Các chỉ số phân tích tài chính IRR, NPV và ý nghĩa trong việc đánh giá dự án

Nếu NPV dương thì dự án đáng giá. Tại sao lại đáng giá, bởi suất chiết khấu đã là chi phí cơhội của dự án, vì vậy, nếu đã khấu trừ chi phí cơ hội mà vẫn có lời thì dự án có lợi tức kinhtế. Cho nên, khi đánh giá dự án bằng NPV cần quan tâm đến giá trị của suất chiết khấu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các chỉ số phân tích tài chính IRR, NPV và ý nghĩa trong việc đánh giá dự ánCác chỉ số phân tích tài chính IRR, NPV và ý nghĩa trong việc đánh giá dự ánLâp dự an:Trong việc phân bổ nguồn vốn đầu tư, có thể sử dụng rất nhiều phương ̣ ́pháp khác nhau để đánh giá một dự án, mỗi phương pháp đều có những ưu nhượcđiểm riêng. Trong bài viết này, tác giả xin đưa ra một số nhận định về việc sử dụng haichỉ số IRR và NPV để đánh giá mức độ khả thi của một dự án.1. NPV và IRR: khái niệm và ý nghĩa trong việc đánh giá hiệu quả dự án * Về NPV:- Khái niệm:NPV (Net present value) được dịch là Giá trị hiện tại ròng, có nghĩa là giá trị tại thời điểmhiện nay của toàn bộ dòng tiền dự án trong tương lai được chiết khấu về hiện tại: NPV = giá trị hiện tại của dòng tiền vào (thu) - giá trị hiện tại của dòng tiền ra (chi)- Về mặt ý nghĩa:Nếu NPV dương thì dự án đáng giá. Tại sao lại đáng giá, bởi suất chiết khấu đã là chi phí cơhội của dự án, vì vậy, nếu đã khấu trừ chi phí cơ hội mà vẫn có lời thì dự án có lợi tức kinhtế. Cho nên, khi đánh giá dự án bằng NPV cần quan tâm đến giá trị của suất chiết khấu(thường bằng với lãi suất của cơ hội đầu tư tốt nhất nhà đầu tư đặt được nếu không đầu tưvào dự án đang được đánh giá. Các yếu tố ảnh hưởng tới suất chiết khấu này được phân tíchkỹ trong phần sau của bài viết này) và xem NPV có dương hay không. Nếu như NPV dươngcó nghĩa là khoản đầu tư có lời bởi giá trị của dòng tiền mặt sau khi khấu hao đã cao hơn mứcđầu tư ban đầu.Thông thường NPV không chỉ được coi là chỉ số mà còn được xem là phương pháp tốt nhấtđể đánh giá khả năng sinh lời của phương án hay dự án vì ý nghĩa nôm na của nó cho biếtmức lãi ròng của dự án sau khi đã thu hồi vốn đầu tư ban đầu và trang trải tất cả chi phí (baogồm cả lạm phát).Tuy nhiên phương pháp NPV này có nhược điểm là đòi hỏi tính toán chính xác chi phí mà điềunày thường khó thực hiện đối với các dự án có đời sống dài. Vì thế trong thực tiễn người taphát triển chi phí vốn thành tỉ suất chiết khấu hay còn gọi là tỉ suất sinh lợi tối thiểu chấpnhận được - tỷ suất rào (thường do nhà đầu tư kỳ vọng trên cơ sở cân nhắc tính toán đến cácyếu tố tác động vào dự án đầu tư). Một nhược điểm khác nữa của NPV đó là không cho biếtkhả năng sinh lợi tính theo tỉ lệ % do đó ảnh hưởng đến việc khó chọn lựa cơ hội đầu tư.