Mặc dù tình trạng sử dụng các chất kích thích dạng Amphetamine (Amphetamine Type Stimulants - ATS) đang có xu hướng gia tăng tại các thành phố lớn của Việt Nam, đặc biệt là trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), song thông tin về sử dụng ATS và các can thiệp về ATS ở Việt Nam còn hạn chế. Bài viết này trình bày kết quả định tính từ một nghiên cứu được thực hiện tại ba thành phố Hà Nội, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh. Mục tiêu của bài viết nhằm xác định các yếu tố cấu trúc xã hội liên quan đến nguy cơ sử dụng ATS trong nhóm MSM tại Việt Nam. Kết quả cho thấy các yếu tố cấu trúc xã hội liên quan đến nguy cơ sử dụng ATS ở nhóm này bao gồm sự kỳ thị với MSM sử dụng ATS, áp lực nhóm và các thể chế dịch vụ (truyền thông và y tế). Bài viết đã đưa ra đề xuất về việc sử dụng truyền thông để xóa bỏ "cái nhãn lệch lạc" gắn lên MSM, và cần tăng cường vai trò của đồng đẳng trong giảm tác hại cho nhóm này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cấu trúc xã hội liên quan đến nguy cơ sử dụng các chất kích thích dạng Amphetamine trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tại Việt Nam
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Caáu truùc xaõ hoäi lieân quan ñeán nguy cô söû duïng
caùc chaát kích thích daïng Amphetamine trong
nhoùm nam quan heä tình duïc ñoàng giôùi taïi
Vieät Nam
Traàn Thò Ñieäp1, Hoà Thò Hieàn1, Leâ Minh Giang2
Maëc duø tình traïng söû duïng caùc chaát kích thích daïng Amphetamine (Amphetamine Type Stimulants ATS) ñang coù xu höôùng gia taêng taïi caùc thaønh phoá lôùn cuûa Vieät Nam, ñaëc bieät laø trong nhoùm nam
quan heä tình duïc ñoàng giôùi (MSM), song thoâng tin veà söû duïng ATS vaø caùc can thieäp veà ATS ôû Vieät
Nam coøn haïn cheá. Baøi vieát naøy trình baøy keát quaû ñònh tính töø moät nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän taïi ba
thaønh phoá Haø Noäi, Ñaø Naüng vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh. Muïc tieâu cuûa baøi vieát nhaèm xaùc ñònh caùc
yeáu toá caáu truùc xaõ hoäi lieân quan ñeán nguy cô söû duïng ATS trong nhoùm MSM taïi Vieät Nam. Keát quaû
cho thaáy caùc yeáu toá caáu truùc xaõ hoäi lieân quan ñeán nguy cô söû duïng ATS ôû nhoùm naøy bao goàm söï kyø
thò vôùi MSM söû duïng ATS, aùp löïc nhoùm vaø caùc theå cheá dòch vuï (truyeàn thoâng vaø y teá). Baøi vieát ñaõ ñöa
ra ñeà xuaát veà vieäc söû duïng truyeàn thoâng ñeå xoùa boû caùi nhaõn leäch laïc gaén leân MSM, vaø caàn taêng
cöôøng vai troø cuûa ñoàng ñaúng trong giaûm taùc haïi cho nhoùm naøy.
Töø khoùa: nam quan heä tình duïc ñoàng giôùi, MSM, ATS, ma tuùy toång hôïp, ñaù, thuoác laéc, Amphetamine,
Vieät nam.
