Các nhân tố ảnh hưởng đến tình trạng việc làm phi chính thức của lao động Việt Nam

Nghiên cứu tập trung đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố đến tình trạng việc làm phi chính thức của lao động tại Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng bộ số liệu điều tra lao động việc làm LFS 2022. Bên cạnh đó, nghiên cứu này cũng đã lượng hóa được ảnh hưởng của các yếu tố nhân khẩu học, thời gian thường trú và một số yếu tố về trình độ học vấn đến tình trạng lao động phi chính thức tại Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố ảnh hưởng đến tình trạng việc làm phi chính thức của lao động Việt Nam PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ LẦN THỨ 3 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÌNH TRẠNG VIỆC LÀM PHI CHÍNH THỨC CỦA LAO ĐỘNG VIỆT NAM Nguyễn Thị Tuyết Mai Lê Thị Thu Giang Trần Anh Tuấn Trường Đại học Thương Mại Email: tuyetmainguyen@tmu.edu.vn, lethugiang@tmu.edu.vn, trananhtuan@tmu.edu.vn Tóm tắt: Nghiên cứu của chúng tôi tập trung đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố đếntình trạng việc làm phi chính thức của lao động tại Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng bộ số liệuđiều tra lao động việc làm LFS 2022. Sử dụng mô hình hồi quy logistic, chúng tôi đã phân tíchvà đánh giá tình trạng lao động làm việc phi chính thức tại Việt Nam và các vùng kinh tế năm2022. Bên cạnh đó, nghiên cứu này cũng đã lượng hóa được ảnh hưởng của các yếu tố nhânkhẩu học, thời gian thường trú và một số yếu tố về trình độ học vấn đến tình trạng lao động phichính thức tại Việt Nam. Từ khóa: tình trạng việc làm, phi chính thức, hồi qui logistic, khảo sát lao động việc làm,LFS 2022. 1. Đặt vấn đề Vấn đề lao động việc làm là một trong những lĩnh vực quan trọng đối với sự pháttriển kinh tế của một quốc gia. Lí do là vì vấn đề lao động việc làm gắn bó mật thiết với việcphát triển nguồn nhân lực phục vụ tăng trưởng kinh tế đất nước. Trong quan điểm lãnh đạocủa mình, Đảng Cộng sản Việt Nam đã luôn khẳng định phát triển kinh tế là do con ngườivà vì con người. Phát huy nhân tố con người trong phát triển kinh tế, hay con người vừalà mục tiêu, vừa là động lực trong phát triển kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa ởViệt Nam là một trong những quan điểm cốt lõi, xuyên suốt trong đường lối lãnh đạochính trị của Đảng cộng sản Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh nước ta hiện nay, vấn đềchất lượng việc làm vẫn còn đang có nhiều bất cập. Theo đó lực lượng người lao động tham giathị trường lao động ở Việt Nam rất lớn nhưng một vài chính sách phúc lợi cũng như các quyđịnh về bảo hiểm xã hội còn chưa theo kịp, đặc biệt là đối với lao động trong khu vực phi chínhthức. Lao động phi chính thức là một trong những đối tượng dễ bị ảnh hưởng trước các sự thayđổi trong xã hội do ít được tiếp cận với các nguồn trợ giúp chính thống của nhà nước, mặc dùcó tỉ lệ cao trong lực lượng lao động Việt Nam. Nhóm lao động này thường không được tínhvào nhóm lao động thất nghiệp bởi họ vẫn có việc làm và có lương nhất định. Tuy nhiên cácphúc lợi và các chính sách ưu đãi của nhà nược thường hạn chế với nhóm lao động này. Họcũng chính là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nếu xảy ra khủng hoảng kinh tế, hay ảnh hưởngcủa dịch bệnh. Chỉ có những hiểu biết đầy đủ về khu vực việc làm phi chính thức mới cho phépđề xuất các chính sách nhằm tính toán đầy đủ lao động khu vực này và hoàn thiện cơ chế hoạtđộng của khu vực phi chính thức, cũng như cải thiện điều kiện sống của người lao động và đặcbiệt là trong bối cảnh của Việt Nam hiện nay. Nghiên cứu này đánh giá tác động của của các nhân tố đến tình trạng việc làm phi chính 165 PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ LẦN THỨ 3thức của lao động Việt Nam, thông qua phương pháp hồi qui logistic dựa trên bộ điều tra Khảosát lao động việc làm LFS 2022. Nghiên cứu này thực hiện các mục tiêu sau: - Tìm hiểu thực trạng việc làm phi chính thức tại Việt Nam năm 2022. - Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng việc làm phi chính thức tại Việt Nam năm2022. 2. Tổng quan nghiên cứu, cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu 2.1. Tổng quan nghiên cứu Chủ đề lao động phi chính thức đã được đề cập đến trong rất nhiều các nghiên cứu quốctế. Các nghiên cứu của Maloney 2004; de Mel, McKenzie, và Woodruff 2010; La Porta vàShleifer 2014) nhấn mạnh việc phân loại các cá nhân vào khu vực chính thức và phi chính thứctheo giáo dục, nhất quán với lý thuyết (Lucas 1978; Rauch 1991). Các kết quả đều cho thấy,hầu hết các doanh nghiệp nhỏ lẻ, phi chính thức ít có tiềm năng chuyển đổi sang khu vực chínhthức. Điều này khiến tỉ lệ lao động phi chính thức vẫn còn ở mức cao. Tuy nhiên, những cánhân làm việc trong đó có thể chuyển sang khu vực chính thức khi nền kinh tế thu nhập thấpphát triển (Lucas 1978; Gollin 2008). Nghiên cứu của McCaig và Pavcnik (2015) cho thấy có sự chuyển dịch nhanh chóng củalao động từ khu vực việc làm phi chính thức sang khu vực chính thức ở Việt Nam giai đoạn1999-2009. Tuy nhiên, tỉ lệ lao động phi chính ...