Các yếu tố dự đoán tình trạng xâm lấn mạch máu vi thể ở bệnh nhân carcinôm tế bào gan

Nghiên cứu được thiết kế nhằm tìm hiểu về các đặc điểm giải phẫu bệnh có thể giúp dự đoán khả năng xâm nhập mạch máu vi thể ở các bệnh nhân cacinôm tế bào gan. Nghiên cứu tiến hành trên 313 trường hợp HCC được phẫu thuật tại bệnh viện Đại học Y dược Tp Hồ Chí Minh từ 4/2004 đến 4/2010.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các yếu tố dự đoán tình trạng xâm lấn mạch máu vi thể ở bệnh nhân carcinôm tế bào gan Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011 CÁC YẾU TỐ DỰ ĐOÁN TÌNH TRẠNG XÂM LẤN MẠCH MÁU VI THỂ Ở BỆNH NHÂN CARCINÔM TẾ BÀO GAN Lê Minh Huy*, Hứa Thị Ngọc Hà*, Nguyễn Thúy Oanh** TÓM TẮT Mục tiêu nghiên cứu: Tìm hiểu các đặc điểm giải phẫu bệnh có thể giúp dự đoán khả năng xâm nhập mạch máu vi thể ở các bệnh nhân cacinôm tế bào gan. Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, được tiến hành trên 313 trường hợp HCC được phẫu thuật tại bệnh viện Đại học Y dược Tp Hồ Chí Minh từ 4/2004 đến 4/2010. Các dữ kiện về đặc điểm giải phẫu bệnh của HCC được ghi nhận. Sử dụng phần mềm SPSS để lưu trữ và xử lý thống kê. Kết quả: 313 trường hợp HCC được tiến hành nghiên cứu. Tuổi trung bình là 55. Tỉ lệ nam:nữ là 3,4:1. Các trường hợp HCC có xâm lấn mạch máu được phát hiện trên vi thể chiếm tỉ lệ 51,4%, lớn hơn không đáng kể so với số trường hợp HCC không có xâm lấn mạch máu (48,6%). Nghiên cứu này cho thấy có sự tương quan giữa tình trạng xâm nhập mạch máu với AFP, số lượng u, kích thước u, độ mô học, đột biến p53. Tình trạng xâm nhập mạch máu không có sự tương quan với các đặc điểm giải phẫu bệnh khác. Kết luận: HCC có xâm lấn mạch máu vi thể chiếm tỉ lệ 51,4%. Có sự tương quan giữa tình trạng xâm nhập mạch máu với AFP, số lượng u, kích thước u, độ mô học, biểu hiện p53. Từ khóa: HCC, AFP, p53 ABSTRACT CLINICOPATHOLOGICAL FACTORS PREDICT MICROVASCULAR INVASION IN PATIENTS WITH HEPATOCELLULAR CARCINOMA Le Minh Huy, Hua Thi Ngoc Ha, Nguyen Thuy Oanh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 76 - 80 Objectives: To determine predictive clinicopathologic features for HCC with microvascular invasion. Subjects and Methods: A cross-sectional study was conducted from Apr 2004 to Apr 2010 on 313 HCC patients at the University Medical Center. Pathological features were recorded. SPSS software was used to store and analyze data. Results: There were 313 HCC patients with the mean age of 55. Male:female ratio was 3,4:1. 51,5% patients has microvascular invasion, compared to 48,6% in patiens without microvascular invasion. Independent predictors of microvascular invasion were tumor size, number, histologic grade, AFP, expression of p53. Conclusions: 51,5% patients has microvascular invasion. Tumor size, number, histologic grade, AFP, expression of p53 were significant associates of microvascular invasion. Keywords: HCC, AFP, p53. ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư gan nguyên phát là loại ung thư thường gặp, gây tử vong cao. Hiện nay đã có nhiều tiến bộ giúp chẩn đoán sớm và điều trị tốt hơn do bệnh nhân HCC được phát hiện sớm * Bộ môn Giải phẫu bệnh – Đại học Y Dược TPHCM ** Bộ Môn Ngọai Tổng Quát– Đại học Y Dược TPHCM Tác giả liên lạc: ThS Lê Minh Huy, ĐT: 0908888702, Email: lemhuy@yahoo.com 76 Chuyên Đề Ngoại Khoa Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011 hơn, có thể phẫu thuật làm sạch hoàn toàn. Nhưng tiên lượng của bệnh nhân ung thư gan vẫn còn rất xấu. Điều trị và khả năng sống thêm của bệnh nhân phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn bệnh lúc được chẩn đoán và những đặc điểm giải phẫu bệnh của khối ung thư và chức năng phần gan còn lại(1,3,5,6,7). Xâm lấn tĩnh mạch cửa hay tĩnh mạch gan, những mạch máu lớn có liên quan đến tình trạng tái phát sớm của HCC. Xâm lấn các mạch máu lớn có thể phát hiện bằng mắt thường qua quan sát các mạch máu lớn sau phẫu thuật hay qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm, CT… được gọi là xâm lấn mạch máu đại thể. Xâm lấn mạch máu đại thể thường gặp nhất là xâm lấn tĩnh mạch cửa, thể hiện qua hình ảnh huyết khối tĩnh mạch cửa. Xâm lấn mạch máu đại thể được nghiên cứu thấy có ảnh hưởng xấu đến tiên lượng sống của bệnh nhân sau phẫu thuật cắt u hay phẫu thuật ghép gan. Bệnh nhân HCC có xâm lấn mạch máu đại thể có thời gian sống trung bình là 2,7 tháng sau phẫu thuật. Xâm lấn mạch máu vi thể khó đánh giá được trước khi điều trị HCC, thậm chí với tất cả các phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất hiện nay. Nhiều nghiên cứu cho thấy xâm lấn mạch máu là yếu tố tiên lượng độc lập cho tiên lượng xấu của bệnh nhân HCC sau phẫu thuật(9,14). Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục đích tìm các đặc điểm giải phẫu bệnh có thể giúp dự đoán khả năng xâm nhập mạch máu vi thể trong cacinôm tế bào gan. ĐỐI TƯỢNG- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu 313 trường hợp carcinôm tế bào gan được phẫu thuật tại bệnh viên Đại học Y Dược Tp HCM và tiến hành nghiên cứu đặc điểm giải phẫu bệnh tại bộ môn Giải phẫu bệnh đại học Y Dược Tp HCM từ tháng 4/2004 đến 4/2010. Phương pháp nghiên cứu Tất cả 313 trường hợp carcinôm tế bào gan đều ghi nhận nồng độ AFP. Các bệnh phẩm Chuyên Đề Ngoại Khoa Nghiên cứu Y học được cắt lọc, xử lý mô, nhuộm thường quy với HE, reticulin. Các trường hợp nghiên cứu sẽ được tiến hành thu lập dữ liệu về tuổi, giới, và các đặc điểm giải phẫu bệnh sau: + Xâm lấn mạch máu vi thể: có ...