Cập nhật điều trị bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em

Bên cạnh tác dụng điều hòa cân bằng vi khuẩn chí tại ruột, probiotics còn được sử dụng rộng rãi để điều trị các rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, bệnh đại tràng kích thích, viêm đại tràng mãn tính.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cập nhật điều trị bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ emCập nhật điều trị bệnhtiêu chảy cấp ở trẻ em Bên cạnh tác dụng điều hòa cân bằng vi khuẩn chí tại ruột, probiotics còn được sử dụng rộng rãi để điều trị các rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, bệnh đại tràng kích thích, viêm đại tràng mãn tính.Những tiến bộ về bồi phụ nước điện giải đường uống, đẩy mạnh tuyêntruyền về phòng chống bệnh tiêu chảy trên toàn cầu đã làm giảm tỷ lệ tửvong trẻ em tiêu chảy ở nhiều nước và trên toàn thế giới trong 2 thập kỷ qua.Sau nhiều năm thực hiện điều trị và phòng bệnh tiêu chảy, qua những kinhnghiêm thực tế thu thập được và những công trình nghiên cứu khoa học tạinhiều trung tâm nghiên cứu trên thế giới đã đem lại những cải tiến về điều trịbệnh cho trẻ.1) Sử dụng dung dịch oresol thẩm thấu thấp: Sau 20 năm nghiên cứu cảitiến công thức Oresol, một công thức mới đang được Tổ chức Y tế thế giới(WHO) và Unicef khuyến nghị đưa vào danh sách thuốc thiết yếu chuẩn củaWHO. Công thức Oresol mới chứa lượng Natri và Glucose ít hơn công thứccũ.Na khan xuống 75 mEq/l, Glucose khan xuống 75 mmol/l và độ thẩm thấucủa dung dịch giảm xuống 245 mOsl/l so với dung dịch Oresol cũ, Na khanlà 90 mEq/l và độ thẩm thấu của dung dịch là 311 mOsm/l, đã làm giảmlượng phân tiêu chảy còn 20% và nôn 30% ở trẻ tiêu chảy cấp không do tảvà trước hết là giảm đáng kể nhu cầu truyền dịch theo đường tĩnh mạchxuống 33%.Với trẻ bị tả, dung dịch Oresol có độ thẩm thấu giảm này ít nhất cũng hiệulực và an toàn như dung dịch Oresol chuẩn cũ. Dung dịch Oresol mới nàyvẫn được gọi là Oresol để tránh nhầm lẫn với người tiêu dùng, tuy nhiên cầnthay đổi khâu sản xuất gói Oresol theo công thức mới trên toàn thế giới.2) Kháng sinh điều trị trong tiêu chảy phân có máu: Bệnh lỵ trực khuẩnđang ngày càng trở thành vấn đề cấp bách trong điều trị vì tình trạng khángthuốc ngày càng gia tăng. Trường hợp lý tưởng cấy phân và kiểm tra độnhạy của kháng sinh trước điều trị ít khi thực hiện được. Việc sử dụng mộtkháng sinh có hiệu quả trong điều trị làm giảm nhẹ các triệu chứng đaubụng, mót rặn, ỉa phân nhầy máu, giảm thời gian bài tiết mầm bệnh sẽ ngănchặn nguy cơ truyền bệnh và làm giảm các biến chứng.Các loại kháng sinh được sử dụng đầu tiên như Tetracyclin, Ampicillin,Cotrimoxazole trên thực tế đều không còn hiệu lực lâu dài, không còn đượckhuyến cáo sử dụng nữa. Tại thời điểm hiện nay, Nalidixic axit được sửdụng rộng rãi như kháng sinh đầu tiên chống Shigella được khuyến cáo ởnhiều quốc gia. Việc sử dụng một kháng sinh có hiệu quả trong điều trị làm giảm nhẹ các triệu chứng đau bụng, mót rặnNhưng loại kháng sinh này do sử dụng rộng rãi nên lại trở nên không có hiệulực ở nhiều quốc gia trên thế giới. Ở những nơi này Quinolones thế hệ mớinhư Ciprofloxacin cho thấy những lợi ích đáng kể: đặc tính kháng các vikhuẩn đường ruột (Enterobacteriaceae) gấp hàng ngàn lần so với axitNalidixic. Các chủng kháng Ciprofloxacin giảm 100 - 1000 lần so với axitNalidixic.Hơn nữa chế độ điều trị lại đơn giản 2 lần 1 ngày trong 3 ngày so với axitNalidixic 4 lần 1 ngày trong 5 ngày nên giá thành điều trị rẻ và thời gianđiều trị ngắn hơn. Tháng 2/2004 các chuyên gia thế giới họp tại Bangdaleshđã khuyến cáo ngay cả những nước mà axit Nalidixic vẫn còn hiệu quả điềutrị, Ciprofloxacin nên được là kháng sinh đầu tiên chọn để điều trị lỵ trựckhuẩn vì nếu được coi là kháng sinh thứ 2 sau axit Nalidixic thì sự khánghoàn toàn Ciprofloxacin sẽ xuất hiện nhanh hơn.Ciprofloxacin được cho với liều 30 mg/kg chia 2 lần 1 ngày trong 3 ngàybằng đường uống, không sử dụng cho trẻ dưới 4 tháng cân nặng dưới 6 kg.Về mức độ an toàn, việc sử dụng rộng rãi Quinolones thế hệ mới cho trẻ nhỏtrong một vài năm gần đây cũng xác nhận những kháng sinh này có độ antoàn rõ rệt, không có thông báo về biến chứng bệnh khớp.3) Kẽm trong xử trí tiêu chảy: Bổ sung kẽm trong quá trình điều trị tiêuchảy đã được nghiên cứu công bố tại New Dheli. Từ tháng 5/ 2001 cácnghiên cứu phân tích tổng hợp đã đánh giá tác dụng điều trị, phòng ngừa tiêuchảy của kẽm.Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Unicef đã khuyến nghị xử trí lâm sàng tiêuchảy cần bổ sung 20mg kẽm mỗi ngày trong 10-14 ngày (10mg kẽm mỗingày cho trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi) cùng với bù dịch đường uống và tiếp tụccho ăn, có tác dụng làm giảm khối lượng phân bài tiết, thời gian tiêu chảy,giảm mức độ nặng của tiêu chảy và giảm tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy trong 2-3tháng sau đó.Ước tính việc bổ sung kẽm trong xử trí tiêu chảy cấp có thể phòng được300.000 trẻ khỏi tử vong mỗi năm.4) Probiotics trong điều trị và dự phòng tiêu chảy cấp: Probiotics là visinh vật sống, là chất góp phần làm cân bằng vi khuẩn chí ở ruột (Parker1994). Probiotics được dùng để bổ sung vi sinh vật sống vào chế độ ăn có lợicho vật chủ bằng cách cải thiện cân băng vi khuẩn chí ở ruột (Faller 1989).Probiotics là chế độ ...