CHẤN THƯƠNG CƠ-XƯƠNG VÀ CÁC TÌNH TRẠNG CỦA CHI - Phần 2

Trong số những bệnh nhân 30 tuổi hoặc dưới, 90% bị sai khớp tái phát. Đối với những bệnh nhân lớn tuổi hơn, tỷ lệ là thấp hơn và thay đổi, tùy thuộc vào cơ chế của chấn thương. 10/ NHỮNG BIẾN CHỨNG CÓ THỂ XẢY RA CỦA SAI KHỚP VAI TRƯỚC ? Dây thần kinh nách (axillary nerve) có nguy cơ bị thương tổn vào lúc bị sai khớp. Nên thực hiện thăm khám cẩn thận cơ delta để đánh giá chức năng vận động. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHẤN THƯƠNG CƠ-XƯƠNG VÀ CÁC TÌNH TRẠNG CỦA CHI - Phần 2 CHẤN THƯƠNG CƠ-XƯƠNG VÀ CÁC TÌNH TRẠNG CỦA CHI Phần 2 9/ TỶ LỆ PHẦN TRĂM NHỮNG BỆNH NHÂN VỚI SAI KHỚPVAI TRƯỚC LẦN ĐẦU BỊ MỘT SAI KHỚP TÁI PHÁT ? Trong số những bệnh nhân 30 tuổi hoặc dưới, 90% bị sai khớp táiphát. Đối với những bệnh nhân lớn tuổi h ơn, tỷ lệ là thấp hơn và thay đổi,tùy thuộc vào cơ chế của chấn thương. 10/ NHỮNG BIẾN CHỨNG CÓ THỂ XẢY RA CỦA SAI KHỚPVAI TRƯỚC ? Dây thần kinh nách (axillary nerve) có nguy cơ bị thương tổn vào lúcbị sai khớp. Nên thực hiện thăm khám cẩn thận cơ delta để đánh giá chứcnăng vận động. Dây thần kinh nách cũng phân bố cảm giác cho mặt ngoàicủa vai, và cảm giác nên được kiểm tra ở vùng này. Ngoài tổn thương dâythần kinh nách, rách rotator cuff có thể xảy ra vào lúc sai khớp. 11/ ROTATOR CUFF TEAR ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN NHƯ THẾNÀO ? Bệnh nhân thường kêu đau với những hoạt động của chi lên qua đầu,đau vào ban đêm, và đau lúc dạng cánh tay. Bệnh nhân khó khăn lúc dạngcánh tay và thường không thể đưa cánh tay lên trên mức vai. Với vai dạng ở90 độ, gập ra trước 30 độ, và quay vào trong tối đa, bệnh nhân không thểchống lại sự đè xuống trên chi (supraspinatus strength test). KHỚP ỨC-ĐÒN 12/ SAI SAU (POSTERIORSTERNOCLAVICULAR DISLOCATION) ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN NHƯTHẾ NÀO ? Phim X quang thường không thành công. CT scan là phươ ng cáchchẩn đoán có hiệu quả nhất. 13/ MÔ TẢ Ý NGHĨA CỦA SAI KHỚP ỨC-ĐÒN TRƯỚC VÀ SAU? Sai khớp ức-đòn trước (anterior sternoclavicular) không bị liên kết vớicác biến chứng quan trọng và được điều trị dễ dàng với một băng đeo(sling). Trong số các sai khớp ức-đòn sau, 25% bị liên kết với những biếnchứng, gồm có vỡ hoặc đè ép khí quản ; tắc hoặc vỡ thực quản, đụng dậpphổi và rách hoặc tắc tĩnh mạch chủ trên, tĩnh mạch hay động mạch dướiđòn. Nắn sai khớp ức-đòn sau chỉ nên được thực hiện trong phòng mổ, vớisự hiện diện của thầy thuốc ngoại tim-lồng ngực. 14/ NGUYÊN NHÂN LIỆT THẦN KINH THÔNG THƯỜNGNHẤT TRONG GÃY THÂN XƯƠNG CÁNH TAY ? Dây thần