Pass Rate trong khi vẫn giữ được chất lượng kế hoạch so với kế hoạch chưa tối ưu. Từ khóa: Xạ phẫu, Collimator, cầu liều, Gamma Pass Rate.ĐẶT VẤN ĐỀ Intensity Modulated Radiation Therapy (IMRT), Volumetric Modulated Arc Therapy (VMAT), Trong nhiều trường hợp khối u não và một số Dynamic Conformal Arc Therapy (DCAT), Imagebệnh lý sọ não ở những vị trí không thể thực hiện Guided Radiation Therapy (IGRT).được phẫu thuật. Trước khó khăn, thách thức nhưvậy, một số phương pháp điều trị u não và bệnh lý Tháng 6 năm 2019, Irina Vergalasova và cácsọ não đã ra đời. Một trong các phương pháp đó là cộng sự trong nghiên cứu của mình đã chỉ ra rằngxạ phẫu. Năm 1967, thế hệ máy xạ phẫu Gamma so với xạ phẫu bằng Gamma Knife, xạ phẫu sử dụngKnife đầu tiên được xây dựng tại nhà máy hạt nhân kỹ thuật VMAT với các cung không đồng phẳng choStudsvik với 179 nguồn Cobalt-60 tập trung bức xạ chỉ số trùng khớp liều Conformity Index (CI) bằngtừ nhiều hướng, tổng liều hấp thụ tại khối u sẽ lớn hoặc cao hơn; chỉ số suy giảm liều Gradient Indexđủ để hủy diệt chúng, trong khi vùng mô não khỏe (GI) tương đồng với thể tích điều trị đường kính lớnmạnh xung quanh chỉ nhận một liều nhỏ nên ít bị hơn 1cm, thấp hơn với thể tích điều trị đường kínhnguy hại[1]. Cho đến nay có rất nhiều phiên bản nhỏ hơn 1cm; thời gian điều trị giảm đáng kể[2].Gamma Knife được nghiên cứu và xây dựng, Với những trường hợp bệnh nhân có 1 thể tíchchủ yếu là cải thiện khả năng định vị, tăng số nguồn điều trị thì việc lập kế hoạch xạ phẫu sử dụng kỹhay thay đổi cơ cấu cung cấp bức xạ đến thể tích thuật VMAT hoàn toàn có thể thực hiện dễ dàng.điều trị. Tuy nhiên, những trường hợp có từ 2 thể tích điều trị Với sự cải thiện không ngừng của bộ chuẩn trở lên trên một kế hoạch thì có một vấn đề thườngtrực đa lá MLC (Multileaf Collimator) trên máy gia tốc xuất hiện đó là cầu liều giữa các thể tích điều trị vàxạ trị, ngày nay xạ phẫu đã được nghiên cứu tiến chính những điểm tại vùng cầu liều này làm chỉ sốhành triển khai trên cơ sở một số kỹ thuật xạ trị: Gamma Pass Rate thấp khi kiểm tra chất lượng kế Địa chỉ liên hệ: Mai Thái Học Ngày nhận bài: 09/10/2020 Email: hocmaithai1995@gmail.com Ngày phản biện: 03/11/2020 Ngày chấp nhận đăng: 05/11/20201 ThS. Trung tâm Y học Hạt nhân & Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai2 TS. Khoa Xạ trị - Xạ phẫu - Viện ...