CHẤN THƯƠNG ĐỤNG DẬP NGỰC (BLUNT CHEST TRAUMA) - Phần II

NHỮNG THƯƠNG TỔN THÔNG THƯỜNG NHẤT SAU CHẤN THƯƠNG ĐỤNG DẬP NGỰC ? - Gãy xương lồng ngực - Đụng dập và rách phổi - Đụng dập cơ tim - Vỡ động mạch chủ. 2/ PHIM CHỤP NGỰC BAN ĐẦU HỮU ÍCH NHƯ THỂ NÀO ? Phim chụp ngực ban đầu thường được thực hiện với bệnh nhân trong tư thế nằm ngửa và với kỹ thuật kém trong điều kiện cấp cứu. Việc đặt hoàntoàn tin tưởng vào nó có thể làm lầm lẩn. Tuy nhiên, phim ngực thường được thực hiện một cách thường quy nơi hầu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHẤN THƯƠNG ĐỤNG DẬP NGỰC (BLUNT CHEST TRAUMA) - Phần II CHẤN THƯƠNG ĐỤNG DẬP NGỰC (BLUNT CHEST TRAUMA) Phần II 1/ NHỮNG THƯƠNG TỔN THÔNG THƯỜNG NHẤT SAUCHẤN THƯƠNG ĐỤNG DẬP NGỰC ? - Gãy xương lồng ngực - Đụng dập và rách phổi - Đụng dập cơ tim - Vỡ động mạch chủ. 2/ PHIM CHỤP NGỰC BAN ĐẦU HỮU ÍCH NHƯ THỂ NÀO ? Phim chụp ngực ban đầu thường được thực hiện với bệnh nhân trongtư thế nằm ngửa và với kỹ thuật kém trong điều kiện cấp cứu. Việc đặt hoàntoàn tin tưởng vào nó có thể làm lầm lẩn. Tuy nhiên, phim ngực thườngđược thực hiện một cách thường quy nơi hầu hết các bệnh nhân chấn thươngnhư là một xét nghiệm thăm dò (screening test) hơn là một xét nghiệm chẩnđoán xác định. Gãy xương, tràn máu-khí màng phổi (hemopneumothorax),và các bất thường trung thất có thể bị bỏ sót nơi phim chụp ban đầu. Đối vớinhững triệu chứng nghi ngờ, nên chụp lại phim ngực hay thực hiện CT Scanngực. 3/ TRUNG THẤT RỘNG (WIDENED MEDIASTINUM) LÀ GÌ ? Một bề rộng trung thất hơn 8 cm, được thấy trên phim ngực chụp ở tưthế nằm ngửa, được xem là bất thường và bệnh nhân nên được thăm dò thêmnữa. Dấu hiệu này xảy ra nơi 85% các trường hợp với thương tổn động mạchchủ. 4/ NHỮNG NGUYÊN NHÂN CỦA TRUNG THẤT RỘNG ? - Vỡ động mạch chủ (aortic rupture) trong 10-15% những trường hợp. - Gãy đốt sống ngực trong 5% đến 10% các trường hợp. - Gãy xương ức, chấn thương phần mềm, hay chèn ép tim (cardiactamponade) trong 5% các trường hợp. - Không có bất thường trong 65% đến 70% những trường hợp còn lại. 5/ NHỮNG DẤU HIỆU X QUANG KHÁC GỢI Ý VỠ ĐỘNGMẠCH CHỦ (AORTA RUPTURE) ? - Mất hình quai động mạch chủ (indistinct aortic knob) (25% cáctrường hợp). - Mũ đỉnh (apical cap) (20%). - Gãy xương sườn thứ nhất và thứ hai (15%). - Khí quản bị đẩy lệch (10%). - Ống thông mũi-dạ dày bị đẩy lệch (10%). - Cuống phổi trái bị đẩy hạ xuống (5%). - Trung thất rộng (widened mediastinum). - Mất cửa sổ động mạch chủ-phổi (loss of aortopulmonary window). Những dấu hiệu khác không nhạy cảm nh ư gãy xương sườn, xươngức, xương bả vai, và xương đòn hay tràn dịch màng phổi có thể hiện diện.Dấu hiệu đặc hiệu nhất là ống thông mũi-dạ dày (nasogastric tube) bị đẩylệch. Trong 7% các trường hợp, phim chụp không chuẩn bị có thể hoàn toànbình thường. 6/ LÀM SAO ĐÁNH GIÁ MỘT TRUNG THẤT RỘNG ? - Chụp lại phim ngục ở tư thế đứng. Mặc dầu khoảng 50% các trườnghợp nghi ngờ có thể được loại bỏ bởi phương pháp đơn giản này, nhưng sựnâng dậy bệnh nhân bị chấn thương đụng dập có thể bị chống chỉ định dochoáng hay những lo ngại về cột sống. - Chụp mạch động mạch chủ (aortic angiogram). Đây là tiêu chuẩnvàng (gold standard) để chẩn đoán vỡ động mạch chủ, với một mức độ nhạycảm và đặc hiệu 97%. Tuy nhiên đó là một một thăm dò xâm nhập, tốn kém,mất thời gian và công sức, và được liên kết với những biến chứng trong đến5% các trường hợp . - CT scan ngực. Thăm dò nhanh chóng, không xâm nhập, và có thểcung cấp thêm thông tin về những thương tổn liên kết. Đặc biệt trong nhữngtrường hợp đòi hỏi CT scan những vùng khác của cơ thể, như thường xảy ratrong trường hợp những nạn nhân bị chấn thương đụng dập, thì CT scanngực này là thăm dò được lựa chọn để xác nhận hay loại bỏ sự hiện hữu củakhối máu tụ trung thất (mediastinal hematoma). CT xoắn ốc(helical CT)được sử dụng trong nhiều trung tâm đã thay thế chụp động mạch chủ quyước. Vai trò của chụp động mạch chủ có khuynh hướng được giới hạn chonhững trường hợp trong đó những dấu hiệu của CT xoắn ốc không rõ rệt. - Siêu âm qua thực quản (transesophageal echcardiography). Thăm dònày có những mức độ chính xác thay đổi (60% den 98%) bởi vì tùy thuộcvào người thao tác. Thăm dò này có thể là một thay thế rất tốt đối với bệnhnhân có huyết động không ổn định nên không được di chuyển ra khỏi đơn vịhồi sức. Việc sử dụng nó nên được xét đến tùy trường hợp tùy theo kinhnghiệm hiện có ở mỗi cơ sở điều trị. 7/ NƠI ĐIỂN HÌNH CỦA THƯƠNG TỔN ĐỘNG MẠCH CHỦ ? Trong 93% các trường hợp, thương tổn động mạch chủ xảy ra ở dướichỗ phát xuất của động mạch dưới đòn trái (left subclavian artery). Sựchuyển tiếp của động mạch chủ hướng thượng (ascending aorta) cố định quađộng mạch chủ hướng hạ (descending aorat) di động hơn, tạo nên những lựccắt xẻ (shearing forces) quanh ống động mạch (ductus arteriosum). Thươngtổn động mạch chủ hướng thượng (ascending aorta) và cung động mạch chủxảy ra trong 7% còn lại của các trường hợp. 8/ TỶ LỆ TỬ VONG CỦA THƯƠNG TỔN ĐỘNG MẠCH CHỦNGỰC ? Khoảng 85% các bệnh nhân chết nơi xảy ra tại nạn. Tỷ lệ tử vong đốivới bệnh nhân còn sống đến bệnh viện là 30%. Hầu hết những bệnh nhânnày đến vào giờ phút chót hay ...