Chấn thương mạch máu ngoại biên

Định nghĩa.Là các tổn thương động mạch- tĩnh mạch Chi trên mạch nách,cánh tay,quay- trụ mạch chậu ngoài,mạch đùi,mạch khoeo,mạch chày trước-sau,mạch mác..Chi dưới...Nguyên nhân.Do bạch khí + Vật
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chấn thương mạch máu ngoại biên Định nghĩaLà các tổn thương động mạch- tĩnhmạch mạch nách,cánh Chi trên tay,quay- trụ mạch chậu ngoài,mạch Chi dưới đùi,mạch khoeo,mạch chày trước-sau,mạch mác Nguyên nhânDo bạch khí+ Vật sắc nhọn cắt ngang qua mạch máu: daochém, búa, phảng,lê…+ Vật nhọn đâm xuyên qua mạch máu: dùi nhọn,chĩa… (kiếm hình vũ khí)Do hỏa khí gây nên: mảnh bom, mảnh mìn, lựuđạn, súng ngắn… Nguyên nhânDo đầu xương gãy đâm vào.Đụng giập mạch máu:thường gặp trong chấnthương kín do chấn thương trực tiếpDo thầy thuốc gây nên:các thủ thuật can thiệptrên mạch máuDo tiêm chích (người nghiện ma túy,vị trí haygặp ở động mạch đùi gây chảy máu tức thì hayhình thành phình giả động mạch.) Giải phẫu mạch máu- Lớp áo trong: bao gồm+ Lớp nội mô: lót mặttrong lòng ống mạch máu ,tựa trên màng đáy+ Lớp dưới nội mô: nằmngay dưới lớp nội mô, baogồm những mô liên kếtlỏng lẻo và rải rác các tếbào cơ trơn. Giải phẫu mạch máu- Lớp áo giữa: là lớp dàynhất, bao gồm nhiều lớp cơtrơn hình xoắn ốc- Lớp áo ngoài: là lớp ngoàicùng gồm nhiều nguyên bàosợi- Mạch màng huyết quản:cung cấp máu cho lớp áongoài và áo giữa.3.Phân loại vết thương mạch máu:Chảy máu do rách thành bên của mạch máu.Chảy máu do vết thương xuyên qua mạch máu.Chảy máu do vết thương làm đứt đôi mạch máu.Trong chấn thương kín: mạch máu bị dập nát (có khi không bị đứt), co thắt nên lầm tưởng là không có tổn thương mạch máu. I. Chẩn đoán:1. Lâm sàng:-Bệnh nhân nhập cấp cứu trong tình trạng:+ Vết thương hở: các vết thương nằm gầnđường đi của mạch máu.+ Chấn thương kín: tổn thương mạch máuthường kèm tổn thương xương khớp. GÃY XƯƠNG TỔN THƯƠNG MẠCH MÁUGãy sườn 1 và xương đòn ĐM – TM dưới đònTrật khớp vai ĐM náchGãy xương cánh tay Rách ĐM náchGãy trên lồi cầu xương ĐM cánh taycánh tayTrật khớp khuỷu ĐM cánh tayGãy đầu dưới xương đùi ĐM đùi nông, khoeoTrật khớp gối ra sau ĐM, TM khoeoGãy đầu gần xương chày ĐM, TM khoeo a. Hỏi bệnh sử:• Cơ chế chấn thương• Thời gian chính xác từ bị thương đến lúc nhập viện• Biện pháp sơ cứu ban đầu b. Triệu chứng toàn thân: choáng mất máu nhanh, huyết áp hạ, da niêm nhợt,…c. Triệu chứng cơ năng:+ Đau tại chỗ chấn thương và phần chi dưới.+ Cảm giác tê lạnh và giảm vận động chi bịthương. d. Triệu chứng thực thể:- Triệu chứng tại chỗ:+ Chảy máu: dễ thấy nhất+ Khối máu tụ dưới da hoặc cơ : có thể to lênnhanh chóng, ranh giới rõ, căng cứng, k đập theonhịp đập.d. Triệu chứng thực thể:- Triệu chứng phần chi xa dưới chỗ tổn ương:thDấu hiệu thiếu máu nuôi chi cấp tính:+bao gồm mất mạch dưới chỗ tổn thươngvà dấu hiệu 5P (Pain, Pallor, Paresthesia,Paralysis, Poikilothermia)@@ Chú ý:- Luôn so sánh chi bị thương với chi lành- Cần thăm khám tỉ mỉ để phát hiện và chẩnđoán chính xác, đồng thời có thể chỉ địnhphẫu thuật cấp cứu để cứu chi, tránh mấtthời gian vàng. Cận lâm sàng1. Echo Doppler mạch máu:- Ưu điểm: không xâm hại, rẻ tiền,cho hình ảnhmạch máu và các thông số huyết động học- Khuyết điểm: tùy khả năng người làm siêu âm2. Chụp Xquang động mạch: thông thường or DSA - Ưu điểm: tiêu chuẩn vàng đánh giá tình trạng mạch máu (xác định vị trí, loại tổn thương, tuần hoàn phụ, mạch máu đầu gần và đầu xa) - Khuyết điểm: xâm lấn, tốn tiền, mất thời gian, thực hiện khi bệnh nhân ổn định và không có nguy Cận lâm sàng3. Chụp Xquang cắt lớp điện toán có cảnquang: áp dụng trong chấn thương mạch máu nộitạng ngực hay bụng.4. Xét ngiệm khác: CTM, ECG, Xquang tim phổi,chức năng gan thận,… Cầm máu tạm thờiĐặt garo: Sau mỏm cụt Chi đã dập nát Băng không hiệu quả Thời gian tới tuyến chuyênkhoa < 4 giờ Cầm máu tạm thờiBăng ép có trọng điểmKẹp mạch máu Cầm máu vĩnh viễnĐảm bảo hô hấp, bồi phục tuần hoàn, kiểm soátChuẩn bị phẫu trường rộng rãi bao gồm toàncầm máu, đánh giá toàn diện các thương tổn khác.thể chi bị tổn thương cũng như chi đối diệnChống mổễmctrùng đườngn ván a động mvết cầnĐường nhi dọ theo và uố đi củ đối với ạchthương hcan thiệp ở Cầm máu vĩnh viễnKiểm soát đầu gần đầu xa của động mạchtrước khi phẫu tích đến đoạn thương tổnCắt lọc phần động mạch bị tổn thương đếnmô lànhDùng ống thông fogarty lấy hết máu cục tronglòng mạch. Bơm rửa lòng mạch bằng thuốcchống đông ...