Cập nhật xu thế biến đổi các điều kiện khí tượng thủy văn tại tỉnh Đồng Nai

Nghiên cứu nhằm mục tiêu cập nhật xu thế biến đổi nhiệt độ, lượng mưa và mực nước tại tỉnh Đồng Nai trong khoảng 30 năm gần đây. Kết quả cho thấy nhiệt độ có xu hướng tăng tại tất cả các trạm trong chuỗi số liệu quan trắc (từ 0,016 – 0,035 o C/năm).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cập nhật xu thế biến đổi các điều kiện khí tượng thủy văn tại tỉnh Đồng NaiHóa học & Kỹ thuật môi trường CẬP NHẬT XU THẾ BIẾN ĐỔI CÁC ĐIỀU KIỆN KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN TẠI TỈNH ĐỒNG NAI Nguyễn Văn Bằng 1, Huỳnh Anh Kiệt 2, Lê Ngọc Tuấn 3* Tóm tắt: Nghiên cứu nhằm mục tiêu cập nhật xu thế biến đổi nhiệt độ, lượng mưa và mực nước tại tỉnh Đồng Nai trong khoảng 30 năm gần đây. Kết quả cho thấy nhiệt độ có xu hướng tăng tại tất cả các trạm trong chuỗi số liệu quan trắc (từ 0,016 – 0,035 oC/năm). Xu thế biến đổi lượng mưa trung bình năm không đồng nhất, tăng tại các trạm Biên Hòa, Phú Hiệp, Xuân Lộc (tương ứng 6,1 mm/năm, 13,6 mm/năm và 18,9 mm/năm) và giảm tại trạm Trị An (-6,5 mm/năm). Mực nước trung bình, cực đại và cực tiểu tại trạm Biên Hòa đều có xu hướng tăng, tương ứng 0,95 cm/năm, 1,38 cm/năm và 0,097 cm/năm. Diễn biến các điều kiện khí tượng thủy văn (KTTV) phần nào thể hiện sự biến đổi khí hậu tại khu vực nghiên cứu.Từ khóa: Biến đổi khí hậu, Nhiệt độ, Lượng mưa, Nước biển dâng. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm gần đây, tình hình biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu đangngày càng rõ nét, gây ra những tác động nghiêm trọng đến đời sống và sản xuấtthông qua các biểu hiện như nhiệt độ gia tăng, lượng mưa biến đổi, mực nước biểndâng, băng tan, xâm nhập mặn, bão lụt, hạn hán, dịch bệnh [1-3]. Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ BĐKH[2], đặc biệt là các tỉnh thành ven biển, khu vực hạ lưu sông… [4-6], trong đó cótỉnh Đồng Nai. Điều này đã trở thành thách thức hiện hữu đối với những nỗ lựcxóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững và các mục tiêu phát triển lâu dài, đòi hỏinhững giải pháp ứng phó tương thích và hiệu quả [7,8]. Trong bài toán nghiên cứuBĐKH, cần thiết thực hiện những đánh giá chi tiết về xu thế biến đổi các yếu tốKTTV (nhiệt độ, lượng mưa, mực nước biển dâng…) [9-12] - tạo cơ sở cho việcxây dựng các kịch bản BĐKH cũng như đánh giá tác động của BĐKH đến cácngành, các lĩnh vực. Theo đó, nghiên cứu nhằm mục tiêu đánh giá xu thế biến đổi các điều kiệnKTTV tại tỉnh Đồng Nai trên cơ sở chuỗi dữ liệu quan trắc trong khoảng 30 nămgần đây tại trạm Biên Hòa, Xuân Lộc, Trị An và Phú Hiệp –phục vụ các nghiêncứu về BĐKH tại địa phương, qua đó góp phần giảm nhẹ tác động và đảm bảo mụctiêu phát triển bền vững. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Các giai đoạn được xem xét, so sánh căn cứ vào giai đoạn nền 1986 – 2015của Ủy Ban Liên Chính Phủ về Biến Đổi Khí Hậu [12] trong bài toán BĐKH,bao gồm: (i) Giai đoạn 1986 – 2005 (giai đoạn nền cho kịch bản BĐKH trongbáo cáo AR5 của IPCC); (ii) Giai đoạn 10 năm gần đây; (iii) Giai đoạn tổng hợp(1978 – 2015).2.1. Phương pháp thu thập tài liệu Được áp dụng nhằm thu thập, tổng hợp số liệu quan trắc các yếu tố khí tượngthủy văn tỉnh Đồng Nai trong khoảng 30 năm gần đây từ Đài Khí tượng Thủy vănkhu vực Nam Bộ -đảm bảo độ tin cậy của dữ liệu. Danh mục các số liệu thu thậpđược thể hiện trong Bảng 1 [13].304 N. V. Bằng, H. A. Kiệt, L. N. Tuấn, “Cập nhật xu thế biến đổi … tại tỉnh Đồng Nai.”Thông tin khoa học học công nghệ B ảng 1. Danh mục Bảng mục các số liệu khí ttượng ượng ợng thủy văn tỉnh Đồng Nai Nai.. Y Yếu ếu tố khí ttượng ợng thủy văn STT Tr Trạm ạm Nhiệt Nhi ệt độ Lượng m Lượng mưa ưa Mực Mực nnước ớc 1 Biên Hòa 1978 - 2015 1978 - 2015 1977 - 2015 2 Xuân LLộc ộc 1986 - 2015 1980 - 2015 - 3 Trịị An 1994 - 2015 1979 - 2015 - 4 Phú Hi Hiệp ệp - 1991 - 2015 - Hình 11. Vịị trí các trạm quan trắc khí ttư ượng ợng thủy văn tỉnh Đồng Nai Nai.2.2. Phương pháp xxử ử lý số liệu Phần Ph ần ...