Chẩn đoán và điều trị tổn thương tạng rỗng trong chấn thương bụng kín tại Bệnh viện Quân y 103 giai đoạn 2010-2015

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm nhận xét đặc điểm tổn thương tạng rỗng (TTTR) do chấn thương và kết quả điều trị tại Bệnh viện Quân y 103 giai đoạn 2010 - 2015. Đối tượng và phương pháp: hồi cứu, mô tả lâm sàng trên 85 bệnh nhân (BN) TTTR được phẫu thuật trong thời gian nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chẩn đoán và điều trị tổn thương tạng rỗng trong chấn thương bụng kín tại Bệnh viện Quân y 103 giai đoạn 2010-2015TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2015CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ TỔN THƢƠNG TẠNG RỖNGTRONG CHẤN THƢƠNG BỤNG KÍNTẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103 GIAI ĐOẠN 2010 - 2015Đặng Việt Dũng*; Lê Thanh Sơn*TÓM TẮTMục tiêu: nhận xét đặc điểm tổn thương tạng rỗng (TTTR) do chấn thương và kết quả điềutrị tại Bệnh viện Quân y 103 giai đoạn 2010 - 2015. Đối tượng và phương pháp: hồi cứu, mô tảlâm sàng trên 85 bệnh nhân (BN) TTTR được phẫu thuật trong thời gian nghiên cứu. Kết quả:tuổi trung bình 33,45 ± 11,32, nam 85,02%. Nguyên nhân do tai nạn giao thông 77,37%; tổnthương tiểu tràng 65,88%; đại tràng 29,7%; tá tràng 8,2%; bàng quang 8,2%, dạ dày 3,5%;TTTR đơn thuần 63,5%; tổn thương kết hợp 36,5%.- Triệu chứng khi vào viện: 22,35% có sốc; 76,4% có hội chứng nhiễm trùng; 92,94% cóphản ứng cơ thành bụng; 48,07 có co cứng cơ thành bụng ở 1 vùng hoặc toàn bộ ổ bụng;63,52% có cảm ứng phúc mạc; 82,7% siêu âm thấy dịch ổ bụng; X quang thấy liềm hơi dướivòm hoành 29,03%.- Xử trí: khâu phục hồi tổn thương 81,17%; cắt đoạn ruột 7,05%; làm hậu môn nhân tạo 11,7%.- Kết quả chung: tốt 77,64%; trung bình 16,47%; xấu 5,88%; tử vong 2,3%. Ngày nằm điềutrị trung bình 12,54 ± 6,7 ngày. Biến chứng nhiễm khuẩn thường gặp, trong đó nhiễm khuẩn vếtmổ 12,94%.Kết luận: TTTR trong chấn thương bụng kín (CTBK) thường do tai nạn giao thông, hình tháitổn thương và xử trí đa dạng. Biến chứng sau mổ thường liên quan tới nhiễm trùng.* Từ khóa: Tổn thương tạng rỗng; Chấn thương bụng kín.Diagnosis and Treatment of Traumatic Bowel at 103 Hospital from2010 to 2015SummaryObjective: To review diagnosis and treatment of traumatic bowel at the 103 Hospital from2010 to 2015. Subjects and methods: Clinical description and retrospective study on 85traumatic bowel patients who undergone operation. Results: Average age 33.45 ± 11.32, male:84.045%, traffic accident causes: 77.37%. Injury at small intestinal, colon, duodenum, bladderand stomach accounted for 65.88%; 29.7%; 8.2%; 8.2% and 3.5%, respectively. Bowel injuryalone: 63.5%, combined injury: 36.5%.Clinical symptoms: Shock: 22.35%; infection syndrome: 76.4%; muscle abdominal wall reaction:92.94%; rigidity: 48.07%; rebound tenderness: 63.52%. Free fluid abdominal ultrasound: 82.7%;pneumoperitoneal sight in plain X ray film: 29.03%. Surgical methods: sewing bowel: 81.17%,partial resection: 7.05%, colostomy: 11.7%. Treatment results: good 77.64%; moderate 16.47%,bad 5.88%, average postoperative hospital stay: 15.54 ± 9.98 days. Infectiuos complication wascommon with related wound accounted for 12.94%.* Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): Lê Thanh Sơn (ltson103@gmail.com)Ngày nhận bài: 20/07/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/11/2015Ngày bài báo được đăng: 04/12/2015161TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2015Conclusions: Bowel injury in traumatic abdomen was often caused by traffic accident. Gradeof injury and surgical treatment were variable. Infection often related to postoperativecomplications.* Key words: Bowel injury; Traumatic abdomen.ĐẶT VẤN ĐỀChấn thương bụng kínngoại khoa thường gặp, cógia tăng trong những nămNguyên nhân chủ yếu dothông, tai nạn sinh hoạt,động...là cấp cứuchiều hướnggần đây [2].tai nạn giaotai nạn laoTTTR chiếm 22 - 48% các tạng bị tổnthương trong chấn thương bụng kín [4].Việc chẩn đoán chính xác tổn thươngtrong CTBK gặp không ít khó khăn, nhấtlà khi nạn nhân trong tình trạng đa chấnthương, với nhiều tổn thương phối hợpkhác như chấn thương sọ não, vỡ khungchậu... làm lu mờ các triệu chứng tổnthương của ổ bụng nên có thể bị bỏ sót,hoặc xử trí muộn [6, 9].Những năm gần đây, nhờ các phươngtiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại nhưsiêu âm, chụp cắt lớp vi tính, đặc biệt làviệc áp dụng siêu âm bụng chẩn đoán tạiphòng cấp cứu ngày càng trở nên phổbiến tại nhiều trung tâm trên thế giới cũngnhư tại Việt Nam [1, 5, 8, 10]. Việc ápdụng nội soi trong chẩn đoán và xử trí tổnthương tạng nói chung, tạng rỗng nóiriêng do CTBK bước đầu đạt kết quả tốt,giúp giảm tỷ lệ mổ thăm dò, biến chứngvà rút ngắn thời gian điều trị [3]. Điều trịCTBK có TTTR đơn thuần được nêuthành những nguyên tắc kinh điển, tuynhiên còn nhiều trường hợp rất khó khăn,việc điều trị tổn thương nặng tá tràng cònnhiều vấn đề phức tạp, tỷ lệ biến chứng162và tử vong cao, nhất là khi xử trí thì đầuthất bại [2, 6]. Để góp phần làm rõ thêmvề tình hình TTTR được thu dung và kếtquả điều trị tại Bệnh viện Quân y 103, báocáo này nhằm mục tiêu: Nhận xét đặcđiểm lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoánvà đánh giá kết quả điều trị TTTR trongCTBK tại Bệnh viện Quân y 103 giai đoạn2010 - 2015.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.85 BN bị CTBK có TTTR được thu dungvà điều trị phẫu thuật tại Bệnh viện Quân y103 từ tháng 1 - 2010 đến 4 - 2015.Tiêu chuẩn lựa chọn: có CTBK, TTTRđ ...