Cảnh giác với lỵ trực khuẩn

Thời tiết chuyển sang mùa hè, nắng nóng, thiếu nước sạch, vệ sinh không đảm bảo là những điều kiện thuận lợi cho các loại mầm bệnh phát triển trong đó có lỵ trực khuẩn. Bệnh dễ phát thành dịch, diễn biến thường lành tính. Tuy nhiên với thể nặng và thể tối độc, điều trị không đúng và không kịp thời dễ dẫn tới tử vong hoặc để lại những di chứng nặng nề.Ảnh: minh họa - Internet Biểu hiện như thế nào? Đây là bệnh truyền nhiễm lây bằng đường tiêu hóa do trực khuẩn lỵ Shigella...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảnh giác với lỵ trực khuẩn Cảnh giác với lỵ trực khuẩnThời tiết chuyển sang mùa hè, nắng nóng, thiếu nướcsạch, vệ sinh không đảm bảo là những điều kiện thuậnlợi cho các loại mầm bệnh phát triển trong đó có lỵtrực khuẩn. Bệnh dễ phát thành dịch, diễn biếnthường lành tính. Tuy nhiên với thể nặng và thể tốiđộc, điều trị không đúng và không kịp thời dễ dẫn tớitử vong hoặc để lại những di chứng nặng nề. Ảnh: minh họa - InternetBiểu hiện như thế nào?Đây là bệnh truyền nhiễm lây bằng đường tiêu hóa dotrực khuẩn lỵ Shigella gây nên. Lâm sàng biểu hiện vớitình trạng nhiễm độc toàn thân, nhiễm độc thần kinh vàviêm đại tràng ở các mức độ khác nhau.Bệnh xảy ra khắp nơi trên thế giới nhưng thường xuấthiện nhiều ở các nước có khí hậu nhiệt đới và các nướckém phát triển. Việt Nam là nước có tỷ lệ mắc bệnh cao,có cả 4 nhóm gây bệnh. Bệnh xảy ra quanh năm nhưngnhiều nhất vào mùa hè.Bệnh lây bằng đường tiêu hóa thông qua nguồn thựcphẩm nhiễm mầm bệnh hoặc qua tay, chân. Ruồi, nhặnglà các trung gian truyền bệnh đóng vai trò quan trọng.Biểu hiện lâm sàng đa dạng tùy theo sức đề kháng củabệnh nhân, típ huyết thanh, các bệnh mạn tính khác kèmtheo. Thông thường, sau khi mắc bệnh 1 – 3 ngày, bệnhnhân đột ngột xuất hiện sốt cao, sốt nóng có gai rét, đôikhi có rét run. Kèm theo sốt là đau đầu nhiều, đau toàn bộđầu, mệt mỏi, bơ phờ, thờ thẫn, mất ngủ, da xanh tái, chánăn, khát nước, môi khô, đái ít…Đau bụng âm ỉ dọc theo khung đại tràng, nhất là vùng hốchậu trái, đôi lúc đau quặn thành cơn làm bệnh nhân xuấthiện cảm giác mót rặn. Sau mỗi lần đi ngoài, cảm giácđau có xu hướng giảm sau đó lại xuất hiện trở lại. Đingoài xuất hiện sau mỗi lần đau quặn bụng, đi ngày nhiềulần, từ vài lần đến vài chục lần, khi ngoài luôn có cảmgiác mót rặn. Phân lỏng, sệt lúc đầu sau đó phân toànnhầy máu lẫn lộn, nhầy mủ, nước phân như nước rửa thịt,tanh, và thối.Nếu bệnh nhân không được điều trị hoặc điều trị khôngđúng, bệnh sẽ có những diễn biến nặng nề hơn.Cách điều trịBù nước và điện giải là vấn đề quan trọng nhất, đặc biệtnếu lỵ trực khuẩn cấp xảy ra ở trẻ em. Phải cho trẻ uốngbù nước ngay vì ở trẻ em thể trọng cơ thể nhỏ, tỷ lệ nướccao, khi tiêu chảy, sốt cao