Cách khai thác chủ đề số học trong các kì thi toán quốc tế Kangaroo

Bài viết đề cập nội dung: Xây dựng từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt có chú ý gì, thống kê và vận dụng các thuật ngữ Toán học - chủ đề “Số học” trong các đề thi Toán quốc tế Kangaroo, đưa ra khó khăn và cách xử lí.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách khai thác chủ đề số học trong các kì thi toán quốc tế KangarooTẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 48/2021 21 CÁCH KHAI THÁC CHỦ ĐỀ SỐ HỌC TRONG CÁC KÌ THI TOÁN QUỐC TẾ KANGAROO Phùng Ngọc Thắng, Nguyễn Thị Huyền Trang Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Tóm tắt: Các kỳ thi toán quốc tế như Kangaroo đang được mở rộng trong xu thế hội nhập. Từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt đang được xem như là nguồn tài liệu hỗ trợ cần thiết cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy - học kì thi Toán quốc tế Kangaroo. Bài báo đề cập nội dung: Xây dựng từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt có chú ý gì, thống kê và vận dụng các thuật ngữ Toán học - chủ đề “Số học” trong các đề thi Toán quốc tế Kangaroo, đưa ra khó khăn và cách xử lí. Từ khóa: Từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt, môn Toán, học sinh Tiểu học, kì thi Toán quốc tế Kangaroo, số học. Nhận bài ngày 15.2.2021; gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày 20.3.2021 Liên hệ tác giả: Phùng Ngọc Thắng; Email: pnthang@daihocthudo.edu.vn1. MỞ ĐẦU Hiện nay, xu hướng dạy Toán bằng Tiếng Anh ở trường Tiểu học đang được đẩy mạnh.Có rất nhiều kỳ thi toán quốc tế trong đó có kì thi Toán quốc tế Kangaroo được tổ chức vớimục tiêu thúc đẩy phong trào dạy và học Toán theo định hướng quốc tế với phương phápphát triển tư duy thông qua các bài toán ứng dụng thực tế. Tuy nhiên, việc dạy và học để họcsinh có thể đạt được kết quả cao có nhiều khó khăn như: Thuật ngữ, nguồn tài liệu,... Để cóthể ôn luyện tốt kì thi Toán quốc tế Kangaroo này, bên cạnh sự hướng dẫn trực tiếp của giáoviên, rất cần thiết để có nguồn tài liệu hỗ trợ học tập, có thể kể đến là từ điển thuật ngữ Toánhọc Anh - Việt. Trong phạm vi bài báo này, chúng tôi hướng tới đối tượng là: Cách khai tháctừ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt vào chủ đề “Số học” trong kì thi Toán quốc tếKangaroo.2. NỘI DUNG2.1. Cơ sở lí luận2.1.1. Yêu cầu và Nguyên tắc xây dựng từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt Để có thể khai thác được đúng và đủ một đề khi thi toán quốc tế chúng ta cần phải xâydựng hệ thống từ điển thuật ngữ Anh –Việt.22 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI a. Các yêu cầu cần đạt: Khi xây dựng từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt, cần đạtđược các yêu cầu cần phải lưu tâm trong kì thi Toán quốc tế Kangaroo - Thứ nhất, lựa chọn thuật ngữ chính xác. Một thuật ngữ Toán học chính xác có nghĩalà nó chỉ biểu đạt được một khái niệm duy nhất mà không gây nhầm lẫn và ngược lại, mỗikhái niệm cũng chỉ nên có một thuật ngữ Toán học duy nhất. - Thứ hai, cần viết thật ngắn gọn, súc tích. Yêu cầu này được nhấn mạnh khi xây dựngtừ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt. Nếu không xác định nguyên tắc này trong biên soạntừ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt thì dễ bị sa đà vào giải thích những nội dung liên quanđến sách tham khảo hay tài liệu hướng dẫn. b. Các nguyên tắc xây dựng từ điển thuật ngữ Toán học Anh - Việt - Thứ nhất, đảm bảo tính sư phạm. Khi lựa chọn thuật ngữ Toán học cần phải đảm bảohọc sinh tiếp thu đầy đủ về kiến thức, kĩ năng và phù hợp với yêu cầu của chương trình Toánhọc. Giáo viên có thể kết hợp hệ thống thuật ngữ với các phương pháp dạy học khác như sửdụng kênh hình, kênh chữ để nâng cao hiệu quả dạy học. - Thứ hai, đảm bảo tính hệ thống. Tính hệ thống biểu hiện ở cả hai mặt nội dung vàhình thức. Đầu tiên phải đảm bảo tính hệ thống về mặt nội dung trong toàn bộ hệ thống cáckhái niệm thuật ngữ Toán học. Bên cạnh đó, tính hệ thống về hình thức được thể hiện rất rõtrong cấu tạo của thuật ngữ. - Thứ ba, đảm bảo nguyên tắc kết hợp hài hòa giữa chuẩn mực quốc tế với thực tiễnViệt Nam. Mỗi thuật ngữ Toán học Anh - Việt phải đảm bảo nguyên tắc này nhằm tránh việcrập khuôn và sao nguyên bản nội dung giải thích về khái niệm của quốc tế. Chính vì vậy,tính quốc tế được coi là cái khuôn hình thức để định hình cho thuật ngữ còn tính dân tộc làđiều kiện để cho thuật ngữ tồn tại trong một ngôn ngữ cụ thể.2.1.2. Các dạng toán thường gặp trong đề thi Kangaroo - chủ đề số học Để khai thác được một đề khi Toán quốc tế, sau khi ta nắm được hệ thống từ vựng thìviệc nắm vững các dạng toán sẽ giúp học sinh có thể tìm ra phương án thích hợp để giải bàitập. Trong chương trình số học ở bậc tiểu học, chủ đề số học rất đa dạng về dạng bài. Chủđề này xuyên suốt toàn bộ chương trình Toán ở Tiểu học bao gồm các dạng bài chính như:đếm số, điền số thích hợp vào chỗ chấm, các dạng toán về dãy số,... Việc nắm được các dạngcơ bản bằng tiếng Việt sẽ là nền tảng vững chắc, để khi kết hợp với ngoại ngữ thì học sinhcó thể giải quyết được bài toán.2.2. Một số hướng khai thác nội dung “Số học” trong kì thi Toán quốc tế Kangaroo2.2.1. Khai thác thuật ngữ Toán học Anh - Việt Một số thuật ngữ Toán học Anh - Việt có nội dung “Số học” thường gặp trong đề thiToán quốc tế Kangaroo dạng từ điển giấy thường gặp.TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 48/2021 23 Thuật ngữ Toán học bằng Thuật ngữ Toán học bằng STT Tiếng Anh Tiếng Việt 1. add cộng 2. ascend tăng lên 3. average trung bình cộng 4. calculate tính toán 5. compare so sánh 6. count đếm số 7. decimal số thập phân 8. denominator mẫu số 9. difference hiệu 10. digit con số 11. divided into chia ra 12. ...