Các yếu tố tác động đến tỷ lệ an toàn vốn của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Trong bài viết này, tác giả nghiên cứu các yếu tố tác động đến tỷ lệ an toàn vốn của các NHTM Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2010-2018. Thông qua nghiên cứu này nhằm xác định và đo lường mức độ tác động của các yếu tố đến tỷ lệ an toàn vốn của các NHTM Việt Nam, từ đó đưa ra một số kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao tỷ lệ an toàn vốn của các NHTM Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các yếu tố tác động đến tỷ lệ an toàn vốn của các ngân hàng thương mại Việt Nam TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP Số 25 – Tháng 11/2020 CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN TỶ LỆ AN TOÀN VỐN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM Determinants of capital adequacy ratio in Vietnam Commercial Banks Trần Thị Mỹ Hạnh1 1 Học viên Cao học Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An tranhanh253@gmail.com Tóm tắt — Từ năm 2020, các ngân hàng sẽ phải tuân thủ tỷ lệ an toàn vốn (CAR) theo tiêu chuẩn của Basel II với những quy định khắt khe hơn. Tuy nhiên, đến hết năm 2019 chỉ có 16 Ngân hàng Thương mại cổ phần đáp ứng tỷ lệ này. Muốn nâng cao tỷ lệ an toàn vốn, các ngân hàng phải xác định các yếu tố tác động đến nó. Vì vậy, mục tiêu chính của nghiên cứu này là tìm ra những yếu tố nội tại của ngân hàng tác động đến tỷ lệ an toàn vốn. Bài nghiên cứu sử dụng mẫu 19 Ngân hàng Thương mại Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2010-2018 với mô hình hồi quy gồm 6 biến độc lập. Kết quả nghiên cứu bằng phương pháp bình phương nhỏ nhất tổng quát (GLS) cho thấy quy mô ngân hàng (SIZE), hệ số đòn bẩy (LEV), tỷ lệ huy động vốn (DEP) có tác động âm lên CAR. Trong khi đó, tỷ lệ cho vay (LOA) và tỷ lệ nợ xấu (NPL) có tác động dương lên CAR. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) tác động không có ý nghĩa thống kê lên tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng. Abstract — From 2020, banks will have to comply with capital adequacy ratio (CAR) under Basel II standards with stricter regulations. However, by the end of 2019, only 16 joint stock commercial banks will meet this ratio. To improve the capital adequacy ratio, banks must identify the factors affecting it. Therefore, the main objective of this study is to understand the internal factors of the bank that affect capital adequacy ratio. The paper uses a sample of 19 Vietnamese commercial banks from 2010-2018 with a regression model of 6 independent variables. Research results using the method of Generalized Least Squares (GLS) show that bank size (SIZE), leverage ratio (LEV), deposits ratio (DEP) have a negative impact on CAR. Meanwhile, the loan ratio (LOA) and non performing loans ratio (NPL) have a positive impact on CAR. The study also shows that return on assets (ROA) does not have a statistically significant impact on a bank's CAR. Từ khóa — Tỷ lệ an toàn vốn, Basel, GLS, Ngân hàng Thương mại Việt Nam. 1. Giới thiệu Tỷ lệ an toàn vốn là thước đo quan trọng để đo mức độ an toàn hoạt động của ngân hàng, được các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực ngân hàng thuộc Ủy ban Basel xây dựng và phát triển. Basel là hiệp ước đưa ra các nguyên tắc chung, các luật ngân hàng của Ủy ban Basel về giám sát hoạt động ngân hàng [10]. Hiện tại, Việt Nam chỉ đang áp dụng theo nền tảng, định hướng của Basel II. Đây cũng là yêu cầu cần thiết đối với hệ thống Ngân hàng Thương mại (NHTM) Việt Nam hiện nay trong xu thế hội nhập và mở cửa thị trường, nhằm tăng cường năng lực hoạt động, hạn chế rủi ro và nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam trong thời gian tới. Trên cơ sở định hướng triển khai Basel II theo đề án của Chính Phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn theo tiêu chuẩn Basel II là ngoài vốn có tính đến rủi ro về tín dụng, còn tính đến rủi ro hoạt động và rủi ro thị trường, tỷ lệ tối thiểu là 8%, thông tư này được áp dụng từ 01/01/2020 [6]. Tỷ lệ an toàn vốn của hệ thống ngân hàng nước ta bình quân khoảng 12,21% theo số liệu đến ngày 30/11/2019 công bố trên trang NHNN, trong đó khối NHTM nhà nước chỉ có 10,55%, của các Ngân hàng TMCP là 10,63% thấp hơn mức trung bình của toàn hệ thống và thấp hơn năm 2018 [12]. Trong bài viết này, tác giả nghiên cứu các yếu tố tác động đến tỷ lệ an toàn vốn của các NHTM Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2010-2018. Thông qua nghiên cứu này nhằm xác định và đo lường mức độ tác động của các yếu tố đến tỷ lệ an toàn vốn của các NHTM Việt 64 TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP Số 25 – Tháng 11/2020 Nam, từ đó đưa ra một số kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao tỷ lệ an toàn vốn của các NHTM Việt Nam trong thời gian tới. 2. Phương pháp nghiên cứu 2.1. Mô hình và phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng mô hình nghiên cứu dựa trên sự kế thừa mô hình nghiên cứu của tác giả Thân Thị Thu Thủy và Nguyễn Kim Chi [9] và có thay đổi như sau : CARit = β0 + β1*SIZEit + β2*ROAit + β3*LEVit + β4*DEPit + β5*LOAit + β6*NPLit + μit Trong đó: CARit: Tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng i tại thời điểm t. (SIZE)it: Quy mô ngân hàng i tại thời điểm t, được lượng hóa bằng logarit tự nhiên của tổng tài sản ngân hàng. (ROA)it: Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản của ngân hàng i tại thời điểm t. (LEV)it: Hệ số đòn bẩy của ngân hàng i tại thời điểm t, được lượng hóa bằng tổng vốn huy động trên vốn chủ sở hữu. (DEP)it: Tỷ lệ huy động vốn của ngân hàng i tại thời điểm t, được lượng hóa bằng tổng vốn huy động trên tổng tài sản. (LOA)it: Tỷ lệ cho vay của ngân hàng i tại thời điểm t, được lượng hóa bằng tổng dư nợ cho vay trên tổng tài sản. (NPL)it: Tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng i tại thời điểm t, được lượng hóa bằng tổng nợ xấu (nhóm 3, 4,5) trên tổng dư nợ. μit: phần dư của mô hình của ngân hàng i tại thời điểm t. β0: hệ số góc của phương trình. βi (i = 1, 2, 3, 4, 5, 6) là hệ số hồi quy của các biến độc lập. Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng nhằm xác định và đo l ...