Chậm nói vì không được gần cha mẹ

Thiếu sự giao tiếp với cha mẹ, dành phần lớn thời gian xem truyền hình, băng đĩa, nhiều trẻ gặp vấn đề trong sự phát triển ngôn ngữ.Đến hơn 2 tuổi, bé N.T.M.V, con của chị T.T.H (32 tuổi, ngụ quận 10 TPHCM) vẫn chỉ thi thoảng gọi “ba”, “mẹ” trong khi nhiều em bé cùng tuổi trong xóm đã bắt đầu líu lo những câu ngắn, gọi tên thứ này thứ khác. Chị băn khoăn: “Công việc buôn bán bận rộn nên tôi đã “lo xa” bằng cách cho cháu xem tivi để mở mang hiểu biết, còn mướn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chậm nói vì không được gần cha mẹChậm nói vì không được gần cha mẹThiếu sự giao tiếp với cha mẹ, dành phần lớn thời gian xem truyền hình,băng đĩa, nhiều trẻ gặp vấn đề trong sự phát triển ngôn ngữ.Đến hơn 2 tuổi, bé N.T.M.V, con của chị T.T.H (32 tuổi, ngụ quận 10 -TPHCM) vẫn chỉ thi thoảng gọi “ba”, “mẹ” trong khi nhiều em bé cùng tuổitrong xóm đã bắt đầu líu lo những câu ngắn, gọi tên thứ này thứ khác. Chịbăn khoăn: “Công việc buôn bán bận rộn nên tôi đã “lo xa” bằng cách chocháu xem tivi để mở mang hiểu biết, còn mướn đĩa hoạt hình, thế giới độngvật... Ảnh minh họaCháu thường rất ngoan, ngồi một chỗ và xem một cách thích thú trong khichúng tôi có thể làm các công việc khác. Nhưng không hiểu sao nghe ngườita nói trên tivi suốt ngày mà con tôi không học theo được?”.Chú ý các mốc phát triển ngôn ngữĐưa con đi khám, chị mới vỡ lẽ chính việc ít được tiếp xúc, truyện trò vớicha mẹ mà chỉ ngồi cả ngày trước tivi đã khiến bé V. chậm nói.Có khá nhiều trường hợp tương tự được điều trị tại các đơn vị tâm lý - tâmthần nhi của Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2, Tâm thần… Bác sĩ(BS) Phạm Văn Trụ, Phó Giám đốc BV Tâm thần TPHCM, phân tích: Sựphát triển ngôn ngữ của trẻ nhỏ trải qua nhiều giai đoạn. Giai đoạn tiền ngônngữ bắt đầu từ khi mới sinh, biểu hiện qua tiếng khóc, tiếng kêu, nụ cười, âmcủa nụ cười.Giai đoạn đầu của ngôn ngữ (10-24 tháng tuổi), trẻ nói được một số từ, bắtđầu làm câu. Giai đoạn 2-3 tuổi, trẻ có vốn từ gần 1.000, sử dụng được mộtsố cấu trúc câu. Ngôn ngữ của trẻ sẽ được lấp đầy năm 6 tuổi, khi đó trẻ đãsẵn sàng bước vào lớp 1 để học đọc, viết…Tương tự các mặt hoạt động tâm thần khác, quá trình phát triển ngôn ngữdần được hoàn thiện qua tác động của nhiều yếu tố giải phẫu học, sinh lýhọc, di truyền học, thần kinh, văn hóa xã hội, yếu tố tinh thần và cảm xúcgiữa bé với cha mẹ.Nếu các yếu tố này thiếu hoặc không bình thường, sự phát triển tâm lý - tâmthần của trẻ có nguy cơ bị ảnh hưởng, trong đó, về mặt ngôn ngữ, trẻ có thểkém phát triển hơn các trẻ đồng trang lứa, thậm chí là bị “thụt lùi” ở một sốgiai đoạn. Trong lĩnh vực tâm thần nhi, đây gọi là chứng “chậm phát triểnngôn ngữ”, mà dân gian hay gọi là “chậm nói”.Dành nhiều thời gian trò chuyện, chơi với conBS Trụ cho biết: “Yếu tố môi trường văn hóa - xã hội đặc biệt quan trọng,nếu tương tác ở môi trường này thấp hoặc không có tương tác (trẻ thiếu sựchăm sóc, gần gũi, trò chuyện của cha mẹ), ngôn ngữ của trẻ sẽ bị nghèo nànvà đương nhiên quá trình phát triển ngôn ngữ cũng bị ảnh hưởng xấu. Ngoàira, về mặt tinh thần, cảm xúc, những đứa trẻ không được đối xử tốt, bị bạohành sẽ có khuynh hướng thụt lùi trong duy trì, bày tỏ cảm xúc với cha mẹ,người thân, từ đó bị thụt lùi trong phát triển ngôn ngữ”.BS Phạm Ngọc Thanh, cố vấn Khoa Tâm lý BV Nhi Đồng 1, lưu ý: Ngoàitrường hợp chậm nói do thiếu sự kích thích nêu trên, trẻ cũng có thể chậmnói do chậm phát triển tâm thần hay bệnh tự kỷ. Khi phát hiện trẻ có sự pháttriển ngôn ngữ chậm hơn các bạn cùng lứa tuổi, cha mẹ nên sớm đưa conđến các đơn vị chuyên môn tâm lý – tâm thần để được chẩn đoán chính xácnguyên nhân, từ đó có hướng điều trị sớm.BS Thanh khuyến cáo: Cha mẹ không nên để trẻ ngồi xem tivi, băng đĩa quánhiều, đối với trẻ dưới 2 tuổi thậm chí không nên xem tivi. Truyền hình làmôi trường náo nhiệt nhưng không đối thoại, có thể khiến trẻ thích thúnhưng không giúp cho sự giao tiếp thực sự. Để hỗ trợ quá trình phát triểnngôn ngữ của trẻ, cha mẹ nên dành nhiều thời gian hơn để trò chuyện cùngcon, chơi cùng con, tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp với môi trường bên ngoài.Chú ý những biểu hiện không bình thườngTheo BS Phạm Ngọc Thanh, nên lưu ý khi sự phát triển ngôn ngữ của trẻkhông bình thường, ngưng đột ngột hay thoái lui. Những biểu hiện của hiệntượng này là: Bé không phản ứng với tiếng động và không bập bẹ, tìm cáchgiao tiếp với người lớn khi dưới 6 tháng tuổi; chưa thể gọi “ba, mẹ” hayphản ứng khi được gọi tên lúc 12 tháng; vốn từ quá ít và chưa phối hợp được2 từ trở lên thành câu nhỏ lúc 2 tuổi; khi 3-4 tuổi, ngôn ngữ vẫn khó hiểu,không đặt câu, không dùng số nhiều, sử dụng ít động từ và không sử dụngmạo từ, giới từ, tính từ, vẫn dùng ngôn ngữ khó hiểu, làm câu ngắn và saivăn phạm, gặp khó khăn khi kể lại những câu chuyện đơn giản… “Hiện nay,khoảng 50% trẻ em được đưa đến điều trị tâm lý tại khoa là do chậm nói” -bà cho biết. ...