The social construction of risks associated with
amphetamine type stimulants use among men
who have sex with men in Viet Nam
Tran Thi Diep1, Ho Thi Hien1, Le Minh Giang2
Despite the increasing trend in Amphetamine Type Stimulants (ATS) use, especially among men who
have sex with men (MSM) in the urban areas of Viet Nam, current information about ATS use and
intervention programs are limited. This paper presents the findings from a study conducted in Ha
Noi, Da Nang and Ho Chi Minh City. The objective of the paper is to identify the social construction
associated with risks of ATS use among MSM in Viet Nam. Results indicated that risks associated
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 6.2013, Soá 28 (28)
●
Ngaøy nhaän baøi: 5.4.2013
●
Ngaøy phaûn bieän: 7.4.2013
●
Ngaøy chænh söûa: 14.5.2013
●
Ngaøy ñöôïc chaáp nhaän ñaêng: 21.5.2013
23
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
with ATS use are socially constructed by three main factors: stigma against MSMs using ATS, peer
pressure, and lack of services (communication and health services). This paper suggests the needs
of communication programs to reduce stigma and labelling on MSMs and promotes the role of peers
in harm reduction program for this group.
Keywords: men who have sex with men, MSM, ATS, synthetic drugs, ice, ecstasy, Amphetamine,
Vietnam
Caùc taùc giaû
1
Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng
2
Tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi
1. Ñaët vaán ñeà
Söï saün coù vaø tình hình söû duïng ma tuùy toång hôïp
daïng Amphetamine (ATS) ñang taêng leân nhanh
choùng treân toaøn theá giôùi. Theo öôùc tính, trong soá 200
trieäu ngöôøi söû duïng ma tuùy treân theá giôùi, thì coù
khoaûng 35 trieäu ngöôøi söû duïng ATS, nhieàu hôn caû
cocain (13 trieäu) vaø heroin (16 trieäu) coäng laïi. Khu
vöïc Ñoâng Nam AÙ chieám ñeán hôn 60% löôïng ma tuùy
bò baét giöõ treân toaøn caàu [10].
Vieät Nam ñang chöùng kieán xu höôùng gia taêng
ñoái vôùi buoân baùn vaø söû duïng ATS, ñaëc bieät taïi caùc
thaønh phoá lôùn. MSM laø moät trong nhöõng nhoùm coù
nguy cô cao ñoái vôùi söû duïng ATS, vôùi tyû leä söû duïng
thuoác laéc vaø ñaù laàn löôït laø 81,78% vaø 57,62% [2].
Moät nghieân cöùu veà söùc khoûe tình duïc cuûa MSM taïi
moät soá thaønh phoá lôùn cuûa Vieät Nam cuõng cho thaáy
tyû leä nhieãm HIV vaø caùc beänh laây truyeàn qua ñöôøng
tình duïc ôû nhoùm naøy ñang gia taêng [1].
Maëc duø vaäy, thoâng tin veà söû duïng ATS noùi
chung vaø söû duïng ATS ôû nhöõng nhoùm nguy cô cao
laây nhieãm HIV taïi Vieät Nam raát haïn cheá, ñaëc bieät
chöa coù nghieân cöùu naøo veà caùc yeáu toá caáu truùc xaõ
hoäi lieân quan ñeán söû duïng ATS. Coù nhieàu yeáu toá taùc
ñoäng ñeán haønh vi söû duïng ma tuùy cuûa moät caù nhaân,
trong ñoù caùc yeáu toá veà caáu truùc xaõ hoäi coù aûnh höôûng
khoâng nhoû [7, 9]. Thaát baïi cuûa haàu heát caùc nghieân
24
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 6.2013, Soá 28 (28)
cöùu veà yeáu toá nguy cô cuûa söû duïng ma tuùy naèm ôû
ñieåm maáu choát laø khoâng theå naém baét ñöôïc söï ña
daïng trong aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng xaõ hoäi, vaø moái
lieân quan cuûa nhöõng aûnh höôûng naøy ñeán vieäc phaùt
trieån caùc can thieäp phuø hôïp veà maët xaõ hoäi [9].
Tim Rhodes ñaõ ñöa ra khung lyù thuyeát veà moâi
tröôøng nguy cô, laø khoâng gian trong ñoù caùc yeáu toá
xaõ hoäi (social factors) cuõng nhö vaät lyù (physical
factors) töông taùc vôùi nhau ñeå laøm taêng caùc nguy cô
lieân quan ñeán söû duïng ma tuùy. Tim Rh ...