Cách Phòng Trị Bệnh Lúa Von

Bệnh lúa von còn gọi là bệnh mạ đực, bệnh thối gốc (Foot-rot), hay bệnh vươn lóng (elongation disease). Tiếng Nhật gọi là bệnh bakanae. Do nấm Fusarium moniliforme-Gibberella fujikuroi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách Phòng Trị Bệnh Lúa VonCách Phòng Trị Bệnh Lúa VonBệnh lúa von còn gọi là bệnh mạ đực, bệnh thối gốc (Foot-rot), hay bệnhvươn lóng (elongation disease). Tiếng Nhật gọi là bệnh bakanae. Do nấmFusarium moniliforme-Gibberella fujikuroi. Bệnh có thể xuất hiện và gây hạitừ khi cây lúa còn ở giai đoạn mạ cho đến lúc thu họach. Cây lúa bị bệnh lúa von Vòng đời bệnh lúa vonNấm bệnh lưu tồn trong phôi hạt giống và trong đất, do bào tử phân sinh vàquả thể bầu ở vết bệnh được nước mưa làm rơi xuống đất, tồn tại trong đất vàtrở thành nguồn bệnh. Trên đồng ruộng, bào tử phân sinh có thể tồn tại và giữsức sống ở trong đất từ 4-6 tháng.Bệnh thường phát sinh vào những năm có thời tiết ấm áp, ẩm độ cao và ánhsáng yếu. Nấm bệnh có thể phát triển được ở nhiệt độ 10-370C (thích hợpnhất là từ 24-320C).Bón phân đạm quá cao tạo điều kiện thích hợp cho bệnh phát triển. Bệnh còncó thể lây truyền qua không khí, gió hoặc nước, qua tàn dư của cây bị bệnh vụtrước (rơm rạ), nhưng chủ yếu là qua hạt giống, vì thế muốn hạn chế bệnh rấtcần phải xử lý hạt giống trước khi gieo hạt. Các bộ phận ở phía dưới của câynhư rễ, gốc thân dễ bị nhiễm bệnh hơn các bộ phận ở phía trên của cây nhưbẹ lá, đốt thân. Thực tế đồng ruộng cho thấy ở giai đoạn mạ và thời kỳ đónđòng, thường bị nhiễm bệnh mạnh nhất.Nghiên cứu mới về thực vật học, một số nhà khoa học cho rằng có sự thamgia của 2 chất kích thích tố gibberelin (GA3) và acid fusaric (C10H13NO2).Chính kích thích tố gibberrelin gây nên sự vươn lóng và acid fusaric gây nênsự còi cọc.Ở Nhật, các nhà khoa học đã phát hiện bệnh lúa von trong nhiều loại cỏ họhòa bản (chẳng hạn Panicum miliaceum L.), trên lúa mạch, bắp, lúa miến vàmía đường. Các loài ký chủ phụ của nấm bệnh bao gồm cà chua, chuối, đậuđũa.v.v...1. Triệu chứngTriệu chứng chung nhất của cây bị bệnh lúa von là cây phát triển cao vọt,mảnh khảnh. Lá lúa từ màu xanh lục chuyển dần sang màu xanh nhạt rồi vànggạch cua, cứng giòn và chết nhanh chóng.Lóng thân cây bệnh phát triển dài ra, thường mọc nhiều rễ phụ ở đốt (rễ gió)và có thể thấy lớp phấn trắng phớt hồng bao quanh đốt thân và vị trí xungquanh đốt thân.Nếu bị nhiễm muộn, lá bị khô, giảm số chồi. Nếu nhiễm vào giai đoạn trướckhi đâm chồi, cây mạ bị chết khô. Trường hợp sống sót, trỗ bông với toàn hạtlép hoặc lững. Chính những hạt lép lửng này, mang mầm bệnh. Vỏ hạt màuxám, nếu thời tiết ẩm ướt, trên vỏ hạt có thể xuất hiện lớp phấn trắng phớthồng. Nếu thời tiết khô, trên đốt thân và vỏ hạt có nhiều chấm nhỏ li ti màuxanh đen.2. Mô tả nấm bệnhNấm bệnh có cả hai loại cuống bào tử đính nhỏ và lớn. Sợi nấm phân cành vàchia thành ngăn. Mầm bệnh sản sinh nang bào tử, được hình thành trong mộttúi, gọi là túi nang. Nang chứa trong các thể quả, gọi là thể quả túi hay thể quảbào tử được xem như là các thể quả dạng chai.Các thể quả dạng chai này có màu xanh sậm và đo được từ 250-330 x 220-280 µm (micrometre, hệ đo lường Quốc tế, một khoảng cách bằng một phầntriệu mét). Chúng có hình cầu hay bầu dục, hơi xù xì. Nang có hình trụ, dạngpít-tông, phía trên dẹp và kích thước từ 90-102 x 7-9 µm. Nang chứa từ 4 – 6bào tử, có khi 8. Các bào tử thường có một vách ngăn và kích thước khoảng15 x 5,2 µm, thỉnh thoảng lớn hơn từ 27 - 45 x 6 - 7 µm.Cuống bào tử đỉnh có dạng bột trắng có thể nhìn thấy ở gốc hoặc phần dướicủa các cây bệnh. Nếu nhìn qua kính hiển vi, các hạt bị nhiễm bệnh có nhữngthể sợi nấm phủ long tơ mịn, trắng bao phủ toàn bộ hạt. Về sau phát triềnthành dạng bột do sự hình thành bào tử đính.Không phải tất cả cây mạ bị nhiễm biểu thị cùng triệu chứng nói trên, thỉnhthoảng chúng biểu hiện còi cọc hoặc khó phát hiện.3. Một số biện pháp phòng trị cấp thời.Không sử dụng hạt lúa ở những ruộng đã bị bệnh làm giống cho vụ sau.Sử dụng giống lúa xác nhận, mua ở các Trung tâm, Viện, Trường, Trạm, Trạihoặc những nơi sản xuất giống có uy tín. Hạt giống xác nhận phải đạt tiêuchuẩn: Không chứa quá 10 hạt cỏ dại trong 1 kg hạt giống;Đối với lúa cấy, khi nhổ mạ cần chú ý tránh làm đứt chồi, rễ, tránh dập nátcây mạ, để hạn chế sự xâm nhập của nấm bệnh vào bên trong cây.Kiểm tra ruộng lúa thường xuyên để phát hiện và nhổ bỏ kịp thời những câybị bệnh, đem ra khỏi ruộng tiêu hủy.Bố trí mùa vụ hợp lý, sạ thưa, bón phân cân đối giữa đạm, lân và kali để câysinh trưởng, phát triển tốt, làm giảm bớt sự nhiễm bệnh của cây.Bệnh chủ yếu lây qua hạt giống và lưu tồn trong đất. chính vì thế, 2 biện phápđược đề xuất trong phòng trừ là xử lý hạt giống và đất trước khi gieo sạ.4. Xử lý hạt giốngLoại bỏ toàn bộ hạt lép lửng, hạt cỏ trong nguồn giống gieo sạ.Trước khi ngâm ủ, cần sàng sảy lại để loại bỏ hạt cỏ hoặc đãi trong nướcnhiều lần để loại hạt cỏ và những hạt lúa lép, lửng. Nếu số hạt cỏ hơi nhiều>10 hạt/kg hạt giống thì nên tiến hành đãi bằng dung dịch nước muối 15%a. Dùng dung dịch nước muối tỷ trọng = 1,13Lúa giống ngâm ...