Các hệ sinh thái cửa sông: Những đặc trưng cơ bản, tài nguyên và định hướng cho việc phát triển bền vững

Nội dung bài báo giới thiệu những đặc trưng cơ bản của một dạng thủy vực chuyển tiếp ở vùng biển nhiệt đới: hệ cửa sông, trong đó chứa đựng những sinh cảnh đặc thù với những loài sinh vật có nguồn gốc biển, rộng nhiệt và rộng muối đã tạo nên những dạng tài nguyên to lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh duyên hải.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các hệ sinh thái cửa sông: Những đặc trưng cơ bản, tài nguyên và định hướng cho việc phát triển bền vữngKHOA HOC CONG NGHE CAC HE SIIMH THAI CIJA SOIMG: IMHUIMG DAC TRUIMG CQ BAIM, T A I IMGUYEIM V A DflMH HUQIMG CHO VIEC P H A T TRIEIM BEIM VUIMG Vfl Trung Tangi T6MTAT Noi dung bai bao gioi thieu nhung dac trung co ban ciia mot dang thiiy vuc chuyen tiep o vung bien nhiet doi: he ciia sdng, trong dd chiia dung nhung sinh canh dac thii vdi nhimg loai sinh vat cd ngudn gdc bien, rdng nhiet va rdng mudi da tao nen nhiing dang tai nguyen to ldn cho su phat trien kinh te-xa hdi cua cac tinh duyen hai. Thd manh cua viing cita sdng gdm dat mdi bdi va cac san pham cua dat, tai nguyen da dang sinh hpc, cung nhu tidm nang phat trien giao thdng, mo mang du lich sinh thai. Hon niia the ky qua, hang van ha dat mdi ria cac chau thd dugc chinh phuc nhd quai de lan bien. Nghe khai thac bien, trudc het la khai thac va nudi trdng hai san da cd nhiing ddng gdp quan trpng cho nen kinh te qudc dan. Tuy nhien, mat trai cua nd la khai thac cdn chira dung nhieu yeu td bat hpp li va kem ben vung: quai de lan bien d at, thieu qui hoach, lam xao trdn canh quan, gay lang phi tai nguyen; khai thac hai san qua miic, nudi trdng thuy san thieu su quan li, chat lupng mdi trudng suy giam... do dd, de lai nhieu hau qua sinh thai khdng kem nang ne nhu bd lai dat hoang hda do quai de khdng thanh, thu hep rimg ngap man (RNM), gay d nhidm mdi trudng... Truoc thuc trang dd, bai bao neu len nhtrng nguyen tic va nhiing dinh hudng co ban cho khai thac va sir dung tidm nang dat dai va da dang sinh hpc viing cira sdng mdt each hpp li cho su phat trien kinh te - xa hdi mdt each bdn vung. Tir khoa: He sinh thdi cua song, phdt trien ben vitng. Cke he ciia song (CS) 11 noi chuyen tiep giiia Cic he CS dang trong trang thai phit triennuoc ngpt vl nuoc man, a do nuoc ngpt hoa trpn co thong qua boat dpng boi tii-blo mon hoac dat lanmiic dp voi nuoc man do boat dpng ciia thuy trieu. bien hoac bien lln dat va dly bien dpng, do do chtiaVtmg CS la mpt bp phan ciia doi bien ven bo (coastal dung nhieu riii ro tiem an, doi khi rIt khoe het doizone), nlm trong truong tuong tie giQa luc dia-dai voi doi song con nguoi.duong-khi quyen ma true tiep la tuong tic song-bien. Dieu kien song cua vung CS, nhlt la dp muoi Bo bien nuoc ta trai ra gin 13 vl dp vl bi chia cit luon bien dpng trong bien dp Ion, ttr 0,5 den 30(32)thanh timg doan boi cac he thong song, tii do hinh %o voi toe dp nhanh theo khong gian vl thoi gian,thinh nen vung CS rpng Ion, hlu nhu 6m lly toln bp phu thupc vao cic chu ki mfia cua khi hau (mua lu vlkhoi nuoc ven bo. Dpc bo bien, he CS co the gom cic kief tren cac song) vl chu ki thuy trieu.dang sau: Cic CS chau tho, CS hinh ph^u, chuoi dim Phan bo trong vting CS 11 nhting loli sinh vatpha ven bien mien Trung, vung vinh nong ven bo vl rpng nhiet vl rpng muoi, hinh thanh nen cac nhomcic sinh lay ngap trieu dupc phti boi rung ngap man sinh thii dac trung: nhom sinh vat nuoc ngpt thich(RNM) 6Tay Nam bp [8]. nghi voi dp muoi thap o phin diu CS, nhom sinh vat I. niHUniG DAC TRUNG Cff BAN CUA CAC HE CUA SONG CS chinh thiic, nhom sinh vat bien rpng vl hep muoi 1. Nhiing tinh chit ehung xam nhap vio vung thIp CS vl nhom sinh vat di cu qua CS (di cu song-bien hoac bien-song) de sinh sin Cic CS CO tuoi lich su tre hon so voi nhieu he ttt (Vu Trung Tang, 1994).nhien khic. Su ra doi ciia cic he CS hien dai gin lienvoi lich su hinh thinh bo bien, khoing duoi 2000- Khu he sinh vat CS co tuoi Uch su tre hon so voi3000 nam ve truoc. Dieu nly co anh huong quyet cic khu he phan bo a eke he sinh thii khic tren candinh den qua trinh thich nghi v l tien hoa ciia cic loai hoac bien, chu yeu co nguon goc bien. Do do, so lolisong trong vung. thich nghi dupc voi dieu kien song a vung CS khong nhieu, nhung o day nho tiitra huong nguon tiiuc an phong phu, it ke tiiu chung thuong phat tiien hung tiiinh ve so lupng, tao nen san lupng cao cho khai thac. GS. TS. Dai hpc Qudc gia Ha NdiNONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - SO 10 - THANG ...