Các thuốc điều trị lỵ trực khuẩn

Bệnh lỵ trực khuẩn do trực khuẩn Shigella lây theo đường tiêu hóa gây viêm đại tràng cấp tính. Ở nhiệt độ bình thường (nhiệt độ phòng) trực khuẩn Shigella tồn tại trong nước, thức ăn, rau sống... từ 7-10 ngày, trong môi trường tự nhiên (đất, nước bẩn...) trực khuẩn này có thể sống được một vài tháng. Bệnh lỵ trực khuẩn do trực khuẩn Shigella lây theo đường tiêu hóa gây viêm đại tràng cấp tính. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các thuốc điều trị lỵ trực khuẩn Các thuốc điều trị lỵ trực khuẩn Bệnh lỵ trực khuẩn do trực khuẩn Shigella lây theo đường tiêu hóagây viêm đại tràng cấp tính. Ở nhiệt độ bình thường (nhiệt độ phòng) trựckhuẩn Shigella tồn tại trong nước, thức ăn, rau sống... từ 7-10 ngày, trongmôi trường tự nhiên (đất, nước bẩn...) trực khuẩn này có thể sống đượcmột vài tháng. Bệnh lỵ trực khuẩn do trực khuẩn Shigella lây theo đường tiêu hóagây viêm đại tràng cấp tính. Ở nhiệt độ bình thường (nhiệt độ phòng) trựckhuẩn Shigella tồn tại trong nước, thức ăn, rau sống... từ 7-10 ngày, trongmôi trường tự nhiên (đất, nước bẩn...) trực khuẩn này có thể sống được mộtvài tháng. Song trực khuẩn Shigella cũng dễ bị tiêu diệt trong nước sôi vàcác thuốc khử trùng thông thường. Trực khuẩn lỵ chia thành 4 nhóm với nhiều týp huyết thanh, cụ thể là: Nhóm A: Shigella dysenteria có 10 týp huyết thanh. Nhóm B: Shigella flexneri có 6 týp huyết thanh. Nhóm C: Shigella boydii có 10 týp huyết thanh. Nhóm D: Shigella sonnei có 1 týp huyết thanh. Tất cả các chủng lỵ đều gây bệnh cho con người nhưng nguy hiểmnhất là chủng Shigella shiga (týp 1, nhóm A) bởi nó thường gây ra những vụdịch lớn, kéo dài; thường gây bệnh lỵ nặng hơn, kéo dài hơn và gây tử vongnhiều hơn; kháng thuốc xảy ra phổ biến hơn các chủng khác. Đối với lỵ trực khuẩn cấp tính điển hình mức độ vừa thường là 1-3ngày sau khi nhiễm trực khuẩn Shigella bệnh nhân đột ngột sốt kèm theo gairét, người mệt mỏi, chán ăn, đau bụng âm ỉ dọc theo khung đại tràng xen lẫncơn đau quặn và mót đi ngoài. Ban đầu phân còn sền sệt, sau đó có nhầy vàmáu. Khác với lỵ amíp (nhầy và máu tách biệt), nhầy và máu của bệnh nhânlỵ trực khuẩn thường lẫn vào nhau trông giống như nước rửa thịt. Đối với lỵ trực khuẩn cấp tính nhiễm độc mức độ nặng, thường khởiphát giống thể thông thường điển hình nhưng bệnh nhân sẽ nhanh chóng cóbiểu hiện hội chứng lỵ rất nặng như đau bụng thường xuyên, đi ngoài liêntục thậm chí không đếm được. Toàn trạng bệnh nhân thay đổi nhanh chóng,hội chứng nhiễm trùng nhiễm độc thể hiện rất rõ: sốt cao, sắc mặt phờ phạc,xanh xám, li bì... Toàn trạng gầy sút, mất nước (môi khô, mắt trũng, đái ít...),chân tay lạnh, vã mồ hôi, mạch nhanh nhỏ, huyết áp hạ. Khi có triệu chứng lỵ như đã nêu trên, vấn đề chọn thuốc điều trị căncứ vào tình trạng bệnh nhân và thể bệnh vừa hay nặng. Về nguyên tắc, điềutrị lỵ trực khuẩn phải kết hợp điều trị thuốc kháng sinh với điều trị triệuchứng và chế độ chăm sóc, dinh dưỡng hợp lý. Dùng thuốc kháng khuẩn Thuốc kháng khuẩn thường dùng để điều trị lỵ trực khuẩn trước kia làcloramphenicol, tetracyclin, sulfamid, ampicilin, bactrim. Ngày nay hầu hếtcác thuốc trên đã bị các chủng lỵ kháng lại nên tác dụng điều trị rất thấp.Căn cứ vào từng thể bệnh, sử dụng các thuốc như sau: Với thể điển hình mức độ vừa, nên sử dụng thuốc ampicilin. Hoặcdùng thuốc trimethoprim phối hợp với sulfamethroxazol. Lưu ý khi dùngthuốc nhóm sulfamid, phải cho bệnh nhân uống nhiều nước để tránh tìnhtrạng tinh thể sulfamid lắng đọng ở thận. Với thể nặng, thường là do trực khuẩn lỵ Shigella shiga gây ra vì vậyphải dùng loại thuốc kháng sinh chưa bị kháng thuốc để điều trị. Thực tế lâmsàng cho thấy thuốc kháng nhóm quinolon (ofloxacin, ciprofloxacin...) cótác dụng điều trị tốt. Tuy nhiên, khi dùng nhóm thuốc kháng sinh này có thểgặp các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, co giật, chóng mặt, nhức đầu;hiếm gặp trường hợp đau khớp, vã mồ hôi, mất ngủ. Không dùng nhómthuốc này cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú; không d ùng cho trẻ emdưới 12 tuổi vì nhóm thuốc kháng sinh này ảnh hưởng xấu đến sự phát triểncủa sụn khớp. Lưu ý, bệnh nhân suy thận, người động kinh, có tổn thươnghoặc rối loạn hệ thần kinh trung ương hết sức thận trọng khi dùng nhómthuốc này. Liều dùng cho người lớn là 400mg ciprofloxacin/lần, uống 2 lầntrong một ngày, trong 5 ngày; với trẻ em trên 12 tuổi mỗi lần dùng15mg/1kg cân nặng, 4 lần trong 1 ngày, liên tục trong 5 ngày. Chống mất nước và điện giải Bệnh lỵ sẽ nặng thêm thậm chí có biến chứng nguy hiểm nếu chúng takhông đánh giá được tình trạng mất nước để bổ sung nước và chất điện giải.Nếu bệnh nhân bị mất nước nhẹ thì uống dung dịch oresol theo nhu cầu,hoặc cứ một lần đi ngoài thì uống khoảng 200-300ml. Trường hợp bệnhnhân nôn nhiều không thể bù nước và chất điện giải bằng đường uống thì bắtbuộc phải truyền dung dịch ringer lactat hoặc dung dịch natriclorua 0,9% kếthợp với dung dịch glucose 5%. Các thuốc chữa triệu chứng Nếu bệnh nhân sốt, nên dùng thuốc paracetamol để hạ sốt; nếu đaubụng, nên dùng dung dịch benladon liều lượng 15 giọt/lần; dùng thuốc trợtim như spartein và bổ sung ion kali, ion natri nếu cần thiết. Đặc biệt lưu ý trong điều trị lỵ trực khuẩn là không được d ...