kinh quay (radial nerve) có thể bị kéo căng (neurapraxia)hoặc đôi khi bị xé rách (neurotmesis). Tình trạng này điển hình xảy ra vớinhững gãy xương ở 1/3 dưới xương cánh tay. Sự mất chức năng gồm cókhông thể duỗi cổ tay hay các ngón tay ở các khớp đốt bàn tay-ngón tay(metacarpophalangeal joint) và tê ở mu bàn tay về phía quay. Sự duỗi gianđốt ngón (interphalangeal extension), biểu thị chức năng của dây thần kinhtrụ và quay được bảo toàn. 15/ SỰ KHÁC NHAU GIỮA GÃY DO BỊ GẬY ĐÁNH(NIGHTSTICK FRACTURE) VÀ GÃY MONTEGGIA ? Một gãy xương trụ (điển hình là 1/3 gần) với sai khớp đầu xươngquay (radial head dislocation) là một gãy Monteggia. Gãy xương này xảy ralà do té ngã trên một bàn tay duỗi, liên kết với lực vẹo ngoài (valgus force)lên chi. Điều trị đòi hỏi cố định trong (internal fixation) của gãy xương trụ.Một gãy xương do gậy đánh (nightstick fracture) là một gãy xương trụ domột cú đánh trực tiếp lên thân xương trụ. Không có thương tổn liên kết củakhớp trụ-quay gần (proximal radial ulnar joint) của cánh tay. Trong tất cảcác trường hợp, những thương tổn này có thể được điều trị bằng những biệnpháp kín. Những gãy xương do gậy đánh với vỡ vụn (comminution) đángkể, gập góc 10 đến 15 độ, hoặc xê dịch hơn 50% có thể xét đến cố định bằngphẫu thuật (operative fixation). 16/ DÂY THẦN KINH NÀO THƯỜNG BỊ THƯƠNG TÔN TRONGGÃY MONTEGGIA ? Dây thần kinh liên cốt sau (posterior interosseous nerve) nằm sát vớicổ của xương quay. Khi đầu xương quay bị sai khớp, dây thần kinh nàythường bị căng ra, đưa đến bị kéo căng (neupraxia) và không thể duỗi ngóncái hay cổ tay. 17/ PHÂN BIỆT GIỮA MỘT LIỆT DÂY THẦN KINH QUAY VÀMỘT LIỆT DÂY THẦN KINH LIÊN CỐT SAU ? Trong liệt dây thần kinh quay (radial nerve palsy), chức năng của tấtcả các cơ được phân bố bởi dây thần kinh này bị mất, bao gồm các cơ duỗicổ tay (wrist extensors) và nhánh cảm giác, cung cấp cảm giác cho khoảngkẽ mu (dorsal web space) thứ nhất của bàn tay. Dây thần kinh liên cốt sau(posterior interosseous nerve) là nhánh vận động đi ra sau cơ ngửa cẳng tay,và do đó các cơ duỗi cổ tay vẫn hoạt động, cũng như cảm giác của khoảngkẽ thứ nhất. Trong liệt dây thần kinh liên cốt sau, chỉ có các cơ duỗi của cáckhớp đốt bàn tay-ngón tay là bị ảnh hưởng mà thôi. CHI DƯỚI VÀ GÃY XƯƠNG CHẬU (LOWER EXTREMITYAND PELVIC FRACTURES) 1/ KỂ NHỮNG BIẾN CHỨNG LIÊN QUAN TRỰC TIẾP VỚI VỠXƯƠNG CHẬU ?. Xuất huyết và và thương tổn niệu- sinh dục, gồm có vỡ bàng quang vàrách niệu đạo (urethral tear). 2/ TỶ LỆ TỬ VONG NƠI NHỮNG BỆNH NHÂN VỚI VỠXƯƠNG CHẬU HỞ ? - 50% 3/ NHỮNG ĐIỀU CÂN NHẮC CHÍNH TRONG XỬ ...