Câu hỏi ôn tập Lịch sử tư tưởng Việt Nam

Qúa trình hình thành và phát triển của tư tưởng Việt Nam được tính từ thời sơ cổ đến năm 1958.Được chia làm các thời kỳ :Thời kì bắc thuộc từ 110 TCN đến năm 938.Thời kì phục hồi và xây dựng quốc gia độc lập từ năm 939 đến hết thế kỉ XIV. Thời kì ổn định thịnh vượng của chế độ phong kiến Việt Nam thế kỉ XV .Thời kì khủng hoảng chia cắt và sụp đổ của chế độ phong kiến từ thế kỉ XVI đển thế kỉ XVIII.Thời kì nhà Nguyễn thế kỉ XIX.Thời kì tiếp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Câu hỏi ôn tập Lịch sử tư tưởng Việt Nam Câu 1: Cơ sở hình thành của hệ thống tư tưởng Việt Nam: Qúa trình hình thành và phát triển của tư tưởng Việt Nam được tínhtừ thời sơ cổ đến năm 1958. Được chia làm các thời kỳ : Thời kì bắc thuộc từ 110 TCN đến năm 938. Thời kì phục hồi và xây dựng quốc gia độc lập từ năm 939 đến hết thế kỉ XIV. Thời kì ổn định thịnh vượng của chế độ phong kiến Việt Nam thế kỉ XV . Thời kì khủng hoảng chia cắt và sụp đổ của chế độ phong kiến từ thế kỉ XVI đển thế kỉ XVIII. Thời kì nhà Nguyễn thế kỉ XIX. Thời kì tiếp nhận tư tưởng phương tây đầu thế kỉ XX. Với sự phát triển KT-XH, VH tinh thần ở hai thời kì đầu đã tạo cơ sở cho sự hình thànhvà phát triển của tư tưởng triết học của dân tộc- triết học Việt Nam trong các thời kì lịch sửtiểp theo. Cơ sở xã hội Vào cuối giai đoạn văn minh sông Hồng, trên cơ sở văn hóa Đông Sơn phát triển rực rỡ,nhà nước Văn Lang ra đời, mặc dù đó là nhà nước phôi thai, kết cấu cộng động nguyên thủyvẫn chưa hoàn toàn bị tiêu diệt. Nếu phát triển bình thường, nghĩa là quốc gia đó sẽ đi theoqui luật phân hóa giai cấp, phân công lao động, phát triển chế độ tư hữu... nhưng những quátrình đó chỉ mới bắt đầu thì nhà Tần, rồi đến nhà Hán xâm lược đặt ách nô dịch hơn 1000năm. Và cái cộng động mang đậm màu sắc nguyên thủy đáng lẻ bị phá vỡ một cách tự nhiêntrong quá trình phát triển của nhà nước Văn Lang thì nay lại phải cố kết lại để tạo nên sứcmạnh chống xâm lược và đồng hóa. Với chiến thắng Bạch Đằng chấm dứt 1000 năm bắc thuộc, không lâu nước ta lại rơi vàoloạn 12 sứ quân. Đinh Tiên Hoàng thống nhất đất nước, nhưng chẳng mấy chốc Lê Đại Hànhlại phải đem quân chống Tống . Từ đó, qua Lý- Trần- Hồ không có triều đại nào không cókháng chiến chống xâm lược. Tưởng chừng sau kháng chiến chống quân Minh, nước ta cómột nền hoà bình lâu dài, nhưng chỉ 90 năm sau đã xảy ra chiến tranh Nam Bắc Triều , rồitiếp đến Trịnh Nguyễn phân tranh. Tây Sơn lên chưa được bao lâu thì nhà Nguyễn thay thế.Nhà Nguyễn thống nhất được gần nửa thế kỉ thì Pháp đã nổ súng xâm lược. Đã chiến tranh thì không thể có sự phát triển bình thường được. Sức sản xuất, khoa họckỹ thuật chậm phát triển. Sự phát triển không bình thường của xã hội Việt Nam còn thể hiệnở cấu trúc kinh tế xã hội. Nhìn đại thể, xã hội Việt Nam là một xã hội nông nghiệp với xãhọi làng xã, chế độ đem lại cho mỗi đơn vị nhỏ bé một cuộc sống cô lập, biệt lập. Làng xãnày tổ chức theo lối gia đình tự cấp, tự túc, bị trói buộc bởi những xiềng xích nô lệ của cácquy tắc cổ truyền, từ đó đã làm hạn chế lý trí của con người trong những khuôn khổ chật hẹpvà đôi khi trở thành công cụ ngoan ngoãn của mê tín. Những làng xã này, nếu nhìn từ trên caoxuống , chúng giống như những ốc đảo độc lập, như những mảnh nhỏ của con giun sau khichặt ra nhưng chúng vẫn sống và tồn tại. Và cũng nhờ tinh chất đó mà ở một số thời kì, đặcbiệt là thời Bắc thuộc, nước mất nhưng còn làng, và nhờ còn làng mà cuối cùng còn nước.Theo C.Mac, công xã hay làng này là cơ sở bền vững cho chế độ chuyên chế phương đông;còn cái xã hội truyền thống đó, mang tính chất thụ động, quân bình, ít thay đổi, kéo dài từnhững thời hết sức xa xưa cho đến những năm đầu của thế kỉ XIX Đặc điểm về địa lý, kinh tế và thế giới quan của người Việt trongquá trình hình thành tư tưởng Việt Nam Trước khi tiếp xúc với tam giáo là Phật- Nho- Lão và bất cứ tư tưởng ngoại lai nào kháctư tưởng Việt đã hình thành. Lý do đơn giản là khi các tôn giáo trên được thành lập ( khoảng200- 500 năm TCN) người Việt đã hợp thành xã hội văn minh từ lâu và đã hình thành quốc giaít ra cũng trên 200 năm trước . Đó là chỉ kể tổ tiên người Việt tụ tập lại lần thứ hai ở đồngbằng Sông Hồng để lập nên nhà nước Văn lang. Sau khi nước biển đã xuống thấp ( nướcbiển dâng khoảng 10 năm trước; từ 8000- 6000 năm trước, miền đồng bằng sông Hồng bịnước biển tràn ngập ; nước chỉ lui dần từ 6000 năm trước . Tổ tiên người Việt đã tiến theođất đai tái xuất hiện do nước biển lui để lập nên nhà nước Văn Lang ). Từ khoảng 10000 nămđén trên 30000 năm về trước, tổ tiên người Việt đã tụ tập lần thứ nhất ở đồng bằng sôngHồng, lúc đó nước biển thấp hơn ngày nay gần 100 thước, bờ biển rút tận đảo Hải Nam, nênngười thời đó đã chiếm hữu một đồng bằng tuyệt đẹp. Những tư tưởng đầu tiên chắc đã hìnhthành từ thời này. Ta có thể dựa vào huyền thoại kết hợp với khảo cổ và các hình thức lễ hộidân gian cùng ca dao, tục ngữ để tìm cốt lõi tư tưởng của tổ tiên người Việt khi chưa tiếp xucvới các nền văn hóa khác. Thời đại đồ đá kéo dài từ mấy triệu năm đến mấy nghìn năm cách ngày nay đánh dấubước chuyển từ hái lượm, săn bắn sang chăn nuôi, trồng trọt hình thành nên một nền nôngnghiệp lúa nước phát triển qua các thời đại cho tới ngày nay. Qua những tư liệu khảo cổ chota thấy người Việt cổ bước đầu đã có ý niệm về sự cân xứng ...