Chế biến, dữ trự và làm giảm độc tố trong ngọn, lá sắn làm thức ăn cho gia súc

Với diện tích sắn hiện nay ở tỉnh ta chỉ một phần nhỏ ngọn, lá sắn sử dụng làm thức ăn cho gia súc. Ngọn và lá sắn khá giàu protein và chất bột đường nhưng lại chứa độc tố xyanoglucosit. Hợp chất này sẽ giải phóng ra axit xiahydric(HCN) gây độc cho người và gia súc. Độc tố này sẽ bị bay hơi khi nấu thật kỹ hợac khi ta phơi khô ngọn và lá sắn. Do vậy khi trâu, bò và lợn ăn nhiều ngọn lá sắn tươi sẽ bị ngộ độc và có thể gây chết đột...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chế biến, dữ trự và làm giảm độc tố trong ngọn, lá sắn làm thức ăn cho gia súc Chế biến, dữ trự và làm giảm độc tố trong ngọn, lá sắn làm thức ăn cho gia súcVới diện tích sắn hiện nay ở tỉnh ta chỉ một phần nhỏ ngọn, lá sắnsử dụng làm thức ăn cho gia súc. Ngọn và lá sắn khá giàu proteinvà chất bột đường nhưng lại chứa độc tố xyanoglucosit. Hợp chất này sẽ giải phóng ra axit xiahydric(HCN) gây độc cho người và gia súc. Độc tố này sẽ bị bay hơi khi nấu thật kỹ hợac khi ta phơi khô ngọn và lá sắn. Do vậy khi trâu, bò và lợn ăn nhiều ngọn lásắn tươi sẽ bị ngộ độc và có thể gây chết đột ngột, còn nếu ăn mộtít lá ngọn sắn tươi chưa nấu kỹ trong một thời gian dài sẽ gây cho gia súc chậm lớn. Để giảm độc tố HCN trong ngọn và lá sắn phương pháp tốt nhất đó là ủ chua bổ sung thêm rỉ mật hoặc bột sắn và cám gạo, với phương pháp này không những làm giảm độc tố một cách hiệu quả mà còn có thể dự trữ thức ăn trong một thời gian dài, tăng tính ngon miệng cho gia súc. Phương pháp ủ được tiến hành như sau: - Chuẩn bị hố ủ: Có nhiều cách tạo một hố ủ, việc ứng dụng loạihố ủ nào tùy thuộc vào điều kiện cụ thể từng gia đình. Tốt nhất làhố ủ nửa nổi nửa chìm ở nơi cao ráo không có nước thấm vào. Hốcó thể xây bằng xi măng hay dùng hố đào. Hố cần có thành chắc, cứng để quá trình đầm nén thức ăn không làm vỡ hố, không chonước thấm qua thành hố làm hỏng sản phẩm ủ, đồng thời tạo môitrường kín, yếm khí để quá trình lên men ủ chua được tốt. Nếu có điều kiện nên làm hố xây, mỗi mét khối thể tích hố sẽ ủ được chừng 500-600kg lá sắn tươi. Trong điều kiện không có hố xây, nên đào hố ủ nơi cao ráo và chuẩn bị sẵn các vật liệu như nilon, bao tải dứa, lá chuối... để lót và che tránh nước mưa ngấm vào khối ủ.- Ngọn và lá sắn sau khi thu hái (có thể thu hái trước hoặc sau khi thu hoạch củ đều được, không ảnh hưởng đến chất lượng) phơi héo đến độ ẩm còn 65-70%, đem cắt ngắn 3-5cm đem trộn với rỉ mật 2-4%, muối ăn 0,2-0,4%. Nếu không có rỉ mật có thể dùngbột mì, bột ngô hoặc cám gạo để thay thế với tỷ lệ cao hơn 4-6%. Nếu là rỉ mật thì có thể dùng vòi phun hoặc pha trong bình ô doa để tưới đều vào đống lá đã thái; nếu là bột mì, bột ngô hoặc cám gạo thì dùng tay để trộn đều với lá sắn trước khi ủ. Sau đó bốcvào hố, trải đều thành lớp 20cm, rồi dùng đầm nén chặt, càng chặtcàng tốt. Chú ý những chỗ sát thành hố, gốc hố phải đầm kỹ, dùng nilon, hay lá chuối phủ kín, dùng đất tơi lấp lên trên dày 30- 40cm, đầm nén chặt tạo thành hình mai rùa, không để nước mưa ngấm qua làm thối hỏng khối ủ.- Ngọn và lá sắn đã được ủ 50- 60 ngày có thể lấy dần cho gia súc ăn. Khối ủ đạt chất lượng tốt là ngọn và lá sắn ủ có màu vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng của sản phẩm lên men, vị hơi chua, gia súc rất thích ăn. Khi lấy thức ăn khỏi hố ủ, nên lấy dần từng lớp, sau đó đậy và ủ kín lại. Giữ càng kín thì bảo quản càng được lâu. Không đổ thức ăn thừa còn lại vào trong hố ủ. Ngọn và lá sắn ủ chua có thể giữ trong 5-6 tháng. Đây là nguồn thức ăn dự trữ chogia súc vào mùa đông khô, là thời kỳ luôn thiếu thức ăn xanh cho gia súc Phương pháp ủ ngọn và lá sắn đã được nhiều gia đình nông dânmiền núi áp dụng. Ngọn và lá sắn ủ chua được gia súc rất thíchăn, do đó đã góp phần tăng nguồn thức ăn có giá trị dinh dưỡng tốt cho gia súc mà trước đây thường bỏ phí.