Cảnh báo từ các bệnh lý mạch máu não (Kỳ II)

Hiện tượng này là do giảm dòng máu trong nhiều giây hoặc một vài phút. Nếu dòng máu này ngưng chảy lâu hơn một vài phút thì sẽ gây ra nhồi máu não. Nguyên nhân do vật nghẽn mạch từ tim hay các mạch máu lân cận di chuyển đến. Nhận diện nhồi máu nãoTrong vòng 10 giây sau khi dòng máu não ngưng chảy thì xảy ra rối loạn chuyển hóa mô não. Nếu tuần hoàn não được phục hồi thì các rối loạn chức năng này cũng được phục hồi hoàn toàn ngay. Nếu kéo dài một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảnh báo từ các bệnh lý mạch máu não (Kỳ II) Cảnh báo từ các bệnh lý mạch máu não (Kỳ II) Kỳ II: Thiếu máu não cục bộ và nhồi máu não Hiện tượng này là do giảm dòng máu trong nhiều giây hoặc một vài phút.Nếu dòng máu này ngưng chảy lâu hơn một vài phút thì sẽ gây ra nhồi máu não.Nguyên nhân do vật nghẽn mạch từ tim hay các mạch máu lân cận di chuyển đến. Nhận diện nhồi máu não Trong vòng 10 giây sau khi dòng máu não ngưng chảy thì xảy ra rối loạnchuyển hóa mô não. Nếu tuần hoàn não được phục hồi thì các rối loạn chức năngnày cũng được phục hồi hoàn toàn ngay. Nếu kéo dài một vài phút thì sẽ cóthương tổn thần kinh. Cùng với sự phục hồi lại dòng máu não thì việc phục hồichức năng phải mất nhiều phút hay nhiều giờ, và có thể không hoàn toàn. Ngoàira, trong quá trình tuần hoàn não suy giảm thì các thành phần trong máu có thểlắng đọng, nội mô mao mạch có thể bị phù nề và dòng máu không thể tự tái lập lạiđược kể cả khi nguyên nhân chính gây suy giảm tưới máu não đã được điều chỉnhlại (hiện tượng không có dòng chảy). Nếu thời gian thiếu máu cục bộ kéo dài hơnthì sẽ gây hoại tử mô rõ ràng. Phù não xuất hiện và tiến triển trong 2-4 ngày tiếptheo. Nếu vùng nhồi máu mà lớn thì sự phù nề này có thể gây hiệu ứng khối đángkể với tất cả các hậu quả kèm theo. Thiếu máu cục bộ do xơ vữa động mạch Xơ vữa thường nặng nhất tại chỗ phân nhánh của các động mạch, thườngảnh hưởng tới gốc của động mạch cảnh trong ở cổ và gốc của các động mạch lớnvà nhỏ trong sọ. Mặc dù những người bị vữa xơ động mạch thường hay bị đột qụynhất, song mối tương quan này chỉ tương đối. Có những bệnh nhân bị nhồi máulớn lại có bệnh tối thiểu, và có những bệnh nhân không có một triệu chứng thiếumáu cục bộ nào lại bị một hoặc nhiều tắc nghẽn lớn ở động mạch não. Các mảng xơ vữa có thể gây hẹp động mạch, tạo ra một tắc nghẽn huyếtđộng học của dòng máu. Nếu sự giảm lưu thông máu não không quá trầm trọng thìsẽ gây thiếu máu cục bộ thoảng qua hoặc thường trực. Ngoài ra, các vật nghẽnmạch (các mảng xơ vữa bong ra khỏi thành mạch, trở thành vật tắc nghẽn hoặcgây hình thành huyết khối) cũng là một nguyên nhân quan trọng gây thiếu máucục bộ và nhồi máu võng mạc và bán cầu não. Thiếu máu cục bộ não lúc đầu gây ra phù tế bào, rồi về sau là phù mạch.Trong vòng nhiều phút sau khi khởi phát thiếu máu cục bộ, các tế bào bắt đầusưng lên, nhất là những tế bào quanh các mao mạch. Kể cả khi tuần hoàn được táilập thì các mao mạch bị chèn ép cũng không thể tái tưới máu được làm cho thiếumáu cục bộ và hoại tử trở nên trầm trọng hơn. Những hậu quả nghiêm trọng Thiếu máu não thoáng qua: Biểu hiện bằng thiếu hụt thần kinh kéo dài dưới24 giờ, thường 5-20 phút. Sự thiếu hụt này là khu trú và giới hạn ở một vùng nãođược một động mạch đặc thù tưới máu. Cơn này khác với tiền ngất hay ngất là dothiếu máu não lan tỏa chứ không phải thiếu máu não cục bộ khu trú. Thiếu máunão thoáng qua là dấu hiệu báo trước một đột qụy thực sự sắp xảy ra. Nếu các triệuchứng kéo dài trên 24 giờ thì nhồi máu não đã xảy ra. Thiếu hụt thần kinh do thiếu máu cục bộ có thể hồi phục: Là thuật ngữthường được dùng để chỉ một sự cố do thiếu máu cục bộ mà sự thiếu hụt thần kinhnày thường hồi phục được trong khoảng thời gian từ 24 - 72 giờ, song cũng có thểcần tới 1 tuần mới hồi phục được. Đột qụy hoàn toàn hoặc nhồi máu não: Diễn biến điển hình tới mức thiếuhụt thần kinh tối đa trong vòng vài giờ. Đột qụy hoàn toàn đôi khi được báo trướcbởi một hoặc nhiều cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua trong nhiều ngày hoặc thángtrước. Các trường hợp này phần lớn đều do hẹp động mạch gây ra. Đột qụy dothiếu máu cục bộ cũng có cùng cơ chế sinh lý bệnh học như đối với cơn thiếu máunão cục bộ thoáng qua. Trong đột qụy tiến triển thì thiếu máu cục bộ xấu đi từng phút hoặc từnggiờ. Thường thiếu hụt thần kinh gia tăng dần trong khoảng thời gian nhiều giờ.Một trong những cơ chế bệnh sinh gây đột qụy tiến triển là huyết khối tăng dần,tức là huyết khối lan từ vị trí ban đầu của nó vào một động mạch chính rồi dần dầnlàm tắc các nhánh bên, do đó gây cản trở cho các mạch nối. Các triệu chứng và dấu hiệu của đột qụy do thiếu máu cục bộ: Thay đổi tùytheo vị trí bị tắc nghẽn và sự toàn vẹn của tuần hoàn nhánh bên. Biểu hiện thườnggặp nhất là đột nhiên xuất hiện liệt nhẹ nửa người ở những người trung niên. Tuynhiên, bất kỳ một triệu chứng nào của loạn chức năng não đều có thể xảy ra. Cáctriệu chứng và dấu hiệu của bệnh thuộc hệ động mạch cảnh thường ảnh hưởngnhiều nhất đến sự cung cấp máu của động mạch não giữa và bệnh nhân có thể bịliệt nhẹ nửa người bên đối diện, giảm cảm giác và bán manh. Nếu bán cầu não ưuthế bị tổn thương thì thường xuất hiện mất ngôn ngữ ở mức độ nhất định. Chẩn đoán bệnh Chẩn đoán đột qụy dựa vào bệnh sử và khám thực thể ...