Cấu trúc tế bào vi khuẩn – Phần 1

Tham khảo tài liệu cấu trúc tế bào vi khuẩn – phần 1, tài liệu phổ thông, sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cấu trúc tế bào vi khuẩn – Phần 1 Cấu trúc tế bào vi khuẩn – Phần 1 1. Thành tế bào : Thành tế bào (cell wall) giúp duy trì hình thấi của tế b ào, hỗ trợ sự chuyển động của tiênmao (flagellum) , giúp tế bào đề kháng với áp suất thẩm thấu, hỗ trợ quá trình phân cắt tế b ào , cảntrở sự xâm nhập của một số chất có phân tử lớn, liên quan đ ến tính kháng nguyên , tính gây b ệnh,tính mẫn cảm với Thực khuẩn thể (bacteriophage). Năm 1884 H.Christian Gram đ ã nghĩ ra phương pháp nhu ộm phân biệt để phân chia vi khuẩnthành 2 nhóm khác nhau : vi khu ẩn Gram dương (G+) và vi khuẩn Gram âm (G-). Phương phápnhuộm Gram về sau được sử dụng rộng rãi khi định loại vi sinh vật. Thành phần hoá học của 2nhóm này khác nhau chủ yếu như sau : Gram âm Gram dươngThành phần Tỷ lệ % đối với khối lượng khô của thành tế bàoPeptidoglycan 30-95 5-20Acid teicoic (Teichoic acid) Cao 0 Hầu như không cóLipid 20 Không có hoặc có ítProtein CaoMàng sinh chất (plasma membrane); Màng ngoài (outer membrane); Chu chất (Periplasmic space) Peptidoglycan là lo ại polyme xốp, khá bền vững, cấu tạo bởi 3 thành phần: -N-Acetylglucosamin ( N-Acetylglucosamine, NAG) -Acid N-Acetylmuramic (N-Acetylmuramic acid, NAM) -Tetrapeptid chứa cả D- và L- acid aminThành tế b ào vi khu ẩn Gram dương Thành tế b ào vi khu ẩn Gram âm 2- Màng sinh chất: Màng sinh chất hay Màng tế bào chất (Cytoplasmic membrane, CM) ở vi khuẩn cũng tương tựnhư ở các sinh vật khác. Chúng cấu tạo bởi 2 lớp phospholipid (PL), chiếm 30 -40% khối lượng củamàng, và các protein (nằm trong, ngo ài hay xen giữa m àng), chiếm 60-70% khối lượng của màng.Đầu phosphat của PL tích điện, phân cực, ưa nước ; đuôi hydrocarbon không tích điện, không phâncực, kỵ nước. CM có các chức năng chủ yếu sau đây: Khống chế sự qua lại của các chất dinh dưỡng, các sản phẩm trao đổi chất - Duy trì áp suất thẩm thấu b ình thường trong tế bào. - Là nơi sinh tổng hợp các thành phần của thành tế bào và các polyme của - bao nhày (capsule). Là nơi tiến hành quá trình phosphoryl oxy hoá và quá trình phosphoryl - quang hợp (ở vi khuẩn quang tự dưỡng) Là nơi tổng hợp nhiều enzym, các protein của chuỗi hô hấp. - Cung cấp năng lượng cho sự hoạt động của tiên mao -Sinh viên điền chú thích theo hướng dẫn của giáo viênCấu trúc của đầu và đuôi của phospholipid2. Tế bào chất :Tế bào chất (TBC-Cytoplasm) là phần vật chất dạng keo nằm bên trong màng sinh chất,chứa tới 80% là nước. Trong tế bào chất có protein, acid nucleic, hydrat carbon, lipid, cácion vô cơ và nhiều nhiều chất khác có khối lượng phân tử thấp. Bào quan đáng lưu ý trongTBC là ribosom (ribosome). Ribosom nằm tự do trong tế bào chất và chiếm tới 70% trọnglượng khô của TBC. Ribosom gồm 2 tiểu phần (50S và 30S), hai tiểu phần này kết hợp vớinhau tạo thành ribosom 70S. S là đơn vị Svedberg- đại lượng đo tốc độ lắng khi ly tâm cao tốc. Cấu trúc của ribosom vi khuẩn so với ribosom 80S ở các sinh vật nhân thật (nấm, thực vật, động vật) được trình bày trong b ảng sau đây (Giáo viên giảng để sinh viên chú thích vào hình bằng tiếng Việt)Ribosom ở vi khuẩnSo sánh Ribosom ở Vi khuẩn và ở các Sinh vật nhân thật (Eukaryotic ribosome) Trong tế b ào chất của vi khuẩn còn có thể gặp các chất dự trữ như các hạt glycogen, hạtPHB (Poly-ß-hydroxybutyrat), Cyanophycin, Phycocyanin, các hạt dị nhiễm sắc (metachromaticbody), các giọt lưu hu ỳnh... Ở loài vi khuẩn diệt côn trùng Bacillus thuringiensis và Bacillus sphaericus còn gặp tinhthể độc (parasoral body) hình qu ả trám, có bản chất protein và chứa những độc tố có thể giết hạitrên 100 loài sâu hại (tinh thể độc chỉ giải phóng độc tố trong môi trường kiềm do đó các vi khuẩnnày hoàn toàn vô hại với người, gia súc, gia cầm, thuỷ hải sản- có hại đối với tằm). Bacillussphaericus có thể diệt cung quăng của các loài muỗi.Bào tử (spore) và Tinh thể độc (Crystal) ở Bacillus thuringiensis (trái) và Bacillus sphaericus(phải). 3. Thể nhân: Thể nhân ( Nuclear body) ở vi khuẩn là dạng nhân nguyên thu ỷ, chưa có màng nhân nênkhông có hình ...