rất dễ bị mất nước, điện giải, sẽnhanh chóng gây giảm khối lượng tuần hoàn và rối loạnnước điện giải.Ngay tại nhà, cần bù nước bằng dung dịch osezol hoặcviên hydrite. Cần chú ý pha dung dịch bù nước theo đúnghướng dẫn sử dụng, không được chia nhỏ gói osezol hoặcviên hydrit để pha làm nhiều lần. Dung dịch bù nước đãpha nếu quá 12 giờ không uống hết phải bỏ đi.Kháng sinh: có nhiều loại kháng sinh có thể sử dụng trongđiều trị lỵ trực khuẩn như nhóm bactrim, nhóm betalactam, quinolon… tùy theo tình hình thực tế. Hiện nay,hay sử dụng và hiệu quả nhất là nhóm quinolon.Nhóm thuốc cũ (bactrim, tetracyclin, clorocid) đã bịShigella kháng rất cao nên hiệu quả chữa bệnh kém. Bêncạnh đó các thuốc này còn gây ra các tác dụng khôngmong muốn như bactrim gây bí đái, hại thận; tetracyclinlàm hỏng men răng trẻ dưới 12 tuổi; clorocid gây hại tuỷxương làm thiếu máu... Mặc dù thuốc rất sẵn nhưng hiệnnay ít được dùng.Các kháng sinh nhóm beta lactam như amoxylin,ampicilin, các cephalosporin hiện nay vẫn còn được sửdụng, tùy vào điều kiện thực tế của bệnh nhân và cơ sở ytế hiện tại, thuốc dùng khá an toàn, tuy nhiên hiệu quảkhông bằng nhóm quinolon.Các quinolon như acid nalidixic, ciprofloxacin, ofloxacincó hiệu quả chữa bệnh cao, rút ngắn được khoảng mộtnửa số ngày dùng thuốc so với dùng nhóm thuốc cũ.Acid nalidixic là thuốc thuộc nhóm quinolon thế hệ l.Nhóm thuốc này có phổ tác dụng hẹp, chỉ tác dụng trên vikhuẩn gram âm và chủ yếu dùng điều trị nhiễm khuẩn tiếtniệu hoặc nhiễm khuẩn tiêu hóa do gram âm. Hiện nay chỉcòn sử dụng điều trị cho trẻ em dưới 16 tuổi. Thuốckhông được sử dụng cho người mang thai, thời kỳ chocon bú, trẻ em dưới 3 tháng tuổi, bệnh nhân suy thận, rốiloạn tạo máu, động kinh, tăng áp lực sọ não.Các quinolon thế hệ thứ 2, hấp thu nhanh và dễ dàng quađường tiêu hoá. Nói chung, nhóm này nên dùng cho cácnhiễm khuẩn nặng và các nhiễm khuẩn đã kháng cácthuốc thông thường. Tuy nhiên, khi dùng thuốc có một sốtác dụng không mong muốn có thể xảy ra như rối loạntiêu hóa, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy; gây đau nhứcxương khớp, kém phát triển xương khớp nhất là ở tuổiđang phát triển. Ngoài ra còn có các biểu hiện như nhứcđầu, chóng mặt, buồn ngủ, có trường hợp kích động, độngkinh nhất là khi dùng cùng với theophylin, tăng bạch cầuưa acid, giảm bạch cầu lympho, giảm bạch cầu đa nhân,giảm tiểu cầu, thiếu máu. Do vậy thuốc không được dùngcho người mẫn cảm với thuốc, người mang thai, thời kỳcho con bú và trẻ em dưới 16 tuổi.Tuy nhiên, theo khuyến cáo chỉ sử dụng kháng sinh vớicác trường hợp ở thể vừa trở lên, không dùng cho thể nhẹ.Dùng thuốc gì, liều dùng bao nhiêu và dùng như thế nàocần có ý kiến của bác sỹ, bệnh nhân không nên tự ý sửdụng.Ngoài các nhóm ...