Các bộ phận cơ bản của một hệ thống lái ô tô (Phần 1)

Hệ thống lái của các loại ô tô ngày nay hết sức đa dạng và phong phú về nguyên lý cũng như về kết cấu,tuy nhiên về cơ bản chúng đều có 4 bộ phận chính sau đây: Vành lái, trục lái, cơ cấu lái (hộp số lái), dẫn động lái.Mặc dù hệ thống lái của các loại ô tô ngày nay hết sức đa dạng và phong phú về nguyên lý cũng như về kết cấu, từ hệ thống lái của xe con, xe tải, hệ thống lái trên các loại xe có hệ thống treo độc lập...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các bộ phận cơ bản của một hệ thống lái ô tô (Phần 1)Các bộ phận cơ bản của một hệ thống lái ô tô (Phần 1)Hệ thống lái của các loại ô tô ngày nay hết sức đa dạng và phong phú về nguyên lýcũng như về kết cấu,tuy nhiên về cơ bản chúng đều có 4 bộ phận chính sau đây:Vành lái, trục lái, cơ cấu lái (hộp số lái), dẫn động lái.Mặc dù hệ thống lái của các loại ô tô ngày nay hết sức đa dạng và phong phú vềnguyên lý cũng như về kết cấu, từ hệ thống lái của xe con, xe tải, hệ thống lái trêncác loại xe có hệ thống treo độc lập đến các xe có hệ thống treo phụ thuộc tuynhiên về cơ bản chúng đều có 4 bộ phận chính sau đây: Vành lái, trục lái, cơ cấulái (hộp số lái), dẫn động lái.H.1. Sơ đồ kết cấu một hệ thống lái đơn giản.1 - Vành tay lái. 4 - Khung xe.2 - Trục lái. 5 - Các cơ cấu dẫn động lái.3 - Hộp số lái.H.2. Cách bố trí hệ thống lái trên xe.1. Vành tay láiVành tay lái (Volant) là bộ phận đặt trên buồng lái có nhiệm vụ tiếp nhận mô menquay của người lái và truyền cho trục lái. Vành tay lái có cấu tạo tương đối giốngnhau trên các loại xe ô tô, nó bao gồm một vành hình tròn lõi bằng thép bên ngoàiđược bọc bằng vật liệu nhựa hoạc da, được lắp ghép với trục lái bằng then hoa, renvà đai ốc. Bên trong vành lái thông thường có bố trí ba nan hoa. Ngoài chức năngchính như trên vành tay lái còn là nơi bố trí một số bộ phận bắt buộc phải có kháccủa ô tô như công tắc còi, công tắc signal, túi khí bảo vệ người lái khi xẩy ra sự cốnhư tai nạn…v…v…Mặc dù trên hầu hết các hệ thống lái ngày nay đều được trang bị bộ trợ lực láinhưng vành lái cũng cần phải đủ vững chắc để có thể truyền được mô men yêu cầulớn nhất kể cả khi bộ trợ lực bị hư hỏng. Ngoài ra vành lái cũng cân phải đảm bảotính thẩm mỹH.1. Vành tay lái.H. 2. Cấu tạo củai vành tay lái..1 – Xương bằng thép, 2 – Vỏ bọc bằng cao su.2. Trục láiTrục lái bao gồm trục lái chính làm nhiệm vụ truyền mô men quay từ vành lái đếnhộp số lái và ống đỡ trục lái để cố định trục lái vào thân xe. Đầu trên của trục láichính được làm thon và sẻ răng cưa và vành lái được siết chặt vào trục lái bằng đaiốc. Đầu dưới của trục lái chính nối với cơ cấu lái bằng khớp nối mềm hoặc khớpcác đăng để giảm thiểu việc truyền chấn động từ mặt đường lên vành tay lái.Ngoài chức năng truyền mô men quay từ vành lái xuống hộp số lái trục lái còn lànơi lắp đặt nhiều bộ phận khác của ô tô như: Cần điều khiển hệ thống đèn, cầnđiều khiển hệ thống gạt nước, cơ cấu nghiêng tay lái, cơ cấu hấp thụ va đập, cơcấu khoá tay lái, cơ cấu trượt tay lái…. Các cơ cấu này giúp cho người điều khiểnthoải mái khi di chuyển ra vào ghế lái và có thể điều chỉnh vị trí tay lái cho phùhợp với khổ người .Trục lái cần phải đảm bảo đủ cứng để truyền mô men điều khiển nh ưng lại phảiđảm bảo giảm rung động trong hệ thống lái, không gây rung, ồn trong buồn g điềukhiển cơ cấu điều khiển hệ thống lái cần có kết cấu gọn, bố trí hợp lí, đồng thời cókhả năng đàn hồi tốt theo phương dọc xe để hạn chế tổn thương có thể xẩy ra khigặp tai nạn. Hiện nay kết cấu trục lái rất đa dạng, đa số các xe sử dụng loại trụcgẫy được cấu tạo từ các trục có các khớp các đăng nối trục.[8]H. 1 Cấu tạo một trục lái.1 - Vành lái. 4 - Vỏ trục lái. 6 - Trục các đăng.2 - Cụm công tắc gạt mưa. 5 - Khớp các đăng. 7 - Khớp cao su.3 - Cụm khóa điện.Kết cấu một số kiểu trục lái.H.2 . Kết cấu trục lái.1 - Khớp các đăng. 3 - Trục lái chính.2 - Trục trung gian có khớp nối dài. 4 - Vỏ trục lái.5 -Vỏ cao su chắn bụi.Trên trục trung gian có lắp khớp then để giảm thiểu những rung động dọc trụctruyền lên vành lái. Trên các loại xe có hệ thống treo phụ thuộc cơ cấu lái được lắpcố định trên trên dầm cầu, khi xe chuyển động trên đường không bằng phẳng dầmcầu sẽ rung động làm cho khoảng cách từ cơ cấu lái tới vành lái bị thay đổi, khớpthen sẽ khắc phục được những thay đổi này đảm bảo cho quá trình truyền mô mentừ vành lái xuống cơ cấu lái một cách liên tục.Ngoài ra trong trường hợp cần thiết như xẩy ra va chạm trên đường trục lái có thểco ngắn lại làm giảm thương tích mà vành lái gây ra cho người lái. Trên hình (2)giới thiệu kết cấu của một khớp then với biện dạng then hình thang. Then ngoàicủa nạng bị động ăn khớp với then trong của nạng chủ động, khi c ơ cấu lái dịchchuyển nạng bị động sẽ dịch chuyển lên trên bảo đảm cho trục lái chính không bịảnh hưởng.H.3. Kết cấu của khớp then trên trục trung gian.1 - Nạng chủ động. 3 - Then ngoài.2 - Then trong. 4 - Nạng bị động.Góc nghiêng giữa các trục dẫn động lái nằm trong khoảng (10o ÷ 20o). Trongtruyền động lái sử dụng loại các đăng kép bao gồm hai các đăng đơn như trên hình(H.1). Các đăng đơn có cấu tạo khá đơn giản bao gồm hai nạng liên kết với nhaubằng một trục chữ thập, sử dụng bạc lót hay ổ bi kim bôi trơn bằng mỡ, nhờ trụccác đăng có thể thiết kế trục lái có hình dàng phù hợp với không gian và các bộphận xung quanh.Ngoài khớp các đăng trục lái của một số loại xe ngày nay có sử dụng loại kh ...