Bướu giáp và chứng khó thở

Trong các nguyên nhân gây khó thở do chèn ép đường thở hay gặp như: ung thư trung thất, các khối u cạnh khí quản, bướu giáp... thì nguyên nhân hay gặp nhưng cũng ít được chú ý nhất là bướu giáp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bướu giáp và chứng khó thởBướu giáp và chứng khó thởTrong các nguyên nhân gây khó thở do chèn ép đường thở hay gặp như: ungthư trung thất, các khối u cạnh khí quản, bướu giáp... thì nguyên nhân haygặp nhưng cũng ít được chú ý nhất là bướu giáp.Khi nói đến bướu giáp, nhiều người lo ngại nhất là biến chứng cường giápvà hóa ác, ít người chú ý đến khả năng lớn nhanh của bướu, nhất là nhữngbướu giáp ở vùng dịch tễ và những vùng thiếu Iode trong khẩu phần hằngngày.Tuyến giáp bình thường cân nặng khoảng 30 gam, khi phát triển thành bướunó tăng khối lượng lên rất nhiều, có những trường hợp lên đến 400-500 gam.Tuy nhiên sự chèn ép của bướu giáp vào khí quản và gây khó thở không chỉphụ thuộc vào khối lượng của bướu mà còn do vị trí, vì khoang trung thấttrước khá hẹp nên các bướu giáp thòng dù khối lượng nhỏ cũng dễ dàng gâychèn ép. Những bướu giáp phát triển lên trên ra trước cổ thường ít chèn éphơn và cũng dễ phát hiện hơn.Khi chèn ép vào khí quản, trong thời kỳ đầu bướu giáp thường gây khó thở,thở vào chậm và khò khè giống bệnh nhân hen phế quản. Tuy nhiên cũngcần phải phân biệt với dạng khó thở chức năng trong những trường hợp loạncảm thành họng do viêm xoang sàng hoặc viêm họng mạn tính - là triệuchứng rất hay gặp ở phòng khám.Công việc chẩn đoán bệnh không khó, chỉ cần bệnh nhân và thầy thuốc chúý đến trạng thái này là có thể phát hiện được ngay. Ngoài ra, sẽ dễ dàng hơnkhi có sự trợ giúp của các phương tiện chẩn đoán cận lâm sàng hiện đại nhưX-quang, siêu âm...; có thể thấy hình ảnh khí quản bị chèn ép hoặc đẩy lệchvới phim X-quang chụp nghiêng.Một số trường hợp, nếu nghi ngờ ung thư tuyến giáp, nhất là bướu giáp chènép gây khó thở trên bệnh nhân lớn tuổi, chúng ta cần cho bệnh nhân làm xạhình tuyến giáp với Iode đồng vị phóng xạ 131. Những trường hợp dị ứngvới Iode có thể dùng Technicium 99, tuy nhiên độ đặc hiệu của Technicium99 đối với tuyến giáp không cao bằng Iode 131. Kết quả xạ hình tuyến giápthường cho phép người thầy thuốc phát hiện những hạch di căn cạnh mángcảnh để có thái độ xử trí khi phẫu thuật.Ở một số bệnh viện và trung tâm có phương tiện chẩn đoán hiện đại, bệnhnhân có thể được làm nội soi phế quản bằng ống nội soi mềm. Với ống nộisoi mềm, chúng ta quan sát được khí quản bị chèn ép từ ngoài vào do bướugiáp hay bị thâm nhiễm làm tắc đường thông khí, hoặc liệt thanh quản doung thư tuyến giáp xâm lấn.Mổ cấp cứu: Được thực hiện khi bệnh nhân bị khó thở cấp, thông thường doung thư tuyến giáp ăn lan vào khí quản hoặc bướu giáp thể nang có xuấthuyết bên trong lớn nhanh gây chèn ép... Tuy nhiên do phải tiến hành phẫuthuật trong tình trạng khẩn cấp, nên kết quả thường hạn chế. Phẫu thuậtthường được áp dụng là: mở khí quản khai thông đường thở, cắt toàn bộbướu giáp hay phẫu thuật làm sạch trong trường hợp ung thư tuyến giáp ởgiai đoạn muộn và bệnh nhân đến trễ.Mổ theo chương trình: Một chỉ định khác là ung thư tuyến giáp chèn ép vàokhí quản, phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp kết hợp với nạo hạch cổ hai bênvà xạ trị với Iode 131 bổ sung đã cứu sống được rất nhiều bệnh nhân. Vớiviệc chuẩn bị bệnh nhân kỹ càng, có sự tham gia của nhiều chuyên khoanhư: nội tiết, tim mạch, gây mê hồi sức..., việc mổ theo chương trình thườngcho kết quả tốt và triệt để.Phần lớn bệnh nhân đều ở hai trạng thái: một là lo lắng quá mức, mặc dùnguyên nhân gây khó thở không phải là bướu giáp mà chỉ là cảm giácvướng, nuốt nghẹn do loạn cảm thành họng vì viêm xoang, viêm họng mãn.Số còn lại thì thờ ơ không chú ý gì cả, thậm chí không đến khám bác sĩ nộikhoa. Họ chỉ thật sự lo lắng khi khối u đã quá to, cứng và lấn vào khí quản,không thở được. Cả hai thái độ trên đều không tốt, cần đi khám bệnh khithấy bướu giáp và cả lúc nghi ngờ có bướu gây khó thở, nhưng cũng khôngnên cực đoan khẳng định mình bị bướu chìm hay đại loại một bệnh gì đókhông có trong thực tế. ...