chăm sóc trẻ em - Chăm sóc trẻ sốt cao

Chăm sóc trẻ sốt caoDù do nguyên nhân gì thì sốt cao cũng gây nhiều tác hại cho cơ thể trẻ, có thể dẫn đến co giật, thậm chí tử vong. Vì vậy, các bậc cha mẹ phải phát hiện và xử trí đúng, kịp thời khi trẻ sốt. Sốt là một triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi, nhất là trong mùa hè nóng nực. Sốt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra nhưng phần lớn là do vi khuẩn, virus, say nắng, say nóng. Trẻ sốt cao trên 39 độ C có thể...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
chăm sóc trẻ em - Chăm sóc trẻ sốt cao Chăm sóc trẻ sốt caoDù do nguyên nhân gì thì sốt cao cũng gây nhiều tác hại cho cơ thể trẻ, có thể dẫnđến co giật, thậm chí tử vong. Vì vậy, các bậc cha mẹ phải phát hiện và xử tríđúng, kịp thời khi trẻ sốt.Sốt là một triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi, nhất là trong mùa hènóng nực. Sốt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra nhưng phần lớn là do vi khuẩn,virus, say nắng, say nóng.Trẻ sốt cao trên 39 độ C có thể bị co giật toàn thân, thiếu ôxy não, tổn thương cáctế bào thần kinh, dẫn tới hôn mê hoặc tử vong; nếu khỏi thì cũng dễ bị di chứngtổn thương thần kinh (động kinh, giảm trí nhớ). Sốt cao làm mất nước, cô máu,gây rối loạn nước và điện giải. Sốt cao 40-41 độ C có thể gây rối loạn đông máu.Khi thấy trẻ nóng, cần cặp nhiệt độ, nếu cặp ở nách phải cộng thêm 0,5 độ C.Nhiệt độ 37,5-38,9 độ C là trẻ sốt vừa, trên 38,9 độ C là sốt cao. Phải lấy nhiệt độít nhất 3 lần trong ngày và 1 lần vào ban đêm.Khi phát hiện trẻ sốt, trước hết các bậc cha mẹ phải nhanh chóng tìm mọi biệnpháp làm tăng cường sự thải nhiệt của cơ thể như không ủ, đắp chăn mà chỉ chotrẻ mặc áo lót mỏng; giảm nhiệt trong phòng (nếu quá nóng) bằng cách mở cửa, sửdụng quạt thông gió. Cho trẻ uống nhiều nước, trẻ lớn có thể uống tùy thích. Vớitrẻ nhỏ chưa biết đòi, phải chủ động cho uống hoặc pha thêm nước vào bình sữa(20-30ml/lần bú) và tăng các bữa bú cho trẻ. Có thể cho uống nước quả như cam,chanh, orezol, không nên cho uống các loại nước giải khát công nghiệp.Mùa hè, trẻ sốt vẫn cần được tắm rửa bằng nước ấm thấp hơn thân nhiệt 2 độ Ctrong 10-15 phút để tăng thải nhiệt. Chú ý cho trẻ gội cả đầu. Có thể đắp nước mátvùng trán, bẹn, tránh dùng cồn xoa người trẻ vì cồn có thể gây ngộ độc.Khi trẻ sốt trên 38,5 độ C, cần cho dùng các thuốc hạ nhiệt. Loại thuốc hạ nhiệtđược Tổ chức Y tế Thế giới khuyên dùng cho trẻ em là paracetamol (biệt dược làefferalgan, babymol...) liều 15 mg/kg/lần, ngày 6 lần. Tổng liều 50-60 mg/kg/ngày.Có thể dùng đường uống hoặc đặt hậu môn (nếu trẻ không uống được). Hấp thuqua đường hậu môn chậm hơn, thường dùng trong trường hợp sốt vừa phải, liềuthường dùng 