Thông tin tài liệu:
Bài viết Các tính chất của hadron trong môi trường hạt nhân nghiên cứu lý thuyết các tính chất của meson sigma và meson pion dựa trên mô hình sigma tuyến tính có sự tham gia của các quark trong gần đúng một vòng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các tính chất của hadron trong môi trường hạt nhân
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2548-3
CÁC TÍNH CHẤT CỦA HADRON
TRONG MÔI TRƯỜNG HẠT NHÂN
1 2
Đặng Thị Minh Huệ , Lê Thị Thắng
1
Bộ môn Vật lý, Khoa Năng lượng - Trường Đại học Thủy lợi
Email: dtmhue@tlu.edu.vn
2
Bộ môn Hóa học, Khoa Môi trường - Trường Đại học Thủy lợi
1. GIỚI THIỆU giản, mô hình Nambu-Jona-Lasinio (NJL),
Từ những năm 30 của thế kỷ trước, các mô hình “túi” [1,3]. Kết quả lý thuyết cho
biết phổ khối lượng cho các hadron và phổ
bằng chứng thực nghiệm đã cho thấy hạt
nhân là do các hadron hợp thành. Sau đó, khi đó thay đổi do tương tác mạnh giữa các
hadron trong môi trường hạt nhân [1].
lý thuyết quark ra đời vào những năm 70,
người ta tin tưởng rằng các hadron được cấu 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
tạo từ các quark hoặc như thường nói hadron
là trạng thái kết hợp của các quark. Đến nay Bài báo này tác giả nghiên cứu lý thuyết
người ta đã tìm thấy hàng trăm loại baryon và các tính chất của meson sigma và meson pion
các meson: giả vô hướng pion ( ); meson vô dựa trên mô hình sigma tuyến tính có sự
hướng sigma ( ); meson véc tơ , , [1-3]. tham gia của các quark trong gần đúng một
Các hadron (bao gồm các baryon và các vòng. Lagrangian của mô hình có dạng:
meson) bị phá vỡ ở nhiệt độ và mật độ cao L q i mq q gq i 5 . q
khi chúng phủ mạnh lên nhau làm mất đi 0
(1)
tính chất đơn lẻ. Theo bức tranh này, sẽ có q q LM
LSB
,
hai pha riêng biệt: 'pha hadron' - ở đó các trong đó: L 2 2 U ,
1
quark và gluon bị giam cầm và pha mà ở đó M
2
các quark và gluon được giải phóng. Khi
m2 2 2 2
nhiệt độ giảm dần, sẽ xuất hiện các hiện U 2 2 I 12 22 2 2 ,
tượng chuyển pha, khôi phục hoặc phá vỡ 2 2 4
đối xứng... Nghiên cứu các quá trình này, LSB f m2 .
chúng ta có lý thuyết về cấu trúc pha của hệ
tương tác mạnh. Như vậy, có thể nói rằng với q, σ, π là các toán tử trường quark, meson
vật lý hạt nhân hiện đại gắn liền với vật lý sigma và meson pion; μ và μ 1 là thế hóa
hadron. Trên thực tế, giải quyết vấn đề về sự baryon và spin đồng vị, ε = 0,1 ; mπ là khối
phục hồi đối xứng chiral trong môi trường lượng chân không của pion; f π là hằng số
hạt nhân đang là một trong những vấn đề phân rã của pion trong chân không; g, m và λ
quan trọng nhất và cũng là thách thức lớn là những hằng số tương tác.
nhất của vật lý hadron. Sự phục hồi từng Để thực hiện mục đích nói trên, trước tiên
phần của đối xứng chiral trong môi trường tác giả xác định biểu thức thế nhiệt động của
hạt nhân đã được phát hiện ở tính chất của các hadron trong rmôi trường hạt nhân, từ đó
các hadron trong những mô hình hiệu dụng thiết lập phương trình trạng thái mô tả các
của sắc động lực học lượng tử (QCD), mô tính chất của hadron cũng như khảo sát các
hình sigma tuyến tính, mô hình quark đơn quá trình chuyển pha có thể xảy ra.
521
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2548-3
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Từ (5) thu được mật độ entropi và mật độ
năng lượng của hadron trong môi trường hạt
Từ Lagrangian (1) tác giả thu được biểu
nhân như sau:
thức nghịch đảo của hàm truyền cây trong
* Mật độ entropi:
không gian xung lượng:
1 E
S 1 k , 0 , 0 2
T T 2 k dk E
kˆ M 0 0 (2) 0 1 e T
0 kˆ M 0 E
E E
...