Buôn làng người Gia Rai ngày nay - nghiên cứu trường hợp làng Greo Pết

Nghiên cứu làng Greo Pết của người Gia Rai (xã Dun, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) cho thấy một số yếu tố văn hóa truyền thống vẫn song song tồn tại với các yếu tố hiện đại, thể hiện trong việc quản trị làng, trong lĩnh vực kinh tế, đời sống tín ngưỡng, các nghi lễ vòng đời, phương thức điều trị và chăm sóc y tế, việc giáo dục thế hệ trẻ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Buôn làng người Gia Rai ngày nay - nghiên cứu trường hợp làng Greo PếtTAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 24 (49) - Thaùng 01/2017 Buôn làng người Gia Rai ngày nay- Nghiên cứu trường hợp làng Greo Pết 1 Village of the Gia Rai ethnic group today: A case study of the Greo Pet Village TS. Trần Hạnh Minh Phương Trường Đại học Thủ Dầu Một Tran Hanh Minh Phuong, Ph.D. Thu Dau Mot UniversityTóm tắtTrong bối cảnh hiện đại hóa và toàn cầu hóa diện mạo Tây Nguyên không ngừng biến đổi nhưng điềuđó không có nghĩa là tất cả những yếu tố truyền thống hoàn toàn biến mất. Nghiên cứu làng Greo Pếtcủa người Gia Rai (xã Dun, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) cho thấy một số yếu tố văn hóa truyền thốngvẫn song song tồn tại với các yếu tố hiện đại, thể hiện trong việc quản trị làng, trong lĩnh vực kính tế,đời sống tín ngưỡng, các nghi lễ vòng đời, phương thức điều trị và chăm sóc y tế, việc giáo dục thế hệtrẻ. Điều này rất có ý nghĩa cho sự phát triển theo hướng bền vững của làng bởi những yếu tố này gópphần củng cố căn cước tính tộc người, làng phát triển về kinh tế nhưng không đánh mất truyền thốngvăn hóa.Từ khóa: người Gia Rai, văn hóa người Gia Rai, Tây Nguyên ngày nay.AbstractIn the current context of modernization and globalization, cultures of the ethnic groups living in theCentral Highlands have been constantly changing, but that does not mean the complete erasion oftraditional elements. By studying the Greo Pet Village (in Dun Commune, Chu Se District, Gia LaiProvince) of the Gia Rai ethnic people, this article shows that traditional elements co-exist with modernelements, which is expressed in village administration, economy, religion, belief, life-cycle rituals,medical treatment, education for younger generations, etc. This coexistence of traditional and modernelements ensures the sustainable development of the village, protecting the ethnic identity whiledeveloping economy.Keywords: Gia Rai people, Gia Rai people”s culture, Central Highlands. Buôn làng Tây Nguyên nói chung và hóa Tây Nguyên. Trong bối cảnh đó, buônbuôn làng của người Gia Rai nói riêng là làng của người Gia Rai ra sao? Những yếuhình thái tổ chức xã hội cổ truyền tồn tại và tố truyền thống nào còn được bảo tồn và đãtiến triển tương đối bền vững trên vùng đất bị biến đổi, những yếu tố văn hóa nào mớinày cho đến nửa đầu thế kỷ XX. Nhưng xuất hiện là mục tiêu của bài viết này.những chính sách của nhà nước trong các Tư liệu chính của bài viết là nguồnthời kỳ lịch sử, quá trình di dân và bối cảnh thông tin thu thập từ hai đợt khảo sát thựctoàn cầu hóa đã làm biến đổi sâu sắc văn địa vào tháng 8 năm 2014 và tháng 1 năm 302015 bao gồm nghiên cứu định tính (phỏng chỉ có khoảng hơn 1.000 người Gia Rai,vấn sâu, quan sát tham dự) và nghiên cứu hoàn toàn chưa có người Kinh. Những nămđịnh lượng trong khuôn khổ đề tài Vai trò 1975-1980, có năm hộ người Kinh - Giacác định chế phi chính thức đối với sự phát Rai (chồng người Kinh vốn là bộ đội củatriển bền vững ở Tây Nguyên do vùng này cưới vợ người Gia Rai). Sau nămTS. Nguyễn Mạnh Hùng, trường Đại học 1995, người Kinh và một số tộc ngườiNguyễn Tất Thành làm chủ nhiệm. Bài viết thiểu số phía Bắc di cư ồ ạt vào vùng nàycũng trích dẫn từ bản thảo quyển Buôn làm dân số của xã tăng cơ học một cách độtlàng Tây Nguyên ngày nay (kết quả nghiên biến.Theo thống kê năm 2013, tại xã Duncứu của đề tài) của tập thể tác giả Võ Công có 2076 người Gia Rai (so với người KinhNguyện, Trần Hữu Quang, Nguyễn Mạnh là 2010 người, trên tổng số 4324 ngườiHùng (chủ biên), Phan Văn Dốp, Nguyễn toàn xã. Toàn xã có bảy thôn làng, trong đóĐức Lộc, Phan Thanh Lời, Trần Hạnh có sáu làng người Gia Rai, và một thônMinh Phương, Vũ Ngọc Xuân Ánh (2015). người Kinh: làng Kueng Mép, Greo Sék, Bài viết khái quát về diện mạo buôn Ring Răng, làng Pan, Ia Long, Greo Pết vàlàng người Gia Rai ngày nay trên các lĩnh Bình Minh (thôn người Kinh). Người dân ởvực: không gian và mô hình cư trú, việc xã Dun (kể cả UBND) có cách gọi “làng”quản trị làng, đời sống kinh tế, hôn nhân để chỉ nơi có đông người Gia Rai và gọigia đình, tín ngưỡng - tôn giáo, giáo dục, y “thôn” để chỉ nơi có đông người Kinh. Vàtế, đời sống văn hóa tinh thần qua kết quả qua tên gọi chúng ...