7-10 mg/kg/lần, ngày đặt 2-3 lần.Những trường hợp sốt cao 40-41 độ C, ngoài dùng thuốc hạ sốt và các biện pháphạ nhiệt như trên, cần cho trẻ uống thuốc an thần để phòng co giật, có thể dùnggardenal (phenobarbital) 0,5-1 g/kg/lần.Khi trẻ sốt, tốt nhất các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để phát hiện sớmnguyên nhân sốt và có cách xử trí kịp thời.Chăm sóc trẻ sốt xuất huyết tại gia đìnhCần theo dõi sát sao để phát hiện các dấu hiệu tiền sốc vì sốc là biến chứng nguyhiểm nhất của bệnh sốt xuất huyết, rất dễ dẫn đến tử vong. Đừng quá phụ thuộcvào triệu chứng xuất huyết vì nhiều trẻ bị sốc mà không có dấu hiệu này.Bệnh sốt xuất huyết thường bắt đầu bằng triệu chứng sốt với 3 đặc điểm: đột ngột,liên tục và sốt cao. Triệu chứng xuất huyết thường xảy ra sau khi bắt đầu sốt mộtvài ngày và rất đa dạng: chảy máu cam, chảy máu dưới da, nôn hay tiêu ra máu.Có những trẻ hoàn toàn không bị xuất huyết.Dù có hoặc không triệu chứng xuất huyết thì bệnh vẫn có thể dẫn tới một biếnchứng vô cùng nguy hiểm mà các thầy thuốc đều luôn cảnh giác, đó là sốc. Sốc làmột hội chứng (nghĩa là nhiều triệu chứng hội tụ lại) với 3 tình trạng suy giảm củacơ thể: giảm tri giác (người bệnh không còn lanh lợi, tỉnh táo mà trở nên lừ đừ, cókhi mê sảng), giảm nhiệt độ (nhất là đầu chi) và giảm huyết áp. Sốc là biến chứngnguy kịch nhất của bệnh sốt xuất huyết. Đa số trẻ sốt xuất huyết tử vong do sốcnặng, không phục hồi được nữa.Căn cứ vào các triệu chứng và biến chứng, ngành y đã phân bệnh sốt xuất huyếtlàm 4 cấp từ nhẹ tới nặng. Ở cấp 1, người bệnh chỉ sốt, chưa có triệu chứng xuấthuyết. Cấp 2, người bệnh sốt có triệu chứng xuất huyết. Ở cấp 3, người bệnh bắtđầu có dấu hiệu sốc và cấp 4 thì đã bị sốc nặng.Trẻ sốt xuất huyết cấp 1 sẽ được điều trị tại nhà theo đơn, có hẹn ngày tái khám.Với cấp 2, tùy trường hợp, trẻ có thể điều trị tại nhà có theo dõi chặt chẽ, hoặcnhập viện nếu xét thấy cần thiết. Những trường hợp cấp 3 và 4 nhất thiết phải nhậpviện ngay.Khoảng 70% trẻ sốt xuất huyết được điều trị tại nhà. Trong trường hợp này, cầncho trẻ nằm nghỉ tuyệt đối, uống nước đầy đủ, ăn các chất dễ tiêu, thực hiện đúngđơn thuốc của bác sĩ và theo dõi chặt chẽ sự tiến triển của bệnh.Nằm nghỉ là điều đầu tiên phải thực hiện. Trẻ cần nằm nghỉ trong một phòngthoáng mát. Tuyệt đối không ra mưa, ra nắng, không đi đâu vì nhiều trẻ tuy sốtnhững vẫn có vẻ khỏe mạnh.Cho trẻ uống nước đầy đủ là điều rất cần thiết vì bệnh sốt xuất huyết thường làmmáu bị cô đặc lại, rất khó lưu thông. Đó chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra biếnchứng sốc. Để phòng tránh, nên cho trẻ uống Oresol (chất thường dùng để bù nướctrong bệnh tiêu chảy) hoặc nước cam, nước chanh, nước khoáng hay nước lọ ...