Cảm hứng nhàn tản trong thơ chữ Hán Nguyễn Du

Nguyễn Du (1765-1820) là tập đại thành của văn học trung đại Việt Nam. Ngoài tác phẩm bất hủ “Đoạn trường tân thanh” và một số tác phẩm Nôm khác, ông có để lại 3 tập thơ chữ Hán với tổng số 249 bài. Qua đây, thi hào đã có dịp thể hiện, gửi gắm và ký thác nhiều tâm sự về thế đạo nhân tâm cũng như thân phận của một kẻ sĩ tài hoa nhưng cuộc đời nhiều cay đắng, tủi nhục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảm hứng nhàn tản trong thơ chữ Hán Nguyễn Du TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 23 (48) - Thaùng 12/2016 Cảm hứng nhàn tản trong thơ chữ Hán Nguyễn Du Relaxed inspiration in Nguyen Du’s poems written in Han (class Chinese) PGS.TS. Lê Văn Tấn Học viện Khoa học Xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Le Van Tan, Assoc.Prof., Ph.D., Graduate Academy of Social Sciences, Vietnam Academy of Social Sciences TS. Nguyễn Thị Hưởng Học viện Khoa học Xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Nguyen Thi Huong, Ph.D., Graduate Academy of Social Sciences, Vietnam Academy of Social Sciences Tóm tắt Nguyễn Du (1765-1820) là tập đại thành của văn học trung đại Việt Nam. Ngoài tác phẩm bất hủ “Đoạn trường tân thanh” và một số tác phẩm Nôm khác, ông có để lại 3 tập thơ chữ Hán với tổng số 249 bài. Qua đây, thi hào đã có dịp thể hiện, gửi gắm và ký thác nhiều tâm sự về thế đạo nhân tâm cũng như thân phận của một kẻ sĩ tài hoa nhưng cuộc đời nhiều cay đắng, tủi nhục. Trên hành trình ấy, những lúc thân mhỏi, tâm mệt, Nguyễn Du đã tìm đến với thiên nhiên, cuộc sống thôn dã như một phương thức để giải tỏa những ưu tư và giữ gìn khí tiết thanh cao. Điều này tạo nên trong thơ chữ Hán của ông cảm hứng về cái nhàn hay cảm hứng nhàn tản. Đây là nội dung chính được chúng tôi triển khai trong bài viết của mình. Từ khóa: Nguyễn Du, văn học trung đại, thơ chữ Hán, nhàn tản. Abstract Nguyen Du was the greatest writer of Vietnamese medieval literature. In addition to the immortal work “Doan truong tan thanh” and some works written in Chu Nom (Demotic script), he left three volumes of poetry with 249 poems written in Han. Through these poems, the poet had a chance of expressing his thoughts about human mind and the history of a talented artist who had a hard and bitter life. During the journey, when tired, Nguyen Du came into the nature and enjoyed the rural life, which was regarded as a means helping him to alleviate his sorrows and keep his noble nature. It brought his poems written in Han a relaxation or relaxed inspiration. The article is about this content. Keywords: Nguyen Du, Vietnamese medieval literature, Han poetry, relaxed inspiration. 1. Từ sự lựa chọn của kẻ sĩ trong Và ở vào mỗi một giai đoạn lịch sử, một thời loạn… tình huống hay một số phận, người ta lại Đại thi hào Nguyễn Du (1765-1820), tìm thấy ở Nguyễn Du những kinh nghiệm tập đại thành của văn chương trung đại, có ý nghĩa sâu sắc, máu thịt. Nguyễn Du niềm vinh dự cho bất kỳ một nền văn học cùng với những đứa con tinh thần của ông dân tộc nào đã cách chúng ta ngót một góc lẽ đó mà đã đi vào đời sống tinh thần người phần tư của thiên niên kỷ song những giá Việt suốt ngần ấy tháng năm và sẽ còn trị tình thần mà ông để lại luôn sống mãi. đồng hành suốt chiều dài quê hương, đất 53 nước tới mai sau. lựa chọn của lịch sử (ý của C.Max), cái Nguyễn Du sinh ra trong một gia đình khát vọng kinh bang tế thế từng cháy rừng có truyền thống khoa bảng và văn chương. rực ở những tiền bối (như Nguyễn Phi Cụ thân sinh Nguyễn Nghiễm (1708-1775) Khanh, Nguyễn Trãi, Phùng Khắc và người anh trai cùng cha khác mẹ Khoan…) đến thời đại của Nguyễn Du đã Nguyễn Khản (1734-1786) của nhà văn không còn nữa. Thời thế, sự “va đập” có đều nổi tiếng về tài năng, trí tuệ cũng như tính định mệnh của xã hội đã đẩy thi hào phong lưu một thuở. Mẹ Nguyễn Du là bà sang một hướng khác, hướng mà ở đó ông Trần Thị Tần (1740-1778) thì nổi tiếng đã ghi dấu vĩnh viễn, trường tồn như ngọn xinh đẹp, đa tình lại có tài xướng ca. Chắc núi Hồng, như dòng sông Lam quê hương hẳn, tính cách, tố chất ở thi hào đã chịu trong trái tim của độc giả muôn đời. những ảnh hưởng không nhỏ từ ba con Xin nói thêm, trong thời kỳ trung đại, người này. Tiếc là cả cha và mẹ đều mất với bất kỳ sĩ hoạn nào, một khi đã theo học khi Nguyễn Du còn nhỏ khiến những định Nho giáo đều mang trong mình cái khát hướng ban đầu cho một sự nghiệp ở thi hào vọng được mang tài năng, tâm huyết của có nhiều dang dở. Đến ở với người anh trai mình để phục vụ triều đại, phục vụ đất chưa được bao lâu thì xảy ra “Vụ án năm nước, nhân dân. Song đường đi của mỗi Canh Tý”, Nguyễn Khản bị khép tội mưu người mỗi khác. Có người thành, có người loạn và bị bắt giam ở nhà Châu Quận công. bại, có người có cơ hội có người lại khôn ...