Cấu trúc của phát ngôn ngữ vi nhờ trong tiếng Hán hiện đại (đối chiếu với tiếng Việt)

Bài viết này trên cơ sở đi sâu phân tích cấu trúc của phát ngôn nhờ trong tiếng Hán hiện đại và bước đầu tiến hành đối chiếu, so sánh với phát ngôn nhờ trong tiếng Việt, hy vọng đóng góp một phần nhỏ vào lĩnh vực giảng dạy va đối dịch Hán - Việt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cấu trúc của phát ngôn ngữ vi nhờ trong tiếng Hán hiện đại (đối chiếu với tiếng Việt)94NG6NNGC&fleBs6NGs i 10 (240)-2015CAU TRUC CUA PHAT NGON N G f VI NHd TRONGTIENG HAN HBEN D^J ^ 6 l CHIIEU V d l TIENG VEgT)THE STRUCTURE OF THE PERFORMATIVE UTTERANCE OF FAVOUR-ASKING INMORDEN CHINESE (COMPARED WITH VIETNAMESE)NGUYEN THI H A O(ThS; Bgi hpc Ngogi ngtt, BHQG H i Nfi)Abstract: The speaker of speech acts of favour-askuig often uses one performative utterancewith one core element - the performative expression and one or some extension elements. TMs paperanalyzes and compares the structure of performative utterance of favour-asking In Chmese andVietnamese with the aim of Identifying the sunllarltles and differences between those that should hepaid utoost attention m translation and language teaching.Key words: Chmese; Vietnamese; the speech acts of favour-asking; perfoimatlve utierance offavour-asking, structure; comparative analysis.1. Nhftng vin de chungdyng BTNV nhd dl ktoi vdl cdcflidnhphin mdNhd Id mft trong nhtog hdnh vl cd tto suit rfng (TPMR). Trong dd, BTNV «A* cd vai Irtxuit Mfn cao nhit trong cufc stog thutog ngdy. trung tdm, vd thutog li khdng thl ving mft, bdiTheo phto logl cfla Joto Searle, rihd thufc nhdm vl neu flulu nd thl ngudi nghe sS khdng cd cdn cdhdnh vi khuyin Ifnh (directives), kM fliyc Mto dl hii ddp. Cdc TPMR cfla PNNV nhd rk dahinh vl niy flil ngudi ndi(SPl) bfc If mong muin dgng, cd thl Id ldi hd gpi khdng ddng gdp gl viongudi nghe (SP2) thyc Mto mft hdnh vl nto dd cd nfi dung mfnh dl ( NDMB) md chl cd Unh chitlpi cho SPl. Nfi dung nhd nto tiong mfnh dl Hto cd nhto tiong hfi thogi, ctog cd thl Id nhQngfliutog d mflc df khdng Ito lfim vd vifc dupc thyc thdnh phin cd chdc ntog ctog cd, bifn mmh, giiiMfn hay khdng dupc thyc Mfn diu phii phy fliufc Uiich,... cho BTNV nhd timg tdm. VI dy vl mftvio SP2. N6 khdng phdi Id nhtog cdng vifc thufc phdt ngdn nhd cd thdm cdc thdnh phin md rfng:ngMa vy md SP2 bufc phdi ldm, SP2 cd quyinMft ldi xe dang di xtog thl d td bj chit mdy,quylt djnh sS hpp tdc hay td chil.anh ta muto nhd ngudi til xl cda xe bdn cgnhDl fliyc Mfn mft hdnh vi ngdn ngft (HVNN), kdo xe cda minh ra tigm sto xe gin diy; (1) ffffSpl dua la mft phdt ngdn trong giao