Các yếu tố tác động đến sự lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết Các yếu tố tác động đến sự lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh phân tích và xây dựng mô hình lựa chọn loại hình sở hữu nhà ở của người dân; trên cơ sở đó đề xuất một số kết luận và hàm ý đối với chính sách phát triển nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các yếu tố tác động đến sự lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh ICYREB 2021 | Chủ đề 4: Công nghệ tài chính và các chủ đề khác 833 CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ LỰA CHỌN HÌNH THỨC SỞ HỮU NHÀ Ở TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thủy Tiên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM Tóm tắt Sự chọn lựa hình thức sở hữu nhà ở (Housing tenure choice) là một quyết định quan trọng đối với mỗi cá nhân. Do đó, các nhà nghiên cứu thường tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi yếu tố nào là nhân tố chính tác động đến sự lựa chọn loại hình sở hữu nhà. Bài nghiên cứu sử dụng mô hình Multinomial Logit (MNL) nhằm kiểm chứng và phân tích sự ảnh hưởng của các nhân tố đến việc lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đưa ra các hàm ý đối với chính sách phát triển nhà ở tại đô thị. Kết quả nghiên cứu cho thấy các biến thu nhập dài hạn; giáo dục, tuổi của thành viên đại diện (người có thu nhập chính), cấu trúc gia đình (số thành viên trong hộ, tỷ lệ người già) và khu vực cư trú là những biến chính tác động đến sự lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở của các hộ gia đình tại thành phố Hồ Chí Minh. Từ khóa: Chính sách nhà ở, lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở, thành phố Hồ Chí Minh FACTORS AFFECTING HOUSING TENURE CHOICE IN HO CHI MINH CITY Abstract Housing tenure choice is an important decision for each individual. Therefore, researchers often seek to answer the question of which are the main factors influencing the choice of housing tenure. This study uses the Multinomial Logit model (MNL) to test and analyze the influence of factors on the choice of housing tenure in Ho Chi Minh City, thereby providing some implications for housing policy in urban areas. The results confirm that permanent income, education, age of representative member (main earner), and family structure (number of members in the household, the proportion of elderly people) are the main variables affecting the choice of housing tenure in Ho Chi Minh City. Keywords: Housing policy, Housing tenure choice, Ho Chi Minh City. 1. Giới thiệu Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những đầu tàu về kinh tế - tài chính của Việt Nam. Ngoài những thành tựu đã đạt được thì sự phát triển nhanh và mạnh của thành phố cũng gây không ít khó khăn, áp lực đối với chính sách phát triển đô thị, đặc biệt trong lĩnh vực nhà ở. Theo báo cáo của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, Việt Nam có khoảng 690 nghìn hộ dân tại thành thị (tương ứng với khoảng 3,2 triệu người) đang sống trong điều kiện nhà ở 834 ICYREB 2021 | Chủ đề 4: Công nghệ tài chính và các chủ đề khác có diện tích bình quân dưới 6m2/người. Giá nhà tại thành phố Hồ Chí Minh vẫn còn cao và vượt xa thu nhập của người dân đã gây những áp lực rất lớn đối với chính sách nhà ở. Nếu so sánh giá bình quân một căn hộ chung cư thuộc phân nhóm trung bình - thấp vào khoảng 2 tỷ đồng thì giá nhà gấp 28 lần thu nhập trung bình của sinh viên mới ra trường (72 triệu đồng/năm), gấp 17 lần thu nhập bình quân của nhân viên có kinh nghiệm lâu năm (120 triệu đồng/năm) và gấp 7 lần thu nhập của nhóm quản lý (264 triệu đồng/năm). Bình quân người lao động tại thành phố Hồ Chí Minh phải mất từ 20 đến 30 năm mới mua được một căn hộ thuộc phân khúc trung bình - thấp, trong khi tại các nước phát triển khác chỉ mất từ 7 đến 10 năm. Những phân tích trên cho thấy thu nhập là một trong những nhân tố chính tác tác động đến sự lựa chọn các hình thức sở hữu nhà ở và quyết định này có ý nghĩa quan trọng đối với các hộ gia đình, xuất phát từ quan điểm “An cư, lạc nghiệp” trong tư tưởng người dân. Việc nghiên cứu và xây dựng mô hình phân tích các nhân tố tác động đến sự lựa chọn loại hình sở hữu nhà ở cũng được quan tâm tại nhiều nghiên cứu trên thế giới. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác nhau ở những thời điểm và thị trường nhà ở khác nhau đều cho các kết quả không đồng nhất. Xuất phát từ tình hình thực tiễn tại thành phố Hồ Chí Minh, cũng như sự thiếu hụt các nghiên cứu thực nghiệm tại Việt Nam, tác giả tiến hành phân tích và xây dựng mô hình lựa chọn loại hình sở hữu nhà ở của người dân; trên cơ sở đó đề xuất một số kết luận và hàm ý đối với chính sách phát triển nhà ở tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu 2.1. Các nghiên cứu trên thế giới Quyết định lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở là một trong những quyết định quan trọng đối với các hộ gia đình. Vì vậy, vấn đề này đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu trên thế giới. Các tác giả thường tập trung phân tích các yếu tố liên quan đến quyết định sở hữu hoặc thuê nhà của các hộ gia đình và mức độ tác động của chúng. Nhiều tác giả xem sự lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở là một quyết định độc lập; một số tác giả lại cho rằng nó chỉ là một phần trong các quyết định mà người tiêu dùng phải đưa ra liên quan đến tiêu dùng và đầu tư. Do đó, quyết định sở hữu nhà ở thường được phân tích cùng với quyết định di chuyển của hộ, các thuộc tính của nhà ở, thuộc tính hộ gia đình hoặc được phân tích như một yếu tố của quyết định tiêu dùng đầu tư. Boehm (1981) phân tích vấn đề về sở hữu nhà ở trong bối cảnh các hộ gia đình có sự thay đổi chỗ ở. Ông đã giả định các hộ gia đình ra quyết định đồng thời về nhà ở và và khả năng thay đổi chỗ ở. Ông đã chứng minh sự phụ thuộc mạnh mẽ của 2 quyết định và cho rằng chúng bị ảnh hưởng bởi những yếu tố giống hệt nhau. Kan (2000) đã tranh luận về cách tiếp cận của Boehm (1981) khi nêu ra những nhược điểm của việc sử dụng dữ liệu bảng và cho rằng chỉ những người có thay đổi chỗ ở gần đây mới được lựa chọn trong mẫu hồi quy. Nghiên cứu của ông đã đưa ra cách tiếp cận ưu việt hơn bằng cách phỏng vấn những gia đình đã thay đổi chỗ ở. Kan (2000) đã chứng minh sự phụ t ...