Chánh biên toát yếu Quốc triều

Tài liệu là một bộ sử trích các phần quan yếu của bộ Quốc Triều Chánh Biên hay Đại nam Thực Lục Chính Biên của Quốc sử Quán triều Nguyễn. Sử chép bằng chữ Hán theo lối biên niên từ đời Gia Long trở về sau. Quốc Triều Chính Biên Toát Yếu trên được Bộ Học vâng chỉ dụ vua Khải Định vào năm thứ 9 (1924) thực hiện và dịch ra chữ quốc ngữ, để ấn hành ban cấp cho các trường học với nhan đề chữ quốc ngữ: Sử quốc triều chính biên toát yếu. Mời các bạn tham khảo tài liệu để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chánh biên toát yếu Quốc triều Quốc Sử Quán Triều NguyễnQuốc Triều Chánh Biên Toát Yếu Chủ biên: Cao Xuân Dục Thế Kỷ 20 (1908)2 Quốc Triều Chính Biên Toát Yếu - Tựa Tựa sách: Quốc Triều Chính Biên Toát Yếu N ăm Soạn giả: Tổng tài Quốc Sử Quán Cao Xuân Dục 1908 Dịch giả: Quốc Sử Quán Triều Nguyễn 1925 Nhà xuất bản: Nhóm Nghiên Cứu Sử Địa Việt Nam 1972Chuyển sang ấn bản điện tử bởi: Lê Bắc, Doãn Vượng, Công Đệ 2001 Điều hợp: Lê Bắc - bacle@hotmail.com 2001 3 Quốc Triều Chính Biên Toát Yếu - Miếu Hiệu Liệt Thánh QUỐC TRIỀU CHÍNH BIÊN TOÁT YẾU Miếu Hiệu Liệt Thánh Hưng Tổ Hiếu Khương Hoàng Đế (phụ chép) Khi Ngài 28 tuổi, chiếu thứ tự được lập, sau bị quyền thần Trương phúc Loan hiếp chế, Ngàiphiền lo mà băng, thọ 33 tuổi. I. Thế Tổ Cao Hoàng Đế (1778-1820) Năm Mậu Tuất (năm thứ 39 hiệu Cảnh Hưng nhà Lê : năm thứ 43 hiệu Càn Long nhà Thanh bênTàu : 1778), Ngài mới 17 tuổi, đóng ở Sài gòn, các quan tôn Ngài làm Nguyên Soái, quyền coi việc nước. Năm Canh Tí (năm thứ 41 hiệu Cảnh Hưng nhà Lê : năm thứ 45 hiệu Càn Long nhà Thanh :1780), Ngài 19 tuổi, lên ngôi Vương. Năm Nhâm Tuất (năm thứ 7 hiệu Gia Khánh nhà Thanh : 1802) Ngài 41 tuổi mới lên ngôi HoàngĐế, kỷ nguyên Gia Long, ở ngôi 18 năm, thọ 58 tuổi. II. Thánh Tổ Nhơn Hoàng Đế (1820-1841) Năm Canh Thìn (năm thứ 25 hiệu Gia Khánh nhà Thanh : 1820), Ngài 30 tuổi, nối ngôi, kỷnguyên Minh Mạng, ở ngôi 21 năm, thọ 50 tuổi. III. Hiến Tổ Chương Hoàng Đế (1841-1848) Năm Tân Sửu (năm thứ 21 hiệu Đạo Quang nhà Thanh : 1841), Ngài 35 tuổi, nối ngôi, kỷnguyên Thiệu Trị, ở ngôi 7 năm, thọ 41 tuổi. IV. Dực Tôn Anh Hoàng Đế (1848-1884) Năm Mậu Thân (năm thứ 28 hiệu Đạo Quang nhà Thanh : 1848), Ngài 18 tuổi, nối ngôi, kỷnguyên Tự Đức, ở ngôi 36 năm, thọ 55 tuổi. Cung Tôn Huệ Hoàng Đế (1884) (Phụ chép) Khi Ngài 32 tuổi, Đình thần phụng di chiếu lập lên, cư tang mới được 3 ngày, bị bỏ, đến triềuThành Thái mới truy tôn. Phế Đế (1884) (Phụ chép) 4 Quốc Triều Chính Biên Toát Yếu - Miếu Hiệu Liệt Thánh Nguyên phong Lãng Quốc Công ; khi Ngài 37 tuổi thời Tự Quân là Đức Cung Huệ bị bỏ, Đìnhthần rước Ngài nối ngôi, nghị định năm sau sẽ đặt niên hiệu Hiệp Hòa, nhưng nối ngôi mới được 4 tháng10 ngày, bị thí, việc ấy cũng đương trong năm Tự Đức thứ 36. V. Giản Tôn Nghị Hoàng Đế (1884-1885) Năm Giáp Thân (năm thứ 10 hiệu Quang Tự nhà Thanh : 1884) , Ngài 15 tuổi, nối ngôi, kỷnguyên Kiến Phúc, ở ngôi 1 năm, thọ 16 tuổi. Xuất Đế (1885) (Phụ chép) Năm Ất Dậu (năm thứ 11 hiệu Quang Tự nhà Thanh : 1885), Ngài 14 tuổi, nối ngôi, kỷ nguyênHàm Nghi, ở ngôi 11 tháng (từ tháng 6 năm Giáp Thân đến tháng 5 năm Ất Dậu), rồi cũng bá thiên1. VI. Cảnh Tôn Thuần Hoàng Đế (1886-1888) Năm Bính Tuất (năm thứ 12 hiệu Quang Tự nhà Thanh : 1886), Ngài 22 tuổi, nối ngôi, kỷnguyên Đồng Khánh, ở ngôi 3 năm, thọ 25 tuổi. Lời Phụ Chú: Sách này biên chép khởi từ năm Nhâm Tuất là năm thứ 1 hiệu Gia Long, đức ThếTổ lên ngôi Hoàng Đế, cho đến năm Mậu Tý là năm Đồng Khánh thứ 3, cộng 87 năm. Nếu kể từ năm Mậu Tuất, đức Thế Tổ nhiếp chính2 cho đến năm Mậu Tý, cộng được 111 năm. Thống kê từ năm Mậu Ngọ, đức Thái Tổ Gia Dũ Hoàng Đế3 vào trấn Thuận Hóa cho đến nămĐồng Khánh thứ 3, cộng được 331 năm.1 Bá thiên: nghĩa là qua nước khác.2 1777: năm Nguyễn Vương lên ngôi ở Gia Định.3 Nguyễn Hoàng 5 Quốc Triều Chính Biên Toát Yếu - Quyển I QUỐC TRIỀU CHÍNH BIÊN TOÁT YẾU Quyển thứ I Đức Thế Tổ Cao Hoàng Đế Niên hiệu Gia Long Tên húy Ngài là: 1. Bên tả chữ Nhật, bên hữu chữ Viện1 2. Bên tả chữ Nhật, bên hữu chữ Anh2 3. Bên tả chữ Thái, bên hữu chữ Trọng3 Ngài sinh năm Nhâm Ngọ, 17 tuổi lên ngôi vương tại Gia Định được 22 năm. Đến lúc Ngài lấyđược kinh đô Huế, thiên hạ định rồi, Ngài lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Gia Long; ỏ ngôi 18 năm,hưởng thọ 58 tuổi, lăng Ngài là lăng Thiên Thọ. Ngài là con thứ ba đức Hưng Tổ ...