tilp, phdtngdn ndy gpi Id phdt ngto ngft vi (PNNV). Kit ciu181 < ^ tiimg cfla PNNV Id mft biiu didc ngir 500 ^m. ( Anh cri, phi^ anh kto giUp xeciat&iShvi(BTNV). BpfV Id cdch thic sd dung ngdn ngd uvn sda xe g^ day duvc khdng, chi khoang SOO mft(lua chpn, kit hgp) hay chtnh Id nhiing Ihi thuc ndi fliSi).ndng di thvc hiin mpt HVNN, cdn PNNV Id suhiin thuc hod BTNV trong giao tiip. Trong dd,dfng td ngft vl li mft diu Mto dfc bift, ddnh diucho mft si BTNV tiitog mmh. Bfng tit ngft vi Iddpng tit khi dUpc sd dung d chdc ndng ngtt vi, SplcM cin phdt ngdn nd ra Id ttiyc Mfn dupc hdnhdfng md nd bilu flij. BTNV cd dfng til ngft vidtog trong chto ntag ngtt vi Id BTNV tutog mmh,BTNV khdng cd dfng tii ngft vl li BTNV him SaTheo quan nifm cfla D 8 Hto Chda PNNV li symd rfng cfla BTNV. Trong giao tilp htog ng^,khdng phii ldc nio ngudi ta ctog dtog BTNV nhdtiitog mmh vd BTNV nhdhhm In - nhtog khudnmlu dl ngudi ndi sd dyng vd ngudi nghe nhfn biltvl hdnh vi nhd, mi di fliich hpp vdl vd vto tinhhuing giao tilp khic nhau, ngudi ta fliutog sdTiong vl dy bdn, •t&mm&tsnBmsaKmm«im^ li BTNV nhd tiimg tim, B « li tixung hd, fliufc TPMR li ldi hd gpi; 4.St 500 *i s li TPMR, flidng qua vifc chi flilch flidm vimdc df khd khto nhim lim glim bdt nhtog loliing nggi ngin cia SP2 da Igo dilu kifnfliufnl(rlcho vifc chip diuto giip dd td pMa SP2.2. Biln thdc ngtt vinAdNhd ctog nhu mft s i HVNN khdc, din cdmft kilu ciu tide nhit djnh. Cto cd vdo cdch fliicbilu thj nfi dung nhd md chtog tdi chiarattiinhbilu flite BA* tryc tilp vd bilu flito ngft vi nMgito tilp. Trong khudn khi cia bdi vilt nly,ching tdi chi dl c|p din bilu didc nMtryc tilp.Trong bilu flidc nhd tryc tilp cd ttil chiarabieus i 10(240^-201895N G 6 N NGfABftlSpNGthto nhd tutog minh (cd sd dyng dfng tft ngft vi)vd Mlu ttito nhd hdm in (khdng sd dyng dfng tiingftvl).21. Biiu Ihdc ngii vi nhd tirdng minhCdng fliic khdi qudt cto mft BTNVNTM ddgng diy dd Id;ISPl-l- BTNV iiA»fSP2-l-NDMB ll*d|Trong mft so trutog hpp cd ngft cinh thayflll, thdm vio dd, hifn tupng thfli lupc chd ngttvin lit phi blln trong tilng Hto hifn dgi, ndn cdflll xuiflilto BTNVNTM dgng nit gpn nhu sau:JBTNV nhd -fSPJi-fNDlMa) nhSjTrong dd:SPl; ngudi thyc hito hdnh vi nAdSP2: ngudi tilp nhto> ding thdi Id dil tupngnhdtiongBTNVNTMDTNV nhd-. dfng tii bilu flij hdnh vl nhddupc sd dyng vdl chdc nfing ngft vlNDMD nhd-. ndu sy vifc, hinh dfng mi SPlmong muin SP2 thyc hifn trong tucmg laiNhu trin dS chl ra, DTNV l i diu hifu dfcbift, ddnh diu cho BTNV tirdng minh, bdi viltse di sdu phto tich mft s i DTNV nhd tiongtilng Hto hifn dgi. DTNV nhd thufc nhdm cdcdfng td ndi ntog, bilu thj hinh vi n ...