Các phương pháp đánh giá độ lọc cầu thận

Trong thực hành Y khoa nói chung và trong Thận học nói riêng, việc chẩn đoán bệnh lý là rất quan trọng, đòi hỏi cần phải nắm rõ tình trạng sức khỏe cũng như các trạng thái sinh lý của bệnh nhân. Do bệnh thận mạn thường âm thầm không triệu chứng nên việc xác định bệnh nên thực hiện càng sớm càng tốt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các phương pháp đánh giá độ lọc cầu thận Tổng Quan Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ ĐỘ LỌC CẦU THẬN Trần Thái Thanh Tâm*, Hoàng Khắc Chuẩn** MỞ ĐẦU Tổng quát ta có công thức: C=U*V/P Lịch sử nghiên cứu siêu lọc cầu thận bắt đầu Cx = Ux (mg/mL) x V (mL/phút)/(Px mg/mL) khi Aristotle (384-322 tr.C.N) phỏng đoán trong = mL/phút “thịt thận” có một chất lỏng được tách ra từ máu. Px: nồng độ chất x trong huyết tương Đến năm 1666, lần đầu tiên Marcello Malpighi (mg/mL) mô tả cấu trúc cầu thận dưới kính hiển vi. Hai Ux: nồng độ chất x trong nước tiểu thế kỷ sau đó, sau nhiều cố gắng của các nhà (mg/mL) khoa học, năm 1842, William Bowman đã thiết V: thể tích nước tiểu (mL/phút) lập nên mối liên hệ về mặt giải phẫu giữa cầu thận và ống thận, chứng minh một cách thuyết Độ lọc cầu thận phục với giả thiết cầu thận là nơi “bài tiết nước”. Là thể tích dịch được lọc từ các mao mạch Một năm sau, Ludwig là người đầu tiên đề xuất cầu thận qua bao Bowman trong một đơn vị thời xem cầu thận như một cái lọc đơn giản, trong đó gian(5,7,10,20). Do đó, độ lọc cầu thận chỉ đánh giá nước và các tinh thể sẽ được tách khỏi thành khả năng lọc máu của thận chứ không xét đến phần protein nhờ vào áp lực trong mao mạch vai trò của ống thận. cầu thận. Đến năm 1917, Cushny đã tổng hợp và đưa ra các khái niệm về hiện tượng “siêu lọc” tại Như vậy, một chất nào đó được lọc hoàn cầu thận, cũng như sự tái hấp thu và bài tiết tại toàn qua tiểu cầu thận, mà không được tái hấp ống thận, từ đó đã mở đường cho các nghiên thu hay bài tiết bởi ống thận, thì độ thanh thải cứu sâu hơn về chức năng lọc của cầu thận sau huyết tương của nó đúng bằng độ lọc cầu thận; này. Cho đến nay, vẫn chưa đo được độ lọc cầu còn chất nào đó được tái hấp thu, độ thanh thải thận một cách trực tiếp mà qua phương pháp đo của nó sẽ nhỏ hơn độ lọc tiểu cầu; và chất nào đó độ thanh thải của một chất bằng phương pháp sinh hóa hoặc dược chất phóng xạ để gián tiếp được bài tiết thêm, độ thanh thải của nó sẽ lớn đánh giá độ lọc cầu thận (Van Slyke). Với sự hơn độ lọc tiểu cầu. Do creatinin được bài tiết phát triển của ngành toán thống kê sinh học, sự một phần ở ống thận nên khái niệm độ lọc cầu ra đời của các công thức ước đoán độ lọc cầu thận khác với khái niệm độ thanh lọc creatinin. thận ngày càng tiện lợi và chính xác giúp ích cho CÁC PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH ĐỘ LỌC việc ứng dụng lâm sàng dễ dàng hơn(1,2,16,21). CẦU THẬN ĐỊNH NGHĨA HỆ SỐ THANH LỌC CỦA THẬN VÀ ĐỘ LỌC CẦU THẬN Độ lọc cầu thận là một chỉ số đại diện cho chức năng chung của thận. Thực tế, trong thực Độ thanh lọc một chất của thận hành lâm sàng, để đánh giá mức độ suy giảm Là khả năng loại bỏ chất đó ra khỏi huyết tương trong một đơn vị thời gian, bao gồm lọc chức năng thận và phân loại giai đoạn bệnh thận qua màng lọc cầu thận, tái hấp thu, bài tiết hoặc mạn phải dựa vào độ lọc cầu thận. Các phương chuyển hóa tại ống thận. pháp xác định độ lọc cầu thận bao gồm phương * Bộ Môn Sinh lý, Trường ĐH Y Dược Cần Thơ ** Khoa Ngoại Niệu, BV Chợ Rẫy Tác giả liên lạc: Ths. BS. Trần Thái Thanh Tâm ĐT: 0908500526 Email: ttttam_ctc@yahoo.com 8 Chuyên Đề Nội Khoa Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Tổng Quan pháp sinh hóa và dược chất phóng xạ. lên, nên sai số hướng tới bị triệt tiêu. Vì vậy, giá trị độ thanh thải huyết tương của creatinin nội Các phương pháp sinh hóa sinh đo ở bệnh nhân thường phù hợp với độ lọc Những chất dùng để đánh giá độ lọc cầu thận tiểu cầu khi đo bằng inulin. Nhưng khi cần đo GFR chính xác độ lọc cầu thận thì ta không nên chọn Inulin phương pháp này. Là một polymer của đường fructose, với Do vậy, t ...