Chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam trước bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0

Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động mạnh mẽ đến thị trường Việt Nam, đòi hỏi những người lao động phải có đầy đủ trình độ và kỹ năng mới có thể đáp ứng được yêu cầu của công việc. Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay còn rất thấp so với các nước trong khu vực và đây là thách thức đối với các cơ sở giáo dục Việt Nam để có giải pháp để đào tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của thị trường. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam trước bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC VIỆT NAM TRƯỚC BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ThS. Vũ Phương Thảo1 - ThS. Ngô Thị Mai2 Tóm tắt: Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tác động mạnh mẽ đến các ngành nghề trong xã hội, kết quả của sự tác động đó là sự mất đi các ngành nghề cũ và thay vào đó là sự xuất hiện của các ngành nghề mới. Nó giúp con người làm việc đạt hiệu quả cao hơn, tạo ra hàng loạt sự chuyển biến cả về kỹ thuật và công nghệ. Nó tác động mạnh mẽ đến thị trường Việt Nam, đòi hỏi những người lao động phải có đầy đủ trình độ và kỹ năng mới có thể đáp ứng được yêu cầu của công việc. Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay còn rất thấp so với các nước trong khu vực và đây là thách thức đối với các cơ sở giáo dục Việt Nam để có giải pháp để đào tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của thị trường. Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0; nguồn nhân lực; giáo dục Abstract: The industrial revolution 4.0 has a strong impact on the professions in society, the result of that impact is the loss of old trades and instead the emergence of new professions. It helps people work more effectively, creating a lot of changes in both technology and technology. It has a strong impact on the Vietnamese market, requiring employees to have sufficient qualifications and skills to meet the requirements of the job. However, the quality of Vietnamese human resources is still very low compared to other countries in the region and this is a challenge for Vietnamese educational institutions to have solutions to train human resources to meet demand of the market. Keywords: industrial revolution 4.0; human resources; education. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Theo điều tra của Ngân hàng Thế giới cho rằng: một quốc gia muốn chuyển sang cách mạng công nghiệp 4.0 thì cần 4 yếu tố: thứ nhất là lực lượng lao động có kỹ năng; thứ hai là có cơ sở hạ tầng, hệ thống thông tin hiện đại; thứ ba là có hệ thống thể chế, chính sách hoàn thiện; thứ tư là có nền kinh tế sáng tạo. Trong bốn yếu tố đó thì yếu tố thứ nhất là lực lượng lao động có kỹ năng được xem là yếu tố quan trọng nhất để một quốc gia có thể dễ dàng chuyển mình sang cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hiện nay, trong điều kiện đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đặc biệt khi Việt Nam đang trong thời kỳ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0), vấn đề nguồn nhân lực được xem là khâu đột phá, phát triển nguồn nhân lực trở thành nền tảng phát triển bền vững và tăng lợi thế cạnh tranh quốc gia. Với lợi thế đang trong thời kỳ dân 1 Email: thaovpulsa@gmail.com, Khoa Quản lý NNL, Trường Đại học Lao động - Xã hội. 2 Khoa Quản lý NNL, Trường Đại học Lao động - Xã hội. PHẦN 3: MÔI TRƯỜNG VẬN HÀNH, PHÁT TRIỂN VÀ ĐỔI MỚI QUẢN TRỊ NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP 547 số vàng, nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay sẽ có những lợi thế riêng nhưng cũng có những thách thức đáng kể trong thời kỳ CMCN 4.0. Vậy thì để làm được điều đó các cơ sở giáo dục đào tạo cần có phương pháp cách thức gì để đào tạo ra một thế hệ người lao động thích ứng với bối cảnh này. 2. NỘI DUNG CHI TIẾT 2.1. Khái quát về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 Đối với Việt Nam, CMCN 4.0 mới được biết đến cách đây vài năm, nhưng cho đến nay không phải ai cũng hiểu tường tận về khái niệm này. Cách mạng Công nghiệp 4.0 (hay Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư) xuất phát từ khái niệm “Industrie 4.0” trong một báo cáo của chính phủ Đức năm 2013. “Industrie 4.0” kết nối các hệ thống nhúng và cơ sở sản xuất thông minh để tạo ra sự hội tụ kỹ thuật số giữa Công nghiệp, Kinh doanh, chức năng và quy trình bên trong. Klaus Schwab, người sáng lập và Chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới mang đến cái nhìn đơn giản hơn về Cách mạng Công nghiệp 4.0 như sau: “Cách mạng công nghiệp đầu tiên sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất. Cuộc cách mạng lần 2 diễn ra nhờ ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cuộc cách mạng lần 3 sử dụng điện tử và công nghệ thông tin để tự động hóa sản xuất. Bây giờ, cuộc Cách mạng Công nghiệp Thứ tư đang nảy nở từ cuộc cách mạng lần ba, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học”. Những yếu tố cốt lõi của Kỹ thuật số trong CMCN 4.0 sẽ là: Trí tuệ nhân tạo (AI), Vạn vật kết nối - Internet of Things (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data). Trên lĩnh vực công nghệ sinh học, Cách mạng Công nghiệp 4.0 tập trung vào nghiên cứu để tạo ra những bước nhảy vọt trong Nông nghiệp, Thủy sản, Y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu. Cuối cùng là lĩnh vực Vật lý với robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái, các vật liệu mới (graphene, skyrmions…) và công nghệ nano. Như vậy, Cuộc cách mạng 4.0 có thể tạo ra nguy cơ phá vỡ thị trường lao động trên cả thế giới và Việt Nam. Bởi một khi tự động hóa thay thế con người trong toàn bộ nền kinh tế, số lượng người lao động mà máy móc có thể thay thế được sẽ bị dư thừa và các công việc an toàn với thu nhập cao hơn có thể sẽ gia tăng. Chính vì vậy lao động nghề, lao động trình độ thấp phải không ngừng trau dồi để nâng cao tay nghề, làm sao để năng suất tối ưu hơn những dây chuyền sản xuất tự động. Lao động trình độ cao, bác sĩ, kĩ sư, giáo viên… cũng phải không ngừng học hỏi, không ngừng cầu tiến, vì sự phát triển của máy móc đang theo rất sát đằng sau chúng ta. Như vậy, trong một thị trường việc làm vốn đã rất gay gắt bởi những cuộc cạnh tranh giữa người với người, bây giờ người ta còn phải cạnh tranh thêm với cả robot. Có thể hình dung, cách mạng 4.0 sẽ tiến tới loại bỏ những công việc phổ thông hoặc mang tính chất lặp đi lặp lại, thay thế toàn bộ bằng máy móc. Nhưng đồng thời, nhu cầu về nguồn la ...