- Tỷ suất rào (tý suất chiết khấu trong các báo cáo Nghiên cứu khả thi)Tỷ suất rào là tỷ suất hoàn vốn tối thiểu mà tất cả các khoản đầu tư cho một doanh nghiệpcụ thể phải đạt được.Trước tiên khi tìm hiểu về tỷ suất rào, chúng ta cần phân tích về chi phí sử dụng vốn của mộtdự án. Nó chính là chi phí bình quân gia quyền của các nguồn vốn khác nhau của tổ chức: cảnợ và chủ sở hữu.Vốn nợ mà các công ty sử dụng đều có một chi phí gọi là lãi suất phải trả cho các trái phiếuvà các giấy nợ khác. Lưu ý rằng vốn góp của các chủ sở hữu cũng là chi phí thực. Chi phí nàylà chi phí cơ hội - tức là phần mà các cổ đông có thể kiếm được trên phần vốn của mình nếuhọ đầu tư vào cơ hội tốt thứ hai ở cùng một mức rủi ro. Ví dụ, nếu nhà đầu tư có 100.000USD tiền đầu tư vào cổ phiếu Công ty XYZ - một công ty có giá cổ phiếu hay dao động bấtthường, chi phí cơ hội của họ cho số vốn đó có thể là 14% - tỷ lệ sinh lời mà họ có thể đạtđược cho một vụ đầu tư khác có mức rủi ro tương đương. Vì vậy, đối với một công ty lớn vàổn định, chi phí cơ hội của cổ đông có thể là 10%; còn đối với một công ty công nghệ cao vàkhá rủi ro thì chủ sở hữu có thể trông đợi tỷ lệ sinh lời 18%. Nói một cách đơn giản thì chiphí vốn là chi phí bình quân gia quyền của các nguồn vốn khác nhau của tổ chức.Vậy tỷ suất rào hợp lý cho một doanh nghiệp cụ thể là bao nhiêu? Tỷ suất này dao động tùytheo từng công ty. Thông thường, tỷ suất rào được lập trên mức có thể đạt được từ mộtkhoản đầu tư không rủi ro, chẳng hạn như trái phiếu kho bạc.Cách tính tỷ suất rào: Tỷ suất rào = Tỷ suất không rủi ro + Tiền phản ánh rủi ro của dự ánBất cứ nhà đầu tư nào đều mong muốn được đền đáp xứng đáng cho sự không chắc chắn màhọ đã chịu. Về bản chất, các mỗi dự án đều có nhiều yếu tố không chắc chắn. Vì lý do đó,các nhà đầu tư đòi hỏi các dự án tương lai phải chỉ ra được sự hứa hẹn khả dĩ.Các dự án đầu tư khác nhau sẽ có các tỷ suất rào khác nhau. Với các khoản đầu tư rủi ro thấpthì tỷ suất vào phải thấp hơn mức được áp đặt cho loại đầu tư rủi ro cao hơn. Ví dụ, một dựán thay thế dây chuyền lắp ráp hiện tại hay các bộ phận thiết bị chuyên dụng phải sử dụng tỷsuất rào là 10%, nhưng dự án sản xuất các dòng sản phẩm mới thì phải sử dụng tỷ suất rào là15%.* Về IRR:- Khái niệm:IRR (internal rate of return) suất thu lợi nội tại. Có nghĩa là suất sinh lợi của chính bản thândự án, IRR là nghiệm của phương trình NPV=0. Nói cách khác muốn tìm IRR chỉ cần giảiphương trình NPV(IRR) =0. Đây là phương trình bậc cao, nếu có sự đổi dấu sẽ có nhiềunghiệm. Còn nếu không thì chỉ có 1 nghiệm.- Ý nghĩa:IRR có thể tính bằng cách nội suy chặn trên chặn dưới, tuy nhiên, nhờ ứng dụng của Excel,việc tính IRR trở nên dễ dàng. Điều quan trọng là hiểu ý nghĩa của IRR. Nếu giá trị này lớnhơn giá trị suất chiết khấu (chi phí cơ hội) thì dự án đáng giá.Hiểu một cách chung nhất, tỉ lệ hoàn vốn nội bộ càng cao thì khả năng thực thi dự án là càngcao. IRR còn được sử dụng để đo lường, sắp xếp các dự án có triển vọng theo thứ tự, từ đócó thể dễ dàng hơn trong việc cân nhắc nên thực hiện dự án nào. Nói cách khác, IRR là tốc độtăng trưởng mà một dự án có thể tạo ra được. Nếu giả định rằng tất cả các yếu tố kháccủa các dự án là như nhau thì dự án nào có tỉ suất hoàn vốn nội bộ cao nhất thì dự án đócó thể được ưu tiên thực hiện đầu tiên.Phương pháp IRR có ưu điểm là dễ tính toán vì không phụ thuộc chi phí vốn, rất thuận tiệncho việc so sánh cơ hội đầu tư vì cho biết khả năng sinh lời dưới dạng %. Ý nghĩa cốt lõi củaIRR là cho nhà đầu tư biết được chi phí sử dụng vốn cao nh ...